Transnet, đơn vị quản lý dịch vụ đường sắt vận tải hàng hóa và cảng biển của Nam Phi, đã đối mặt với tình trạng thiếu thiết bị và tồn đọng bảo dưỡng, với tình hình trở nên nghiêm trọng hơn do nạn trộm cắp cáp điện và phá hoại lan rộng. Thực trạng này buộc chính phủ phải tìm kiếm sự tham gia của khu vực tư nhân.
Bộ trưởng Giao thông Barbara Creecy cho biết, trong số 25 công ty đăng ký tiếp cận mạng lưới đường sắt hàng hóa, có 11 công ty đáp ứng đủ điều kiện và sẽ tiến hành giai đoạn đàm phán và ký kết hợp đồng tiếp theo.
Bà Creecy khẳng định, các doanh nghiệp này sẽ không làm suy yếu hoạt động vận tải hàng hóa của Transnet mà sẽ bổ sung thêm năng lực vận chuyển cho khối lượng mà Transnet hiện đang thực hiện.
Một đoàn tàu Transnet Freight Rail được nhìn thấy tại ga Bronkhorstspruit, Bronkhorstspruit, Nam Phi. - Ảnh: Reuters.
Bà Creecy cho biết, các doanh nghiệp đã được phân bổ vị trí tàu trên 41 tuyến đường, tập trung vào những tuyến vận chuyển hàng hóa số lượng lớn như than đá, quặng sắt, crôm, mangan, đường và nhiên liệu. Các điều kiện hợp đồng bao gồm giấy phép an toàn đường sắt, tình trạng sẵn sàng của đầu máy xe lửa, cùng năng lực tiếp nhận tại cảng. Thời hạn sử dụng vị trí sẽ dao động từ 1 đến 10 năm.
Năm nay, chính phủ Nam Phi đã cấp bảo lãnh trị giá 8,42 tỷ USD để hỗ trợ Transnet phục hồi, nhưng cũng thừa nhận rằng nguồn lực của chính phủ vẫn còn hạn chế để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng và khắc phục tình trạng tồn đọng logistics. Transnet cũng đang đề nghị được hỗ trợ thêm gần 2 tỷ USD vốn đầu tư cơ sở hạ tầng trong năm nay.
Khối lượng vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt của Transnet đã giảm xuống còn 152 triệu tấn trong năm tài chính 2023/24, so với mức đỉnh điểm 226 triệu tấn vào giai đoạn 2017/18.
Theo bà Creecy, các doanh nghiệp tư nhân mới được kỳ vọng sẽ vận chuyển thêm 20 triệu tấn hàng hóa mỗi năm, bắt đầu từ năm tài chính tới, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đưa sản lượng vận tải đường sắt đạt 250 triệu tấn mỗi năm vào năm 2029.
Riêng với than đá, các đơn vị này có thể bổ sung thêm 10 triệu tấn công suất xuất khẩu trong 3 năm tới, so với mức hiện nay là khoảng 50 triệu tấn.
Trong bối cảnh đó, nhiều doanh nghiệp khai thác khoáng sản lớn như Kumba Iron Ore và nhà xuất khẩu than nhiệt Thungela Resources đã buộc phải cắt giảm sản lượng để phù hợp với năng lực hạn chế của Transnet.

