Tin tứcKết quả này mở ra triển vọng mới trong việc nghiên cứu các phương pháp làm chậm quá trình lão hóa ở người.
Cả rapamycin và trametinib đều là thuốc đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt để điều trị một số loại ung thư. Trước đây, mỗi loại thuốc đã được chứng minh có khả năng kéo dài tuổi thọ trên động vật riêng biệt – rapamycin trên chuột, trametinib trên ruồi giấm. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên hai loại thuốc này được kết hợp trong nghiên cứu về lão hóa trên động vật có vú.
Trong thí nghiệm, các nhà khoa học trộn thuốc vào thức ăn của những con chuột già. Kết quả ghi nhận:
-
Rapamycin đơn lẻ giúp tăng tuổi thọ từ 15% đến 20%.
-
Trametinib đơn lẻ giúp tăng khoảng 5% đến 10%.
-
Khi kết hợp, hiệu quả tăng vọt lên 29% – mức cao nhất từng được ghi nhận.
Ngoài việc kéo dài tuổi thọ, sự kết hợp này còn giảm đáng kể mức độ viêm mãn tính – một yếu tố góp phần vào sự lão hóa và phát sinh nhiều bệnh tật. Phân tích mô cho thấy, hai loại thuốc không chỉ phát huy tác dụng riêng lẻ mà còn tác động đến các hoạt động gen theo cách hoàn toàn khác biệt khi dùng chung.
Về cơ chế hoạt động, rapamycin ức chế protein mTOR – yếu tố điều phối sự phát triển, phân chia và chết của tế bào – có liên quan chặt chẽ đến nhiều bệnh mãn tính, bao gồm cả ung thư. Trong khi đó, trametinib nhắm vào con đường tín hiệu RAS/Mek/Erk – một chuỗi phân tử tham gia vào quá trình tăng sinh và tồn tại của tế bào ung thư.
Các nhà nghiên cứu gọi trametinib và rapamycin là những "geroprotector", tức là nhóm thuốc có khả năng làm chậm quá trình lão hóa và ngăn ngừa bệnh tật liên quan đến tuổi tác. Tuy nhiên, họ cảnh báo rằng kết quả này không có nghĩa là con người sẽ sống lâu hơn nếu dùng hai loại thuốc này. Các thử nghiệm lâm sàng trên người vẫn cần được tiến hành để đánh giá tính an toàn, hiệu quả và nguy cơ tác dụng phụ.
Dù vậy, nhóm nghiên cứu đang xem xét khả năng ưu tiên sử dụng trametinib để giảm các tác dụng phụ không mong muốn như sụt cân và tổn thương gan, thường gặp khi dùng rapamycin liều cao.
Tiến sĩ James Mitchell, một trong các tác giả nghiên cứu, nhận định: “Kết quả này củng cố hy vọng rằng các loại thuốc điều trị ung thư không chỉ cứu sống bệnh nhân hiện tại, mà còn có thể đóng vai trò quan trọng trong chiến lược bảo vệ sức khỏe lâu dài ở người cao tuổi.”
Nghiên cứu này được đánh giá là bước đột phá trong lĩnh vực sinh học lão hóa, mở ra một hướng đi mới cho các nghiên cứu về thuốc kéo dài tuổi thọ và cải thiện chất lượng cuộc sống trong giai đoạn lão hóa.
