Lý do Quốc hội sẽ chỉ trích, vì nó mang đến lợi ích cho các hãng công nghệ khổng lồ.
Các bộ trưởng từ 14 quốc gia thành viên IPEF sẽ gặp nhau ngày 13/11 tại San Francisco. Nhưng từ ngày 7/11, Washington đã nói với đối tác rằng, họ có ý định hoãn các cuộc thảo luận về tiêu chuẩn quản lý thương mại kỹ thuật số.
Việc IPEF đàm phán về 1 hiệp ước kỹ thuật số, xuất hiện trong bối cảnh Quốc hội và giới chuyên gia Mỹ có những tiếng nói lo ngại trong lĩnh vực công nghệ.
Ông David Boling, cựu phó trợ lý đại diện thương mại Hoa Kỳ dưới thời chính quyền Trump cho biết: “Nhiều đảng viên Dân chủ và cả Cộng hòa chỉ trích các công ty kỹ thuật số lớn. Họ đang ảnh hưởng đến vị thế của Hoa Kỳ trong các cuộc đàm phán thương mại quốc tế. Hoa Kỳ hiện không sẵn lòng thúc đẩy chính sách thương mại quốc tế giúp ích cho các công ty kỹ thuật số lớn.”
Tổng thống Joe Biden đưa ra ý tưởng thành lập IPEF nhằm chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc vào tháng 10/2021, hiện có 14 thành viên như Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và Indonesia. Nhưng không giống quan hệ đối tác kinh tế thông thường, IPEF chưa đề cập việc bãi bỏ hoặc giảm thuế.
Thay vì giảm thuế, các thành viên như Nhật Bản, Úc và Singapore tìm cách tạo ra quy tắc tiêu chuẩn cao trong nền kinh tế kỹ thuật số, giống quy tắc được nêu trong Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
CPTPP đưa ra quy định chi tiết, nhằm kiểm soát việc chuyển giao dữ liệu giữa các quốc gia thành viên. Quy định cũng cấm thành viên yêu cầu doanh nghiệp khi tham gia vào một thị trường cụ thể, phải tiết lộ hoặc chuyển giao mã nguồn.
Nhưng Hoa Kỳ không phải thành viên của CPTPP, nên các quy tắc kỹ thuật số có phạm vi tiếp cận hạn chế. Trong giới công nghiệp, các quy tắc IPEF trên diện rộng, bao gồm cả Hoa Kỳ, được dự đoán sẽ nâng cao cơ hội kinh doanh.
Ông Boling nói tiếp: “Đàm phán kỹ thuật số trong IPEF, có thể sẽ đạt một số kết quả, nhưng chúng cơ bản mang tính liên kết rất yếu.”
Các thành viên IPEF có thể sẽ tổ chức nhiều cuộc đàm phán hơn trong tương lai, nhưng sự miễn cưỡng từ Hoa Kỳ thời gian qua, làm dấy lên lo ngại rằng, thảo luận chuyên sâu về quy tắc kỹ thuật số sẽ bị gác lại.
Tổng thống Biden đã xây dựng IPEF như một khuôn khổ kinh tế bao gồm nhiều quốc gia mới nổi, ví dụ Ấn Độ và Indonesia. Tuy nhiên, chương trình nghị sự kinh tế của chính quyền Biden bị che mờ bởi chủ nghĩa bảo hộ. Washington không chỉ né tránh đàm phán thương mại liên quan đến thuế, mà còn ngày càng hướng nội khi đề cập đến lĩnh vực kỹ thuật số.
Vào cuối tháng 10/2023, Hoa Kỳ cho biết sẽ ngừng hỗ trợ việc hoạch định quy tắc thương mại kỹ thuật số tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Điều này thể hiện sự đổi chiều rõ ràng, khi trước trước đó Washington ủng hộ quy tắc kỹ thuật số trong Thỏa thuận thương mại 3 bên Hoa Kỳ-Mexico-Canada, và Hiệp định Thương mại Kỹ thuật số Hoa Kỳ-Nhật Bản.
Một số thành viên trong cộng đồng doanh nghiệp Mỹ đã chỉ trích sự thay đổi lập trường trên.
Ông Joseph Whitlock, giám đốc điều hành của Liên minh Dữ liệu Toàn cầu cho biết, việc rút khỏi các quy tắc liên quan đến dữ liệu xuyên biên giới, đã làm tiêu tan công sức chính phủ Hoa Kỳ đầu tư nhiều năm.
IPEF hiện đang chú trọng vào bốn trụ cột, là chuỗi cung ứng, nền kinh tế xanh, nền kinh tế công bằng và thương mại kỹ thuật số. Tháng 5/2023, các thành viên IPEF đã đạt được thỏa thuận về tăng cường chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng. Các cuộc đàm phán đang diễn ra với ba lĩnh vực còn lại, và hy vọng sẽ đạt được thỏa thuận trong cuộc họp tuần tới.