Hàng trăm bác sĩ, nhà nghiên cứu HIV và chuyên gia y tế công cộng đã ký vào bức thư ngỏ gửi Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, kêu gọi chính quyền Tổng thống Donald Trump đảo ngược các đợt cắt giảm viện trợ quy mô lớn, cảnh báo rằng chính sách này đang gây tổn hại nghiêm trọng đến cuộc chiến chống lại các bệnh dịch toàn cầu như HIV/AIDS, lao phổi và sốt rét.
Mỹ từ lâu là nhà tài trợ viện trợ nhân đạo lớn nhất thế giới, nhưng chỉ chưa đầy hai tháng sau khi ông Trump trở lại Nhà Trắng, Washington đã thực hiện hàng loạt đợt cắt giảm mạnh tay đối với viện trợ quốc tế. Các tổ chức nhân đạo cảnh báo rằng hàng triệu người có thể bị đe dọa tính mạng nếu chính sách này tiếp tục.
Bức thư ngỏ có sự tham gia của nhiều nhà khoa học hàng đầu, trong đó có giáo sư Francoise Barre-Sinoussi, người từng đoạt giải Nobel Y học năm 2008 nhờ phát hiện ra virus HIV.
Bức thư nhấn mạnh rằng nếu Mỹ xóa bỏ các chiến lược chống AIDS, thế giới có thể chứng kiến 6 triệu ca tử vong trong 4 năm tới, làm đảo ngược những thành tựu đạt được suốt hàng thập kỷ.
Việc Mỹ cắt giảm ngân sách đã khiến các tổ chức nghiên cứu y tế bị cắt giảm tài trợ, nhân sự và mất dần tính độc lập chính trị. Trường đại học danh tiếng Johns Hopkins thông báo phải sa thải hơn 2.000 nhân viên vì các chương trình của USAID (Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ) bị cắt giảm.
Đầu tuần này, Ngoại trưởng Marco Rubio tuyên bố hủy bỏ 83% chương trình của USAID, đồng thời chuyển phần còn lại sang Bộ Ngoại giao quản lý. Quyết định này cũng đặt dấu chấm hết cho Kế hoạch khẩn cấp của Tổng thống Mỹ về phòng, chống AIDS (PEPFAR) – một trong những sáng kiến y tế công cộng thành công nhất thế giới, vốn đã cứu sống khoảng 26 triệu người trong hai thập kỷ qua.
Ngoài ra, việc cắt giảm viện trợ cũng làm gián đoạn các thử nghiệm y tế toàn cầu, khiến nhiều bệnh nhân và người tham gia nghiên cứu lâm vào tình trạng bơ vơ.
Quan ngại về hệ lụy toàn cầu
Việc giải thể USAID theo sắc lệnh của Tổng thống Trump đánh dấu sự thay đổi chính sách lớn của Mỹ. Trước đây, Washington coi viện trợ nhân đạo và phát triển là công cụ quan trọng giúp ổn định các khu vực nghèo đói, xây dựng quan hệ đối tác và củng cố an ninh quốc gia.
Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng việc cắt giảm viện trợ của Mỹ sẽ tạo ra một khoảng trống lớn, có thể khiến các nước đang phát triển gặp khủng hoảng và làm gia tăng tình trạng bất ổn toàn cầu.


