Tin tứcSắc lệnh ân xá được công bố ngày 13/12. Theo đó có 39 người Mỹ bị kết án vì các tội danh không liên quan đến bạo lực sẽ được ân xá, và giảm án cho khoảng 1.500 người đang bị quản thúc tại nhà. Đây là đợt ân xá trong một ngày lớn nhất trong lịch sử Mỹ hiện đại.
Cụ thể, khoảng 1.500 người được quản thúc tại gia vào thời kỳ Covid-19 có thời gian thi hành án tối thiểu một năm sẽ được giảm án và tự do. Ông Biden tuyên bố sẽ có thêm các đợt ân xá, giảm án mới trong những tuần tới.
Quyết định của ông Biden đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ, đặc biệt từ nạn nhân của các vụ án tham nhũng và gian lận lớn.
Trong số các phạm nhân được ân xá, đáng chú ý là cựu thẩm phán Michael Conahan, người từng bị kết án 17 năm tù vì nhận hối lộ trong vụ bê bối "đổi trẻ em lấy tiền", và cựu kiểm toán viên Rita Crundwell, người biển thủ 54 triệu USD trong vụ gian lận lớn nhất lịch sử Mỹ ở cấp đô thị. Cả hai đã được chuyển sang quản thúc tại gia trong thời kỳ đại dịch Covid-19 và nay được chấm dứt mọi hình phạt.
Quyết định của Tổng thống Biden khiến nhiều nạn nhân và quan chức địa phương phẫn nộ.
Bà Sandy Fonzo, mẹ của một nạn nhân trẻ vị thành niên tự tử vì sai phạm của Conahan, bày tỏ sự tổn thương và bất bình: "Hành động của ông ấy đã hủy hoại nhiều gia đình, và cái chết của con tôi là lời nhắc nhở bi thảm".
Tại Illinois, ông Danny Langloss, một quan chức địa phương, lên án việc Crundwell được tự do là sự phản bội hệ thống tư pháp.
Nhà Trắng giải thích rằng lệnh ân xá được ban hành dựa trên các tiêu chí khách quan, bao gồm biểu hiện tốt trong thời gian quản thúc tại gia. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng lý do này không thuyết phục.
Bà Margaret Love, cựu quan chức Bộ Tư pháp Mỹ, cho rằng cho rằng quyết định của ông Biden chỉ là sự tiếp nối của chính sách thời chính quyền Trump, cụ thể là từ đạo luật CARES - khi vào thời đại dịch Covid-19, hơn 10.000 tù nhân được chuyển sang quản thúc tại gia.
"Nhiều người trong nhóm được chuyển sang quản thúc tại gia từng bị kết án về các tội danh phi bạo lực và được coi là an toàn với cộng đồng. Những người thất vọng vì lệnh ân xá của Tổng thống Biden lẽ ra nên phàn nàn từ 4 năm trước", bà Love nói.
Mặc dù vậy, quyết định ân xá kỷ lục của ông Biden tiếp tục làm dấy lên tranh cãi về công bằng tư pháp và trách nhiệm của các nhà lãnh đạo đối với nạn nhân trong các vụ án nghiêm trọng.