Lại trúng mùa mất giá
Hơn tháng nay, không khí trên đồng muối ở huyện Đông Hải, nơi chiếm phần lớn diện tích làm muối của tỉnh Bạc Liêu, trở nên yên ắng, vắng lặng. Tuy vào giai đoạn cao điểm thu hoạch nhưng vẫn không thấy thương lái đến mua.
Bà con cho biết, những năm trước giai đoạn giữa vụ như hiện nay, rất đông người tìm đến xem muối, thỏa thuận, thu mua. Còn hiện nay, cả vùng muối gần 1.900 hecta của huyện im ắng đợi chờ.
Thời tiết nắng nóng nên khoảng 8 đến 9 ngày là bà con có thể cào đợt muối mới, nhanh hơn thời gian trung bình trước đây 10 ngày. Sản lượng muối năm nay tỷ lệ thuận với độ nắng, độ nóng của thời tiết nên cứ tăng dần. Thậm chí có nhà, muối đầy chòi, trắng đồng nhưng trong bếp không còn gạo.
Ông Trần Việt Trung, làm 2,6 hecta muối tại xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu, lo lắng: “Mình điện thoại thì họ hẹn tới hẹn lui, cuối cùng không lại. Phải chịu thôi chứ biết sao ! Muối như nồi cơm vậy đó, tới mùa mắc rẻ gì cũng làm. Năm nay, người thuê đất làm muối coi như lỗ hết”
Đến nay, tổng sản lượng muối toàn huyện Đông Hải đạt gần 70.000 tấn. Dự báo mùa nắng năm nay kéo dài đến đầu tháng 6 nên sản lượng muối chắc chắn không dừng lại ở con số này. Với tình hình hiện tại, khả năng muối tăng giá là rất thấp.
Muối chất đống trước nhà một diêm dân ở Cần Giờ (Ảnh: T.Nhung)
Tại huyện Cần Giờ, sản lượng muối của vụ mùa 2016 đạt gần 100 ngàn tấn, nhưng chỉ 1/3 được tiêu thụ với giá rất thấp, khoảng 340 đồng/kg. Theo thống kê của hội nông dân huyện Cần Giờ, với chi phí từ 57 triệu đến 75 triệu đồng/ha (tiền thuê nhân công, thuê đất, trải bạt, dầu máy, công gánh muối..) mỗi hecta sản lượng trung bình khoảng 80 tấn, diêm dân lỗ từ 30 đến 48 triệu đồng.
Theo Hội nông dân huyện Cần Giờ, với 1.600 hecta diện tích ruộng muối: chi phí, công lao động của diêm dân bỏ ra gần 79 tỷ đồng. Nếu muối không được tiêu thụ hoặc được mua với giá quá thấp sẽ ảnh hưởng nhiều đến đời sống của người dân.
Ông Phạm Văn Hiện, ấp Lý Thế Bửu, xã Lý Nhơn, huyện Cần Giờ: “Nếu lỗ như vậy, người dân bỏ đất đi hết, không bám đất giữ vườn. Nhiều người phải đi vay mượn mới có tiền cho con ăn học và chi tiêu trong gia đình”.
Thời gian qua, thành phố có chính sách hỗ trợ tiêu thụ 30.000 tấn muối niên vụ năm 2015 cho bà con với giá bằng giá sàn hoặc đảm bảo 30% lãi. Tuy nhiên, tình hình thu mua do công ty Cổ phần tập đoàn Muối miền Nam rất chậm với giá thu mua dao động chỉ từ 420 đến 600 đồng/kg.
Bà con lại phải mang bán tại các kho xa trên địa bàn tỉnh khác nên chi phí vận chuyển cao. Với mức giá này, có thể nói: càng bán càng lỗ công vận chuyển. Lý do đó khiến nhiều ruộng muối, diêm dân dỡ bạt, không tiếp tục làm muối.
Lối ra nào?
Chính quyền tỉnh Bạc Liêu khuyến cáo người dân hạn chế sản xuất muối, tránh cung vượt quá cầu. Do đó, sản lượng muối tại địa phương có chiều hướng giảm lại.
Đặc biệt, ở vùng có diện tích làm muối tập trung, việc xây dựng kho trữ muối với quy mô lớn đang được bà con diêm dân mong đợi. Ông Mai Thanh Hùng, phó trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu: “Dự án xây dựng kho muối trước đây do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đầu tư, khởi công khoảng năm 2007- 2008 đến nay mới làm xong được phần móng. Bà con rất mong xây dựng được kho muối, Nhà nước mua muối dự trữ thì bà con làm muối an tâm”.
Nguời dân xã Lý Sơn - huyện Cần Giờ thu hoạch muối (Ảnh: K.Huân)
Tại xã Lý Nhơn – huyện Cần Giờ, dự án xây kho tạm trữ muối cũng đang được bà con diêm dân mong đợi. Tuy nhiên, muốn kho tạm trữ muối phát huy hiệu quả, cần phải có nhà máy chế biến muối nhằm giúp giảm thiểu chi phí vận chuyển cho cả người làm muối lẫn doanh nghiệp.
Để thực hiện điều này không dễ dàng!
Trước mắt, việc thành lập các HTX, tổ hợp tác có khả năng chế biến và là cầu nối tiêu thụ muối cho bà con đang được UBND huyện Cần Giờ xúc tiến. Ông Triệu Đỗ Hồng Phước, Phó chủ tịch UBND huyện Cần Giờ cho biết: “Sẽ khẩn trương thành lập HTX chế biến muối của xã Lý Nhơn, nâng cao chất lượng hoạt động của tổ hợp tác chế biến muối Thạnh An, nếu được, phát triển thành HTX để nhà nước có chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi”.
Ông Hồ Xuân Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm xúc tiến thương mại và đầu tư TPHCM đề xuất: “Phải đưa ra yêu cầu sản xuất bao nhiêu muối đất, bao nhiêu muối bạt để tiêu thụ cho nông dân, tức là định hướng khi sản xuất. Chứ để sản xuất xong rồi mới nói là không mua thì rất khó, bà con không trở tay kịp.
Trung tâm sẽ liên kết doanh nghiệp, khi có thông tin sẽ liên lạc với tập đoàn muối Miền Nam hỗ trợ”.
