Theo báo cáo do OECD công bố vào tháng 4, Mỹ tiếp tục là nước viện trợ vốn ODA hàng đầu trong năm 2024 trong số 32 quốc gia thành viên thuộc Ủy ban Hỗ trợ Phát triển (DAC) của OECD, với tổng giá trị 63,3 tỷ USD, giảm 4,4% so với năm 2023 sau điều chỉnh lạm phát.
Đứng sau Mỹ là Đức với 32,4 tỷ USD (giảm 17,2%) và Anh với 18 tỷ USD (giảm 10,8%). Nhật Bản được ước tính đã cung cấp 16,8 tỷ USD viện trợ (giảm 10,3%), đứng thứ tư, tiếp theo là Pháp với 15,4 tỷ USD, gần như không thay đổi so với năm 2023.

Ông Iwaya Takeshi, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nhật Bản. - Ảnh: Getty Images.
Nhật Bản đã giữ vị trí nước viện trợ vốn ODA lớn thứ ba kể từ năm 2021, sau khi vượt qua Anh. Bộ Ngoại giao Nhật Bản (MOFA) cho biết, nguyên nhân chính khiến khoản viện trợ sụt giảm trong năm 2024 là do đồng yên mất giá.
MOFA cũng cho biết sự sụt giảm này trái ngược với mức tăng mạnh trong các năm 2022 và 2023, khi nhiều dự án phát triển được Nhật Bản viện trợ đã được nối lại sau thời gian tạm ngưng vì đại dịch COVID-19.
Dữ liệu chính thức sẽ được OECD hoàn tất vào cuối năm nay, được tính theo tiêu chuẩn quốc tế và hệ thống tính giá trị tương đương tài trợ.
Vốn ODA được xem là một trong những công cụ ngoại giao quan trọng nhất của Nhật Bản trong nỗ lực thúc đẩy chiến lược “Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở” (FOIP), trong bối cảnh Trung Quốc đang gia tăng ảnh hưởng quân sự và kinh tế trong khu vực.
Tuy nhiên, nước này đang phải đối mặt với tình hình tài chính eo hẹp, với nợ công đã vượt hơn gấp đôi tổng sản phẩm quốc nội (GDP).
Theo báo cáo từ OECD, tổng vốn ODA của các thành viên DAC đã giảm 7,1% theo giá trị thực trong năm 2024, xuống còn 212,1 tỷ USD. Đây là lần sụt giảm đầu tiên sau 5 năm tăng liên tiếp.
OECD cho biết, nguyên nhân chính dẫn đến kết quả này là do sự cắt giảm đóng góp cho các tổ chức quốc tế cũng như giảm viện trợ dành cho Ukraine.
Cụ thể, vốn ODA ròng dành cho Ukraine đã giảm 16,7%, xuống còn 15,5 tỷ USD, chiếm 7,4% tổng viện trợ của các nước DAC.
OECD cho biết thêm, mức viện trợ nhân đạo giảm và việc cắt giảm chi phí cho việc tiếp nhận người tị nạn tại các quốc gia viện trợ cũng góp phần vào sự sụt giảm nói trên.