Trong bài phát biểu đánh dấu sự độc lập của Hàn Quốc khỏi sự cai trị của Nhật, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã giảm bớt sự căng thẳng gần đây của mình đối với Nhật. “Chúng tôi hy vọng rằng Nhật sẽ dẫn đầu trong việc tạo điều kiện cho hòa bình và thịnh vượng ở Đông Á trong khi bồi thường cho hành động quá khứ của họ đã mang lại bất hạnh cho các nước láng giềng của mình,” ông Moon nói.
Ông khẳng định: “Thà trễ còn hơn không; nếu Nhật chọn con đường đối thoại và hợp tác, chúng tôi sẽ sẵn sàng phối hợp.”
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe hôm thứ Năm (15/8) đã vật phẩm cúng viếng đến đền Yasukuni cho những người đã thiệt mạng trong chiến tranh ở Tokyo. Ông không trực tiếp đến - hành động mà nếu xảy ra sẽ tạo ra làn sóng phản đối ở Seoul. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cũng bày tỏ “sự quan tâm sâu sắc” về việc ông Abe gửi vật phẩm cúng viếng đến một ngôi đền “vinh danh sự cướp bóc thuộc địa và chiến tranh của Nhật”.
Ông Shinzo Abe phát biểu tại một buổi lễ tôn vinh những người đã phải bỏ mạng trong chiến tranh, cho biết Nhật đã “khắc sâu những bài học lịch sử vào tim”, và cam kết không bao giờ lặp lại sự tàn phá, lỗi lầm và nỗi kinh hoàng của chiến tranh.
“Để tạo ra một kỷ nguyên mới hòa bình tràn đầy hy vọng, chúng tôi sẽ không nỗ lực làm việc với cộng đồng quốc tế,” Abe nói.
Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và phu nhân tại buổi lễ kỷ niệm 74 năm ngày Nhật Bản đầu hàng trong Thế chiến II, tổ chức tại Hội trường Độc lập (Cheonan, Hàn Quốc) ngày 15/8/2019 (Ảnh: Reuters)
Quan hệ Seoul -Tokyo trong thời gian gần đây ngày càng trở nên căng thẳng, đặc biệt sau khi tư pháp Hàn Quốc đòi các doanh nghiệp Nhật Bản phải bồi thường cho những người Hàn Quốc bị cưỡng bức lao động vào thời kỳ Nhật Bản chiếm đóng Triều Tiên 1910-1945. Nhật Bản thì vẫn cho rằng mọi vẫn đề liên quan đến bồi thường chiến tranh đã được giải quyết trong hiệp định song phương được ký vào năm 1965. Vào đầu tháng, hai nước đã có động thái "ăn miếng trả miếng", loại tên lẫn nhau khỏi danh sách các đối tác thương mại đáng tin cậy.
Nhật Bản nói siết chặt kiểm soát xuất khẩu sang Hàn Quốc là do lo ngại an ninh và phủ nhận đây là đáp trả cho mối thù bóc lột lao động. Vào thứ năm ngày 15/8, Nhật Bản cũng liên tục yêu cầu phía Hàn Quốc giải thích về việc hủy bỏ các ưu đãi về xuất khẩu của Nhật.
Các thứ trưởng ngoại giao Nhật Bản và Hàn Quốc có thể sẽ gặp nhau trong tuần này tại đảo Guam để thảo luận về vấn đề này, truyền thông Nhật Bản và Hàn Quốc đã đưa tin.
Mối quan hệ căng thẳng giữa hai đồng minh chủ chốt của Mỹ đã đe dọa hợp tác an ninh khi đối mặt với mối đe dọa Triều Tiên và sự trỗi dậy của Trung Quốc khiến chính quyền Washington lo lắng.
“Căng thẳng gần đây giữa Hàn Quốc và Nhật Bản đã thể hiện sự thiếu coi trọng lợi ích kinh tế đang bị đe dọa đối với chính trị nội địa của phe khác, và đối với tình hình an ninh khu vực nghiêm trọng,” Leif-Eric Easly, giảng viên quan hệ quốc tế tại đại học Ewha, Seoul, nói.
Cũng nhân dịp này, tân Nhật Hoàng Naruhito hôm nay, 15/08/19, bày tỏ sự “hối tiếc sâu sắc”trước những hành động của quân đội Thiên Hoàng trong Thế Chiến II. Ông nói :”Nhìn lại quãng thời gian hòa bình sau chiến tranh, ngẫm lại về quá khứ của chúng ta, và với sự hối tiếc sâu sắc, tôi chân thành hy vọng rằng những cảnh tàn phá của chiến tranh sẽ không lặp lại ”.
