Cây xạ đen hay còn gọi là cây đồng triều, cây dây gối, cây bách giải, bạch vạn hoa hay "cây ung thư" (người Mường), có tên khoa học là Celastrus hindsii, thuộc họ Celastraceae.
Cây xạ đen thuộc loại cây thân gỗ, mọc thành từng khóm, dễ trồng và dễ sinh trưởng. Thân dạng dây dài, kích thước từ 3 – 10m. Cành tròn, lúc non có màu xám nhạt, không có lông, sau đó chuyển sang màu nâu, có lông, về sau lại chuyển thành màu xanh. Phiến lá hình bầu dục xoay ngược, bìa lá có răng thấp, mặt lá không có lông. Hoa mọc thành chùm ở ngọn hay ở nách lá. Quả xạ đen hình trứng, hạt có lớp áo hạt màu hồng bao bên ngoài.
1. Cây xạ đen có tác dụng gì?
Trong Đông Y, xạ đen có vị đắng nhạt, tính hàn, có tác dụng hữu hiệu trong việc điều trị mụn nhọt, ung thư, tiêu viêm giải độc, giảm tiết nhiệt, tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể.
Trong y học cổ truyền xạ đen được dùng như một dược liệu chữa nhiều loại bệnh (Nguồn: Internet)
Ngoài ra, tác dụng của cây xạ đen còn giúp hỗ trợ các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan, men gan cao, gan nhiễm mỡ; hỗ trợ điều trị cao huyết áp, bình ổn huyết áp; giúp cải thiện giấc ngủ, trị suy nhược thần kinh, tăng tuần hoàn máu, ngăn ngừa và chữa trị chứng hoa mắt chóng mặt...
Không những thế, cây xạ đen còn có tác dụng thông kinh, lợi tiểu, tiêu viêm, mát gan mật, giúp cơ thể loại trừ độc tố.
2. Tác dụng của cây xạ đen trong việc phòng và hỗ trợ điều trị ung thư
Không chỉ có y học cổ truyền mới công nhận những tác dụng của cây xạ đen trong điều trị bệnh mà với y học hiện đại, đã có rất nhiều công trình nghiên cứu khoa học và đã chứng minh được cây xạ đen có tác dụng trong việc phòng và hỗ trợ điều trị ung thư.
Trong số đó, công trình nghiên cứu “Cây xạ đen và hiệu quả điều trị bệnh ung thư” của giáo sư Lê Thế Trung – Nguyên Giám đốc Học viện Quân Y đã đưa ra được những bằng chứng cho thấy loại cây này có khả năng phòng chống và chữa bệnh ung thư do chứa hợp chất như Flavonoid, Quinon, Saponin Triterpenoid, Maytenfolone A. Đây là những chất vô cùng quý hiếm mà ít thấy ở các cây thuốc khác như: Thông đỏ hay trinh nữ hoàng cung.
- Chất Flavonoid trong cây xạ đen có tác dụng làm chậm quá trình oxy hóa do các gốc tự do gây ra từ đó giúp bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây ung thư đồng thời ngăn ngừa chứng xơ vữa động mạch, tai biến mạch máu não, lão hoá, thoái hoá gan, các tổn thương do nguồn bức xạ,…
- Hoạt chất Quinon tìm thấy trong xạ đen có khả năng làm cho tế bào ung thư dễ hóa lỏng để bài tiết ra khỏi cơ thể. Khi Quinon được kết hợp với chất Flavonoid sẽ giúp đào thải, loại bỏ các tế bào ung thư ra khỏi người bệnh nhanh và hiệu quả gấp nhiều lần.
- Dược chất Saponin Triterpenoid trong xạ đen có thể ức chế sự phát triển của tế bào bệnh ung thư, tái tạo các cấu trúc tế bào bị bệnh, đồng thời có khả năng ngăn ngừa quá trình phát triển và tốc độ di căn của các khối u ác tính.
- Ngoài ra, chất Metenolone A và Celasdin B được phân lập từ lá cây xạ đen có tác dụng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư ở buồng trứng, ung thư cổ tử cung, ruột kết, đại trực tràng... cũng như hoạt động chống sao chép của HIV.
PGS Trần Đăng Xuân – Trường phòng thí nghiệm Sinh lý thực vật và Hóa sinh (ĐH Hiroshima, Nhật Bản) cho biết, các loại cây dược liệu như cây xạ đen sẽ mang đến nhiều giá trị lớn về mặt y dược trong tương lai. Loại cây này cần được nghiên cứu nhiều hơn để có thể phân tích xác định rõ ràng hàm lượng các chất hóa học cũng như hoạt tính sinh học trên tế bào và lâm sàng để có được những kết quả chuyên sâu hơn trong việc phòng và điều trị bệnh.
3. Những tác dụng khác của cây xạ đen đối với sức khỏe
Ngoài hỗ trợ điều trị ung thư, cây xạ đen còn nhiều công dụng khác cho sức khỏe (Nguồn: Internet)
Ngoài công dụng phòng và hỗ trợ điều trị ung thư, cây xạ đen còn chứa nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Cụ thể:
- Hỗ trợ điều trị các bệnh về gan: Cây xạ đen có thể giúp làm mát gan, thanh nhiệt và giải độc cơ thể. Đồng thời có thể giúp hỗ trợ các bệnh về gan. Một số chất trong cây xạ đen có thể giúp làm giảm tình trạng nặng hơn của các bệnh xơ gan, viêm gan ở giai đoạn nhẹ. Người bệnh sẽ ngủ tốt, ăn ngon miệng, giảm cảm giác chướng bụng, nóng trong người.
- Ổn định huyết áp: Dùng xạ đen thường xuyên sẽ giúp ổn định huyết áp, phá bỏ cục máu đông, từ đó giúp dòng máu chảy lưu thông tốt hơn đến các bộ phận, cơ quan trong cơ thể.
- Hỗ trợ điều trị khối u bướu: Trong xạ đen có chứa 2 hợp chất flavonoid và quinon có tác dụng hóa lỏng các tế bào ung thư. Hai dược chất giúp tiêu diệt, làm chậm sự phát triển các khối u ác tính khi mới hình thành.
- Hỗ trợ điều trị máu nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ: Tác dụng của cây xạ đen rất tốt cho người bệnh máu nhiễm mỡ đã được minh chứng từ công trình nghiên cứu của Giáo sư Lê Thế Trung - Nguyên Giám đốc Học Viện Quân Y. Khám phá của giáo sư cho thấy, với việc sử dụng nước đun sắc từ cây thuốc nam này mỗi ngày, tình trạng máu nhiễm mỡ hay mỡ có trong gan được cải thiện rất tốt.
- Chữa mất ngủ: Do xạ đen có tác dụng mát gan và giải độc cơ thể nên có thể giúp bạn ngủ ngon, ổn định hệ thống lọc, bài tiết. Ngoài ra, còn giúp an thần và tạo giấc ngủ sâu. Người ta thường dùng xạ đen khô để làm trà uống trong ngày.
4. Những lưu ý khi sử dụng cây xạ đen
Bên cạnh những công dụng tốt cho sức khỏe thì loại cây xạ đen cũng có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn. Nếu sử dụng xạ đen không đúng cách có thể gây ra những ảnh hưởng xấu đối với sức khỏe. Cụ thể:
- Biểu hiện bên ngoài: Cảm thấy nhức đầu nhẹ; Đau bụng đi ngoài phân lỏng; Nổi mẩn ngứa, phát ban
- Biểu hiện bên trong cơ thể: Gây rối loạn tiêu hóa như đầy bụng, khó tiêu, ợ nóng hay buồn nôn.
