Tin tứcTrong đó nêu rõ khả năng virus gây đại dịch COVID-19 có thể bắt nguồn từ Mỹ – trái ngược hoàn toàn với các cáo buộc trước đó của Washington.
Động thái này được đưa ra chỉ chưa đầy hai tuần sau khi Nhà Trắng chính thức công bố một trang web chuyên biệt về đại dịch, trong đó tuyên bố rằng virus SARS-CoV-2 “rò rỉ từ phòng thí nghiệm ở Trung Quốc.” Mỹ đồng thời chỉ trích các nhân vật chủ chốt như cựu Tổng thống Joe Biden, Tiến sĩ Anthony Fauci và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) vì đã không xử lý tốt trong việc xác định nguồn gốc virus.
Đáp trả lập luận này, Trung Quốc cáo buộc Mỹ "chính trị hóa" quá trình truy tìm nguồn gốc đại dịch, cho rằng điều này cản trở nỗ lực toàn cầu trong việc đưa ra câu trả lời khoa học và hợp lý. Trong tài liệu dài hàng chục trang, Bắc Kinh khẳng định họ đã chia sẻ dữ liệu với WHO và cộng đồng quốc tế "một cách kịp thời và minh bạch."
Sách trắng viện dẫn kết quả cuộc nghiên cứu chung giữa WHO và Trung Quốc được công bố vào năm 2021, trong đó kết luận khả năng virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm là "cực kỳ khó xảy ra." Ngược lại, Bắc Kinh cho rằng "có bằng chứng đáng kể cho thấy COVID-19 có thể đã xuất hiện tại Mỹ sớm hơn mốc thời gian công bố chính thức và cả trước thời điểm bùng phát ở Vũ Hán."
Tài liệu đặc biệt nhấn mạnh đến phòng thí nghiệm Fort Detrick – cơ sở nghiên cứu sinh học quân sự của Mỹ tại bang Maryland – như một điểm nghi vấn cần được điều tra toàn diện. Trung Quốc kêu gọi cộng đồng quốc tế và WHO mở rộng phạm vi điều tra, không chỉ nhắm vào Trung Quốc mà cần "công bằng với tất cả các quốc gia."
Cũng trong sách trắng, phía Trung Quốc dẫn lại một vụ kiện tại bang Missouri (Mỹ), nơi từng yêu cầu Trung Quốc bồi thường 24 tỷ USD vì cáo buộc "che giấu thông tin" và "tích trữ thiết bị bảo hộ" khi đại dịch bùng phát. Bắc Kinh phản bác rằng những cáo buộc này "hoàn toàn vô căn cứ và mang tính vu cáo."
Đáng chú ý, phản ứng của Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) hồi tháng 1/2025 đã cập nhật đánh giá rằng đại dịch "nhiều khả năng" bắt nguồn từ phòng thí nghiệm Trung Quốc hơn là từ tự nhiên – đánh dấu sự thay đổi trong lập trường kéo dài nhiều năm qua.
Sách trắng của Bắc Kinh hiện đang tạo ra làn sóng tranh cãi mới trong giới khoa học và chính trị quốc tế. Giới phân tích nhận định, động thái này không chỉ nhằm phản bác Mỹ, mà còn là chiến lược truyền thông để củng cố niềm tin trong nước và giành lại ảnh hưởng trong dư luận toàn cầu sau thời gian dài bị phương Tây chỉ trích.
Trong bối cảnh mối quan hệ Mỹ – Trung đang căng thẳng trên nhiều mặt trận, từ công nghệ, thương mại đến an ninh, tài liệu này có thể làm gia tăng đối đầu và khiến quá trình hợp tác quốc tế trong điều tra dịch tễ học tiếp tục gặp khó khăn. Dù vậy, cả hai bên đều đang sử dụng câu chuyện về nguồn gốc đại dịch như một phần trong cuộc cạnh tranh ảnh hưởng toàn cầu chưa có hồi kết.
