1. Xung đột lan rộng tại "chảo lửa" Trung Đông
Năm 2024 chứng kiến sự leo thang nghiêm trọng của xung đột tại Trung Đông. Từ những đợt không kích đầu năm giữa Israel và Hamas, tình hình trở nên phức tạp hơn khi lực lượng Hezbollah ở Lebanon và Houthi ở Yemen tham gia vào giao tranh.
Trong khi đó, các cường quốc như Mỹ và Nga đứng ở hai chiến tuyến, làm gia tăng sự phân cực trong quan hệ quốc tế. Sự bất ổn này không chỉ gây ra khủng hoảng nhân đạo mà còn đẩy giá dầu và khí đốt toàn cầu lên mức cao, tác động mạnh đến nền kinh tế thế giới.
2. Ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ
Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 khép lại với chiến thắng của Donald Trump trước Kamala Harris. Đây là một sự kiện mang tính bước ngoặt khi ông Trump trở thành một trong số ít các Tổng thống Mỹ quay lại nhiệm kỳ thứ hai sau thời gian gián đoạn.
Chính sách "Nước Mỹ trên hết" của ông dự kiến sẽ tiếp tục gây tranh cãi, đặc biệt là trong các vấn đề liên quan đến thương mại quốc tế, biến đổi khí hậu và quan hệ với Trung Quốc.
3. Chiến sự Nga - Ukraine tiếp diễn sang năm thứ ba
Xung đột giữa Nga và Ukraine bước sang năm thứ ba với những diễn biến căng thẳng hơn bao giờ hết. Nga mở rộng chiến dịch quân sự ở miền đông Ukraine, trong khi Kyiv nhận được sự hỗ trợ quân sự mạnh mẽ từ phương Tây.
Cuộc chiến không chỉ làm hàng triệu người mất nhà cửa mà còn khiến giá lương thực tăng vọt, gây ra các cuộc khủng hoảng nhân đạo tại nhiều nơi trên thế giới.
4. Chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad sụp đổ
Sau hơn một thập kỷ nội chiến, chế độ của Tổng thống Bashar al-Assad tại Syria sụp đổ vào cuối năm 2024. Lực lượng đối lập với sự hậu thuẫn của một số quốc gia phương Tây đã tiến hành các chiến dịch quân sự quyết định, khiến chính quyền Assad mất kiểm soát.
Sự kiện này đã để lại khoảng trống quyền lực, mở đường cho các nhóm cực đoan và khủng bố tái tổ chức, đặt ra mối đe dọa lớn cho an ninh khu vực và toàn cầu.
5. Kinh tế thế giới phục hồi bất chấp thách thức
Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn từ xung đột địa chính trị và các vấn đề nội tại, kinh tế thế giới năm 2024 vẫn đạt mức tăng trưởng 3,2% theo dự báo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).
Các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc và khu vực ASEAN đều đóng góp tích cực. Tuy nhiên, áp lực lạm phát và sự gián đoạn chuỗi cung ứng vẫn là thách thức lớn, đòi hỏi các chính phủ và tổ chức quốc tế phải hành động kịp thời.
6. Năm nóng nhất trong lịch sử nhân loại
Năm 2024 trở thành năm nóng nhất từng được ghi nhận, với nhiệt độ trung bình toàn cầu phá vỡ mọi kỷ lục. Tình trạng này dẫn đến hàng loạt hiện tượng thời tiết cực đoan như bão, lũ lụt và hạn hán, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nông nghiệp và đời sống của hàng triệu người.
Các cuộc hội nghị quốc tế về biến đổi khí hậu tiếp tục là tâm điểm, nhưng sự chia rẽ trong quan điểm của các quốc gia làm cản trở các giải pháp toàn cầu.
7. Sự trỗi dậy của cánh hữu ở châu Âu
Năm 2024 chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của các đảng phái cực hữu tại châu Âu, đặc biệt thông qua cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu.
Các đảng phái này, vốn nổi tiếng với quan điểm bảo thủ, dân túy và chống nhập cư, đã đạt được những thành công đáng kể, giành thêm nhiều ghế trong Nghị viện châu Âu cũng như trong các cuộc bầu cử quốc gia tại các nước lớn như Pháp, Đức và Italy.
Việc Chính phủ của Thủ tướng Pháp Michel Barnier không vượt qua được cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm và Chính phủ của Thủ tướng Đức Olaf Scholz không vượt qua được cuộc bỏ phiếu tín nhiệm phản ánh sự bất ổn chính trị ở châu Âu, đe dọa tính đoàn kết của khối và làm dấy lên lo ngại về tương lai của các giá trị dân chủ châu Âu.
8. Giá vàng thế giới cao kỷ lục
Trong bối cảnh lạm phát tăng cao và bất ổn địa chính trị, giá vàng thế giới đạt mức kỷ lục 2.790,15 USD/ounce vào cuối năm. Ông Heng Koon How, chuyên gia từ Ngân hàng UOB Singapore công bố dự báo vàng sẽ tăng thêm nữa lên mức 3.000 USD/ounce vào cuối năm 2025, tương đương mức tăng khoảng hơn 16%.
Chuyên gia của UOB nhận định về dài hạn, các động lực tích cực vẫn còn nguyên vẹn. Vàng trở thành nơi trú ẩn an toàn cho nhà đầu tư trong thời kỳ khủng hoảng, và sức mạnh tức thời của đồng USD có thể dẫn đến xu hướng tích lũy trong ngắn hạn đối với vàng trước khi tiếp tục đà tăng khi trong năm 2025.
9. Liên Hiệp Quốc thông qua nghị quyết toàn cầu đầu tiên về AI
Ngày 21/3, Liên Hiệp Quốc thông qua nghị quyết đầu tiên về trí tuệ nhân tạo (AI), đặt nền tảng cho việc quản lý công nghệ này trên quy mô toàn cầu.
Nghị quyết - do Mỹ bảo trợ - đã được thông qua bằng hình thức đồng thuận của hơn 120 nước thành viên Liên Hiệp Quốc và không cần bỏ phiếu. Nghị quyết nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo tính minh bạch, an ninh và đạo đức trong phát triển AI. Đây được coi là bước tiến lớn trong việc đối phó với các thách thức mà AI có thể mang lại cho xã hội.
10. Tàu Thường Nga-6 của Trung Quốc thu thập mẫu vật đầu tiên từ phần khuất của Mặt Trăng
Trung Quốc tiếp tục chứng minh vị thế ngày càng tăng của mình trong cuộc đua không gian khi tàu Thường Nga-6 hoàn thành sứ mệnh lần đầu tiên thu thập thành công mẫu vật từ phần khuất của Mặt Trăng - vùng vẫn còn là ẩn số với giới khoa học.
Sứ mệnh của tàu Thường Nga-6 được đánh giá là một thành tựu chưa từng có trong lịch sử nhân loại về khám phá Mặt Trăng. Thành tựu này không chỉ mở ra cơ hội nghiên cứu vũ trụ mà còn đặt nền móng cho các sứ mệnh tiếp theo nhằm khai thác tài nguyên không gian và khám phá các hành tinh khác.