Tin tứcTrong đợt kỷ niệm 60 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, có rất nhiều du khách trong cả nước tìm đến Điện Biên Phủ nói riêng và Tây Bắc nói chung để được nhìn lại quá khứ hào hùng năm ấy và thưởng lãm vẻ đẹp nguyên sơ của vùng đất này. Khi kết thúc hoạt động kỷ niệm, có cảm giác như Tây Bắc tiếp tục chìm vào "khoảng lặng". Trong khi, từ lâu khu vực này được đánh giá là có nhiều tiềm năng, thế mạnh về phát triển du lịch, nhưng lượng du khách đến Tây Bắc vẫn thấp hơn nhiều so với các vùng, miền khác trong cả nước.
Thống kê cho thấy, năm 2013 khách du lịch quốc tế đến Tây Bắc
chỉ khoảng 1,23 triệu lượt người (chiếm 16% số lượng khách quốc tế đến Việt Nam)
và tổng doanh thu du lịch của cả vùng chỉ chiếm 3,6% tổng thu du lịch cả nước.
Làm gì để du lịch 14 tỉnh trong khu vực Tây Bắc cất cánh trong thời gian tới sẽ
là chủ đề của cuộc trao đổi giữa phóng viên Đài TNND TPHCM với ông Hà Văn Siêu,
Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển du lịch Việt Nam:
- Ông đánh giá như thế nào về tiềm năng phát triển du lịch của vùng Tây Bắc nước ta ?
Ông Hà Văn Siêu: Vùng Tây Bắc Việt Nam phải nói là một nơi rất giàu tiềm năng để phát triển du lịch. Thứ nhất là núi non hùng vĩ, địa hình và hệ sinh thái đa dạng đã tạo nên những danh thắng kỳ vĩ có thể tham quan, du lịch với những đặc điểm sinh thái độc đáo. Thứ hai, ở đây cũng là cội rễ của văn hóa Việt Nam, các dân tộc với nền văn hóa độc đáo, đặc sắc. Đến đây, du khách có thể tìm hiểu cuộc sống cũng như các nền văn hóa đa dạng của các dân tộc gắn liền với các di sản văn hóa. Lịch sử hình thành, dựng nước và giữ nước cũng xuất phát từ đây. Điển hình như Đền Hùng, chiến thắng Điện Biên Phủ…những yếu tố về văn hóa, lịch sử, tự nhiên và sinh thái đã tạo nên nét hấp dẫn vô cùng độc đáo của vùng Tây Bắc. Tuy nhiên cho đến nay, du lịch Tây Bắc vẫn chưa phát triển mạnh bởi lẽ còn nhiều yếu tố rào cản, khó khăn hiện hữu. Điều này đã làm cho du khách đến với khu vực này còn hạn chế. Thứ nhất là về hạ tầng. Khả năng tiếp cận các điểm du lịch ở Tây Bắc vẫn còn nhiều khó khăn, ngoài ra những khó khăn về cơ chế chính sách để huy động nguồn lực đầu tư cho vùng Tây Bắc này vẫn còn chưa được giải phóng những năng lượng, nguồn lực để đầu tư. Chính vì vậy các tỉnh trong khu vực này vẫn dựa vào tự nhiên là chính. Khi chuyển đổi sang dịch vụ thì nó có nhiều khó khăn. Vì vậy, mặc dù có nhiều tiềm năng về du lịch nhưng chưa khai thác hết để phát triển du lịch. Lượng khách đến với Tây Bắc cũng như tổng thu từ khách du lịch đến đây còn chiếm tỷ trọng rất khiếm tôn trong du lịch chung của cả nước. Trong năm 2013 có trên 1 triệu khách quốc tế đến 14 tỉnh Tây Bắc và tổng thu du lịch chỉ chiếm rất nhỏ, chiếm 3,6% trong tổng nguồn thu du lịch của cả nước.
- Như ông nói, tài nguyên du lịch ở khu vực này rất dồi dào, nhưng cách khai thác và phát triển du lịch của địa phương vẫn còn hạn chế và các doanh nghiệp khi đầu tư vào đây vẫn còn những vướng mắc, trở ngại… Theo ông, lí do vì sao ?
Ông Hà Văn Siêu: Lí do thì rất nhiều bởi nguồn lực đầu tư vào các công trình hạ tầng ngay như của nhà nước cũng còn hạn chế. Vì thế, đầu tư cho hạ tầng du lịch gắn với đầu tư các hạ tầng kinh tế xã hội nói chung rất tốn kém. Chính vì thế, cho đến nay, ngoài hạ tầng không đồng bộ, khó tạo ra sức hút cho các nhà đầu tư du lịch để đưa khách đến. Nói đơn giản hơn, các cửa ngõ tiếp cận với khu vực về đường không, đường bộ, đường sắt còn khó khăn thì các chuyến du lịch, tour đến giá thành cũng sẽ cao hơn. Vì vậy, các nhà đầu tư khi xây dựng các chương trình đưa khách đến với Tây Bắc nó cũng chưa thu hút họ quan tâm. Thêm nữa, các nhà đầu tư xây dựng các công trình như dịch vụ khách sạn, nhà hàng hay giải trí…các nhà đầu tư lớn vẫn chưa vào đây. Khả năng tiếp cận với thị trường mở ở bên ngoài cũng còn hạn chế. Nhưng, muốn du lịch phát triển thì hoạt động lữ hành kết nối với các thị trường bên ngoài vô cùng quan trọng nhưng ở Tây Bắc rất là yếu. Và, đội ngũ nhân lực làm trong ngành du lịch cũng như quản lý du lịch bậc cao còn thiếu, không dẫn dắt được những ý tưởng, những chương trình tiên phong nên ở đây luôn đi sau những khu vực khác.
- Là người đứng đầu Viện nghiên cứu phát triển du lịch, vậy theo ông các địa phương ở khu vực Tây Bắc này nên xác định những biện pháp trước mắt và lâu dài như thế nào để thúc đẩy ngành công nghiệp không khói này phát triển ?
Ông Hà Văn Siêu: Tại hội nghị liên kết phát triển du lịch vùng Tây Bắc vừa diễn ra, nhiều ý kiến cũng cho rằng, ngoài quyết tâm của mỗi tỉnh cũng cần có sự liên kết giữa các tỉnh để tạo ra Tây Bắc thành một điểm đến chung, có sự hợp lực giữa các tỉnh để tạo ra sức mạnh cả về nguồn lực đầu tư, cả về chia sẻ thông tin, kinh nghiệm sự phân công, tạo ra những mạng lưới kết nối các chương trình, các tuyến du lịch độc đáo, có thương hiệu. Đó là những ý tưởng, những quyết tâm và sự mong đợi của người dân, chính quyền các tỉnh Tây Bắc. Phải hướng du lịch trở thành một ngành kinh tế phát triển, trở thành một giải pháp bức phá để đưa kinh tế- xã hội Tây Bắc phát triển hơn trong thời gian tới, lấy du lịch trở thành một giải pháp mang tính bền vững. Bên cạnh những thế mạnh riêng của mỗi tỉnh, chính du lịch sẽ kết nối các tỉnh với nhau, trở thành sức mạnh, thành điểm đến chung có thương hiệu Tây Bắc… Thế nhưng câu chuyện này ở Tây Bắc cần có sự hỗ trợ từ bên ngoài về kỹ thuật, thông tin và có một kênh kết nối giữa du lịch Tây Bắc trong chương trình hành động quốc gia về du lịch để có sự xúc tiến, quảng bá du lịch Tây Bắc trong nội dung chương trình xúc tiến du lịch quốc gia. Có như vậy du lịch Tây Bắc mới có vị trí ưu tiên hơn trong chương trình phát triển du lịch quốc gia.
- Như ông vừa đề cập, sự hợp lực để phát triển du lịch các tỉnh khu vực Tây Bắc là điều tất yếu nhưng nhiều ý kiến cho rằng việc liên kết phát triển du lịch trong thời gian qua ở khu vực này rất thiếu và yêu, chưa đồng bộ cũng như chưa thể hiện một cách rõ rệt. Ông có đồng ý với quan điểm này không ?
Ông Hà Văn Siêu: Liên kết du lịch nói riêng và liên kết trong tất cả các lĩnh vực khác ở nước ta hiện nay vẫn đang là một điểm yếu. Bởi chúng ta, mỗi một cá nhân hay mỗi một tổ chức, đơn vị đều có những chương trình hành động rất cụ thể sẽ thực hiện nhưng hợp lực lại lại là một câu chuyện khó. Đối với du lịch, câu chuyện này còn khó hơn bởi du lịch đòi hỏi sự liên kết đa ngành, đa lĩnh vực, và không hạn chế về không gian và thời gian, tức là liên ngành và liên vùng. Đó là những yêu cầu đặt ra đối với du lịch. Vì vậy, việc liên kết trong phát triển du lịch đòi hỏi rất cụ thể, chi tiết và có một sự quyết tâm cao hơn các ngành, các lĩnh vực khác. Chính vì thế, các hoạt động liên kết những năm qua của ngành du lịch đã được ưu tiên, đặt lên những nhiệm vụ rất quan trọng. Mặc dù vậy, hiệu quả tác động của liên kết đã đạt được một số kết quả nhưng so với những yêu cầu, mong đợi của việc phát triển du lịch cũng chưa đạt được. Ngay như câu chuyện liên kết giữa du lịch với các ngành khác trong một tỉnh đã có những trở ngại. Nhiều tỉnh đã đặt ra những cam kết cùng nhau làm chung những việc liên quan đến xúc tiến, quảng bá, phát triển sản phẩm, phát triển nguồn nhân lực du lịch…nhưng nhiều liên kết có những ký kết rất cụ thể nhưng hiệu quả tác động lại rất thấp, nhiều hoạt động liên kết còn mang tính hình thức, phong trào, chưa đánh giá được những hiệu quả rõ nét.
Xin cảm ơn ông!