Hội chợ - Triển lãm Xúc tiến đầu tư Giống nông nghiệp TP.HCM năm 2016 (Ảnh: Trúc Mai)
Thu được kết quả tốt nhờ sử dụng giống mới
Với việc thực hiện nhiều chương trình, chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn thiết thực và hiệu quả, ngành nông nghiệp thành phố tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng và phát triển. Trong giai đoạn 2011-2015, GDP nông lâm ngư nghiệp tăng bình quân 5,8%/năm, bằng 1,9 lần so với cả nước, góp phần nâng cao giá trị sản xuất bình quân trên 1ha đất canh tác từ 158,5 triệu đồng/năm vào năm 2010 lên 375 triệu đồng/năm vào năm 2015. Cơ cấu kinh tế nông nghiệp chuyển dịch theo hướng tích cực, phù hợp với điều kiện sản xuất của thành phố, thay đổi đáng kể diện mạo nông thôn, từng bước nâng cao thu nhập của người dân, góp phần kéo giảm sự chênh lệch mức sống giữa khu vực nội thành và ngoại thành.
Đạt được những kết quả trên, có sự đóng góp quan trọng của ngành sản xuất giống cây trồng vật nuôi; đưa giống mới vào quá trình sản xuất, kết hợp với việc ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ đã góp phần cải thiện năng suất, chất lượng sản phẩm, rút ngắn thời gian sinh trưởng, tăng khả năng kháng sâu bệnh của cây trồng. Đặc biệt, trong thời gian qua, việc nghiên cứu và sản xuất giống nông nghiệp được chú trọng nhiều hơn với sự tham gia của các tổ chức, viện, trường, trung tâm nghiên cứu; thành lập Trung tâm Công nghệ Sinh học và Khu Nông nghiệp Công nghệ cao nhằm mục đích cung cấp những giống cây trồng, vật nuôi chất lượng tốt cho thị trường và thực hiện chuyển giao công nghệ cho các doanh nghiệp, nhà sản xuất.
Ông Từ Minh Thiện, Phó Ban quản lý Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TPHCM cho biết đang tập trung vào nghiên cứu ứng dụng, vì vậy chúng tôi đem những mô hình, tiến bộ khoa học, tiến bộ về giống về đây thử nghiệm, xác nhận trình diễn rồi chuyển giao bên ngoài. Việc ứng dụng công nghệ trong sản xuất nông nghiệp, chúng tôi kỳ vọng 2 vấn đề là tăng năng suất so với cách sản xuất bình thường, tăng hiệu quả thông qua tiết giảm các chi phí, ứng dụng công nghệ vào đó để có thể tăng hiệu quả sử dụng và quản lý sản phẩm, quy trình sản xuất của mình.
Với nhiều lợi thế để phát triển nông nghiệp đô thị, thành phố sẽ tập trung vào việc ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất giống, qua đó, tăng cường nghiên cứu, lai tạo những giống chất lượng cao để phục vụ nhu cầu sản xuất trong nước cũng như hướng tới xuất khẩu. Bởi vì hiện nay, một số giống cây con còn phụ thuộc nhiều vào việc nhập khẩu giống nước ngoài. Ví dụ như cá cảnh là một trong những sản phẩm nông nghiệp đô thị có giá trị kinh tế cao của thành phố nhưng vẫn chưa có nhiều cơ quan, đơn vị nghiên cứu, lai tạo các giống cá chất lượng, có sức đột phá trên thị trường. Do đó, cần phải đẩy mạnh thu hút đầu tư vào nghiên cứu và chuyển giao giống nông nghiệp, giảm giá thành sản xuất, giúp bà con cạnh tranh với sản phẩm của các nước.
Ông Lê Như Phú, nông dân nuôi cá cảnh ở quận 12 nêu kiến nghị: “Được biết ở trung tâm nông nghiệp công nghệ cao cũng có một đơn vị nghiên cứu và sản xuất, do đó, chúng tôi mong muốn trung tâm làm sao sản xuất được những con cá giống tốt, khỏe để cung cấp cho bà con nông dân nuôi lên thành cá thương phẩm rồi xuất, vì hiện nay nguồn cá giống, nhất là cá đĩa rất thiếu và không được tốt”.
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong lai tạo giống
Trong thời gian qua, Khu Nông nghiệp Công nghệ cao đã nghiên cứu và chuyển giao một số quy trình sản xuất, như kỹ thuật trồng dưa lưới, cà chua bi, ớt và rau ăn lá. Với ưu thế về khoa học kỹ thuật, Khu Nông nghiệp Công nghệ cao rất chú trọng đến việc thu hút đầu tư chuyển giao công nghệ để thúc đẩy nông nghiệp phát triển lớn mạnh. Cũng có nhiều đóng góp trong việc nghiên cứu, phát triển các giống cây con chất lượng cao, Trung tâm Công nghệ Sinh học thành phố đã tiến hành lai tạo, nhân giống nhiều loại cây như hoa lan, hoa kiểng, cây dược liệu, hoa nền… cung cấp cho thị trường trong nước cũng như góp phần giảm lượng cây giống nhập khẩu từ nước ngoài.
Trước đây, giống dưa lưới được nhập chủ yếu từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Hà Lan, Pháp. Đến nay trung tâm đã tạo được các dòng thuần và tiến hành lai tạo để cho ra các giống dưa lưới F1. Bà Hà Thị Loan, Phó Giám đốc Trung tâm Công nghệ Sinh học cho hay: “Đến nay, trung tâm đã sưu tập được 360 giống hoa lan các loại, trong đó có 150 giống lan rừng quý hiếm, trung tâm giữ làm bộ sưu tập để lưu giữ nguồn gen. Ngoài ra, trung tâm cũng đã sưu tập được 124 giống cây kiểng lá, 77 giống hoa nền và 100 giống cây dược liệu quý. Từ các giống cây dược liệu này trung tâm kết hợp với các công ty để cung cấp giống, chuyển giao quy trình nhân giống để thu nhận sinh khối cho các đơn vị”.
Trung tâm Công nghệ Sinh học đã ký kết chuyển giao công nghệ cho nhiều đơn vị, doanh nghiệp như quy trình nhân nhanh giống hoa lan dendrobium, quy trình nhân nhanh cây hoa chuông, quy trình sản xuất cá giống, sản xuất dưa lưới. Qua đó, góp phần tăng cường xúc tiến đầu tư chuyển giao những thành tựu công nghệ, nhất là cây con giống có năng suất, chất lượng cao cho các doanh nghiệp, giúp tạo ra những sản phẩm có sức cạnh tranh trên thị trường.
Với hướng phát triển nông nghiệp công nghệ cao, công ty TNHH Dược Liệu Bảo Tâm đã hợp tác với Trung tâm Công nghệ Sinh học để ứng dụng công nghệ vào quá trình sản xuất. Ông Võ Phú Nông, Giám đốc công ty khẳng định: “Công ty Dược Liệu Bảo Tâm ký kết toàn diện với Trung tâm Công nghệ Sinh học từ giống, sản xuất phân bón chuyên cho dược liệu và cây trồng của công ty và tư vấn về công nghệ sau thu hoạch thì khép kín, do đó chúng tôi kết hợp toàn diện từ nuôi trồng cho đến sản phẩm. Hy vọng công ty sẽ phối hợp với Trung tâm Công nghệ Sinh học lâu dài và bền vững để phát triển ngành nông nghiệp và đặc biệt dược liệu sẽ phát triển tốt đẹp trong tương lai”.
Năm 2015, các doanh nghiệp thành phố đã sản xuất 16.200 tấn hạt giống, 9,5 triệu cây bắp giống, cây kiểng, hoa lan, cung cấp hơn 24.000 con bò sữa, hơn 900.000 con heo giống cho thành phố và các tỉnh. Các doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn thành phố còn xuất khẩu 262 tấn hạt giống các loại, 20.000 cành lan mokara, 11.000 tấn rau củ quả, 12 triệu con cá cảnh sang các nước Mỹ, Nhật, Trung Quốc; góp phần giảm sự phụ thuộc về nhập khẩu giống; nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp nước ta trong quá trình hội nhập quốc tế.
Ông Nguyễn Phước Trung, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn thành phố nhấn mạnh vai trò của ngành sản xuất giống cây trồng vật nuôi: “Thành phố đã xác định đây là khâu đột phá trong sản xuất, là chìa khóa cải thiện năng suất chất lượng cây trồng vật nuôi, mở ra nhiều triển vọng lớn cho phát triển sản xuất và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp. Nhờ triển khai thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, hiệu quả, nhất là các giải pháp xúc tiến thương mại, tiêu thụ sản phẩm, ngành sản xuất giống thành phố ngày càng phát triển tốt hơn”.
Với những kết quả đạt được, thành phố cần tiếp tục đổi mới công nghệ phục vụ cho việc nghiên cứu lai tạo các giống cây trồng vật nuôi mới, nâng cao chất lượng, đa dạng hóa các chủng loại để đáp ứng nhu cầu của thị trường, cũng như có chính sách khuyến khích, thu hút đội ngũ làm công tác nghiên cứu khoa học; đặc biệt phải chú trọng đến việc xây dựng chuỗi giá trị từ khâu sản xuất giống đến chế biến, tiêu thụ sản phẩm, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa nhà khoa học, nhà nông và doanh nghiệp, góp phần tạo bước tiến vững chắc cho ngành sản xuất giống của thành phố.