Từ khi bắt đầu năm 2013, hàng chục tỷ USD đã được đầu tư vào hành lang này, nhất là về giao thông, năng lượng và cơ sở hạ tầng.
Tuy nhiên, hành lang gần đây bị ảnh hưởng bởi Pakistan rơi vào khủng hoảng kinh tế, cũng như chật vật để trả nợ. Những cuộc tấn công của các chiến binh cực đoan nhắm vào người Trung Quốc, cũng tác động tới tâm lý đầu tư.
Ông Azeem Khalid, chuyên gia về quan hệ quốc tế tại Đại học COMSATS ở Islamabad nói: “Sau 1 thập kỷ từ khi thành lập, CPEC đã cho thấy nhiều kết quả phức tạp. Mục tiêu chính là kết nối hàng hóa Trung Quốc tới biển Ả Rập, vẫn chưa khả quan. Mặt khác, Pakistan đạt được tiến bộ đáng kể với các mục tiêu ngắn hạn.”
Trong những năm gần đây, Bắc Kinh là một trong những đối tác nước ngoài đáng tin cậy của Islamabad, sẵn sàng hỗ trợ tài chính cho người láng giềng đang gặp khó khăn.
Đầu tuần này, Trung Quốc cho Pakistan gia hạn thêm 2 năm với khoản vay 2,4 tỷ USD.
Một báo cáo của IMF năm ngoái nói rằng, Chính phủ Trung Quốc và các ngân hàng thương mại nước này nắm giữ 30% tổng nợ nước ngoài của Pakistan.
Hai nước có chung biên giới dài 596 km, gần sông băng Siachen ở dãy núi Karakoram, một trong những khu vực cao nhất thế giới. Nhiều chính trị gia Pakistan dùng cụm từ "mạnh hơn dãy Himalaya", để miêu tả về mối quan hệ với Trung Quốc. Nhưng mối quan hệ trở nên phức tạp trong những năm gần đây, vì nhiều ý kiến cho rằng, CPEC là nguyên nhân đẩy Pakistan rơi vào bẫy nợ, trực tiếp dẫn tới khủng hoảng kinh tế.
CPEC là cửa ngõ hấp dẫn để Trung Quốc tiếp cận Ấn Độ Dương, nhưng sự an toàn của công nhân nước này là mối quan tâm từ lâu.
Hôm 30/7, ít nhất 44 người thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương, trong vụ tấn công liều chết tại cuộc họp của 1 đảng Hồi giáo ở tây bắc Pakistan.
CPEC nối khu vực Tân Cương của Trung Quốc với cảng chiến lược Gwadar của Pakistan. Nhiều chính trị gia Pakistan từng tuyên bố, hành lang này không mang lại lợi ích kinh tế cho người dân địa phương, ngược lại còn gây ra hậu quả tiêu cực về môi trường.
Những nhóm cực đoan đã thực hiện một số cuộc tấn công vào các dự án CPEC. Do vậy, hàng nghìn nhân viên an ninh Pakistan thường xuyên được triển khai, để bảo vệ những công trình quan trọng.
Tháng 4/2021, 5 người đã thiệt mạng trong 1 vụ tấn công vào khách sạn có đại sứ Trung Quốc đang ở. Mấy tháng sau, 12 người - trong đó có 9 công nhân Trung Quốc - đã thiệt mạng trong 1 vụ nổ xe buýt gần đập Dasu.
Thời gian qua, Pakistan khéo léo quản lý quan hệ với Trung Quốc và Hoa Kỳ, nhằm tìm kiếm sự cân bằng chiến lược, đan xen giữa lợi ích.