Tin tứcÔng Shotaro Yachi, cựu lãnh đạo Hội đồng An ninh Quốc gia Nhật Bản (NSS) từ 2014 đến 2019 vừa cho biết như vậy với Nikkei Asia. Ông muốn Nhật Bản xây dựng một hệ thống toàn diện, để giải quyết những thách thức an ninh đang đối mặt, trong đó tăng cường khả năng phòng thủ là yếu tố cốt lõi. Xuất khẩu thiết bị quốc phòng, cần được coi là một phần của việc xây dựng cấu trúc an ninh đó.
Ông Yachi, cũng từng giữ chức thứ trưởng ngoại giao, cho rằng việc phát triển vũ khí hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên, cũng như sự cạnh tranh giữa Trung Quốc với Mỹ, là những thách thức an ninh của Nhật Bản.
Ông cũng nhận thấy nguy cơ từ việc Nga tấn công Ukraine, có thể khiến Trung Quốc gia tăng áp lực với quần đảo Đài Loan, hoặc khuyến khích các hành động quyết đoán hơn của Triều Tiên.
Ông Yachi nói tiếp: “Lợi ích cốt lõi của chúng ta là an ninh quốc gia, nói cách khác là bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân. Cuộc chiến ở Ukraine và cuộc xung đột Israel-Hamas, dù có khoảng cách địa lý xa xôi, nhưng đem lại những bài học quan trọng cho Nhật Bản về vấn đề an ninh.”
Năm 2014, khi đứng đầu Hội đồng An ninh Quốc gia dưới thời Thủ tướng Shinzo Abe, ông Yachi đóng vai trò trung tâm trong việc sửa đổi các quy định của Nhật Bản, liên quan đến cấm xuất khẩu vũ khí và công nghệ. Điều này đã mở ra cơ hội xuất khẩu, đi kèm một số điều kiện nhất định.
Nhưng những nguyên tắc đó vẫn hạn chế chặt chẽ mặt hàng nào có thể được xuất khẩu và nơi chúng được xuất khẩu tới.
Theo ông Yachi, Nhật Bản bây giờ nên đổi mới hơn, cho phép xuất khẩu nhiều hơn. Có thể chỉ giới hạn không xuất khẩu vũ khí tới những quốc gia chịu sự trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Ông khẳng định, một quốc gia hòa bình phải đóng góp tích cực cho hòa bình toàn cầu và khu vực. Hình thức đóng góp cần được xem xét một cách toàn diện, và tất nhiên có thể bao gồm cả việc cung cấp thiết bị quốc phòng.
Ngoài ra, mở rộng xuất khẩu vũ khí sẽ giúp củng cố ngành công nghiệp quốc phòng trong nước. Ngành công nghiệp quốc phòng mạnh hơn, sẽ tăng khả năng của Nhật Bản, trong việc chống lại một cuộc xung đột tiềm tàng kéo dài. Đây là vấn đề đang gây ra sự chú ý trong cuộc chiến ở Ukraine.
Ông Yachi cũng ám chỉ Nhật Bản nên học hỏi từ Hàn Quốc – nước đang mở rộng thị phần vũ khí ra thế giới, thông qua hợp tác công - tư.
Thăm dò ý kiến dư luận ở Nhật Bản vẫn cho thấy, phần lớn người dân cảnh giác sâu sắc với việc đưa vũ khí ra nước ngoài.
Nhưng ông Yachi lập luận, giúp đồng minh, giúp các quốc gia có cùng chí hướng, cũng như duy trì trật tự quốc tế dựa trên tự do và cởi mở, là vì lợi ích chung cho tất cả.
