Trong thông cáo của Bộ Ngoại giao Mỹ, Ngoại trưởng Antony Blinken đã đưa ra lời khẳng định trên trong cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin.
Thông cáo cũng cho biết ông Blinken nhấn mạnh tầm quan trọng của thỏa thuận quốc phòng lâu dài giữa các quốc gia đồng minh, và thỏa thuận này sẽ được áp dụng nếu Manila gặp bất lợi ở Biển Đông.
“Ngoại trưởng Blinken cam kết sẽ sát cánh cùng các quốc gia Đông Nam Á đối mặt với áp lực từ phía Trung Quốc. Ngoại trưởng Blinken nhấn mạnh tầm quan trọng của Hiệp định Quốc phòng Tương hỗ giữa Mỹ và Philippines và các điều khoản của hiệp định sẽ được thực thi ngay khi xảy ra tấn công vũ trang vào lực lượng vũ trang Philippines, các tàu quân sự và máy bay trong khu vực Thái Bình Dương, bao gồm luôn cả Biển Đông." - trích thông cáo từ Bộ Ngoại giao Mỹ.
Động thái từ Bộ Ngoại giao Mỹ được đưa ra sau khi Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin ngày 27/1 cho biết nước này đã gửi công hàm phản đối việc Trung Quốc thông qua đạo luật cho phép lực lượng tuần duyên được quyền nổ súng vào tàu thuyền nước ngoài.
Phía Philiipines cho rằng đây là “mối đe dọa chiến tranh”.
Vào thứ Sáu tuần trước, Trung Quốc đã thông qua đạo luật cho phép lực lượng bảo vệ bờ biển được sử dụng “tất cả phương tiện cần thiết” để dừng hoặc ngăn chặn các mối đe dọa từ tàu thuyền nước ngoài, bao gồm luôn việc tháo gỡ công trình của các quốc gia khác xây dựng trên các bãi đá ngầm mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền.
Biển Đông là vùng biển chiến lược, giàu tài nguyên và là tuyến đường hàng hải quan trọng trên thế giới. Trung Quốc từng nhiều lần tuyên bố chủ quyền với phần lớn lãnh thổ trên Biển Đông.
Đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và bị cộng đồng quốc tế lên án mạnh mẽ, đặc biệt là các quốc gia cũng có chủ quyền trên Biển Đông gồm Philippines, Brunei, Malaysia, Đài Loan và Việt Nam.
Về phía Mỹ, nước này cũng từng lên tiếng cáo buộc Trung Quốc đã tận dụng việc các nước dường như đang “lơ là” tình hình Biển Đông vì phải tập trung phòng chống đại dịch Covid-19 mà tăng cường sự hiện diện của mình ở Biển Đông. Mỹ cũng đã triển khai một nhóm tàu sân bay đi qua khu vực này nhằm mục đích theo Mỹ là “thúc đẩy sự tự do trên biển”.
Vào ngày thứ Ba 26/1, Trung Quốc cũng tuyên bố sẽ tiến hành nhiều đợt diễn tập quân sự ngay trong tuần này.
Người phát ngôn của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte trước đó vào thứ Hai 25/1 cho biết Philippines mong muốn không xuất hiện thêm động thái nào làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.
