Quyết định của Mỹ, được đưa ra dưới thời Tổng thống Donald Trump, dựa trên các cáo buộc về sự bất công trong đóng góp tài chính và cách WHO xử lý các cuộc khủng hoảng y tế, bao gồm đại dịch Covid-19.
Với tư cách quốc gia đóng góp lớn nhất, chiếm 18% ngân sách của WHO, Mỹ đã cung cấp khoảng 500 triệu USD hàng năm. Sự rút lui này sẽ để lại khoảng trống tài chính lớn, buộc WHO phải thực hiện các biện pháp "thắt lưng buộc bụng" nhằm duy trì hoạt động. Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus thừa nhận đây là thách thức nghiêm trọng và khẳng định cơ quan này cần tái cấu trúc đáng kể để ứng phó.
Theo biên bản ghi nhớ ngày 23/1, WHO sẽ ngay lập tức cắt giảm chi phí đi lại, chuyển đổi các cuộc họp sang hình thức trực tuyến, ngừng cải tạo văn phòng, hạn chế thay thế thiết bị công nghệ và tạm dừng tuyển dụng nhân sự, ngoại trừ các vị trí thiết yếu. Những động thái này nhằm đảm bảo sự hoạt động tối thiểu trong bối cảnh tài chính khó khăn.
Người phát ngôn WHO, Tarik Jasarevic, đã kêu gọi Mỹ xem xét lại quyết định này. Ông nhấn mạnh vai trò quan trọng của WHO trong việc bảo vệ sức khỏe toàn cầu, bao gồm cả người dân Mỹ. "Chúng tôi hy vọng Mỹ sẽ tham gia vào đối thoại mang tính xây dựng để duy trì quan hệ đối tác vì lợi ích sức khỏe và phúc lợi của hàng tỷ người trên thế giới," ông Jasarevic nói.
Trước động thái của Mỹ, các quốc gia khác đã bày tỏ lo ngại và cam kết hỗ trợ WHO. Canada kêu gọi tăng cường đóng góp tài chính để đảm bảo vai trò lãnh đạo trong lĩnh vực y tế toàn cầu. Trong khi đó, Trung Quốc khẳng định sẽ tiếp tục ủng hộ WHO và thúc đẩy hợp tác quốc tế về y tế. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Gia Khôn, nhấn mạnh: "Vai trò của WHO chỉ nên được tăng cường, không thể bị suy yếu."
Quyết định rút lui của Mỹ không chỉ ảnh hưởng đến nguồn tài chính của WHO mà còn tạo ra những thách thức lớn đối với việc quản lý y tế toàn cầu. Trong bối cảnh dịch bệnh vẫn là mối đe dọa lớn, việc duy trì và củng cố vai trò của WHO là điều cần thiết để đảm bảo sức khỏe và phúc lợi cho toàn nhân loại.