Con rồng ‘ẩn nấp’ trong văn hóa dân gian thần thoại của rất nhiều nền văn hóa. Trong các truyền thuyết cổ xưa của Châu Âu, Châu Á, Châu Phi và Châu Mỹ đều có hình dáng một sinh vật rồng hơi giống cá sấu lém lỉnh với những móng vuốt dài và ánh mắt hung dữ.
Dù vậy, không phải tất cả các con rồng đều giống nhau. Những con rồng ở Châu Âu thời Trung cổ thường là những con thú giống thằn lằn phun lửa với thân hình khỏe mạnh, đôi cánh giống dơi và sừng. Chúng thường được coi là những sinh vật xấu xa.
Những câu chuyện dân gian thường kể về một anh hùng dũng cảm, giết chết con rồng để cướp kho báu nó hoặc giải phóng vương quốc. Tuy nhiên, ngay cả trong mô tả, rồng châu Âu cũng có hình dáng rất đa dạng.
Trong văn hóa Á Đông, rồng đóng một vai trò hơi khác và thường mang không khí huyền bí hơn. Rồng được sử dụng như biểu tượng của quyền lực, sức mạnh và sự may mắn. Một con rồng nổi tiếng của văn hóa Trung Quốc là Thiên Long, "thiên long" được cho là đã trôi dạt giữa những đám mây và canh giữ thiên đường.
Văn hóa Trung Mỹ có một vị thần tên là Quetzalcóatl, có nghĩa là "con rắn có lông". Vị thần giống rồng này đóng một vai trò nổi bật trong niềm tin tâm linh của họ và được cho là đã đóng vai trò cơ bản trong việc tạo ra loài người.
Dù có sự khác biệt nhưng vẫn có điểm tương đồng giữa những con rồng trong thần thoại của những nền văn hóa cách xa nhau về mặt địa lý và có rất ít sự trao đổi văn hóa.
Adrienne Mayor, một nhà văn học dân gian cổ điển và nhà sử học về khoa học cổ đại tại Đại học Stanford từng lập luận rằng, người cổ đại đã tưởng tượng ra những sinh vật thần thoại, đặc biệt là loài quái vật điểu điểu, sau khi hiểu sai về hóa thạch của những sinh vật đã tuyệt chủng. Theo dòng suy nghĩ này, không khó để tưởng tượng việc khám phá ra tàn tích thời tiền sử của một con Tyrannosaurus rex và tin rằng nó thuộc về một con quái vật giống rồng đáng sợ.
Một giả thuyết khác cho rằng rồng là nguyên mẫu ẩn sâu trong tâm trí con người. Trong cuốn sách Bản năng của rồng, Tiến sĩ nhân chủng học David E. Jones của Đại học Trung tâm Florida lập luận rằng, những huyền thoại về rồng rất phổ biến bởi vì chúng ta đã tiến hóa để phát triển dấu ấn tinh thần về những kẻ săn mồi nguy hiểm.
Jones lập luận rằng, con rồng có nhiều họa tiết mà tổ tiên xa xưa của chúng ta đã học được để tạo ra nỗi sợ hãi bẩm sinh ở các loài động vật hoang dã. Bản năng nguyên thủy này dẫn đến trí tưởng tượng của chúng ta tạo ra một sinh vật nguyên mẫu kết hợp tất cả những đặc điểm hung dữ nhất của một con cá sấu, một con rắn, một con chim săn mồi và một con mèo lớn.
Dù lý do đằng sau huyền thoại phổ biến này là gì, rõ ràng rồng vẫn có ảnh hưởng đến chúng ta. Chúng đã tồn tại hàng nghìn năm và tiếp tục là đối tượng thu hút sự chú ý, xuất hiện trong một số tác phẩm viễn tưởng nổi tiếng nhất, cho dù đó là loạt phim The Hobbit và Harry Potter hay Game of Thrones và Pokemon.


