Tại dự thảo tờ trình đề nghị xây dựng dự luật sửa đổi, Bộ Công an cho biết đã bổ sung quy định về giải quyết trường hợp phạm nhân có nguyện vọng hiến mô, một phần bộ phận cơ thể con người. Đây là quy định mới so với Luật Thi hành án hình sự năm 2019.
Tại đề cương chi tiết dự luật sửa đổi đã bổ sung quy định về giải quyết trường hợp phạm nhân có nguyện vọng hiến mô, một phần bộ phận cơ thể con người.
Theo đó, trường hợp phạm nhân có nguyện vọng hiến mô, một phần bộ phận cơ thể con người thì cơ sở giam giữ phạm nhân phối hợp với Sở Y tế trên địa bàn đơn vị đóng quân xác định cơ sở y tế có đủ điều kiện lấy mô, bộ phận cơ thể người.
Cơ sở y tế có đủ điều kiện lấy mô, bộ phận cơ thể người phối hợp với cơ sở giam giữ phạm nhân đánh giá về tình trạng sức khỏe của phạm nhân sau khi hiến mô, một phần bộ phận cơ thể con người đảm bảo sức khỏe để tiếp tục chấp hành án.
Trong thời hạn 5 ngày, sau khi có đánh giá về tình trạng sức khỏe của phạm nhân sau khi hiến mô, một phần bộ phận cơ thể con người, thủ trưởng cơ sở giam giữ phạm nhân báo cáo cơ quan quản lý thi hành án hình sự Bộ Công an, cơ quan thi hành án hình sự Bộ Quốc phòng xem xét, quyết định.
Trong thời hạn 5 ngày, sau khi nhận được báo cáo của thủ trưởng cơ sở giam giữ phạm nhân về việc hiến mô, một phần bộ phận cơ thể con người, cơ quan quản lý thi hành án hình sự Bộ Công an, cơ quan thi hành án hình sự Bộ Quốc phòng trả lời bằng văn bản về việc đồng ý hoặc không đồng ý. Trường hợp không đồng ý nêu rõ lý do.
Cơ sở y tế có đủ điều kiện lấy mô, bộ phận cơ thể người phối hợp với cơ sở giam giữ phạm nhân thực hiện các trình tự, thủ tục, chế độ, chính sách đối với phạm nhân hiến mô, một phần bộ phận cơ thể theo quy định pháp luật về hiến mô, bộ phận cơ thể con người.
Cơ sở y tế có đủ điều kiện lấy mô, bộ phận cơ thể người có trách nhiệm xác nhận về việc phục hồi sức khỏe của phạm nhân sau khi hiến mô, một phần bộ phận cơ thể con người và thông báo cho cơ sở giam giữ phạm nhân để thực hiện đưa phạm nhân về tiếp tục chấp hành án. Bộ cũng đề xuất Chính phủ quy định chi tiết điều này.
Trong báo cáo đánh giá tác động, Bộ Công an nêu rõ việc bổ sung các quy định về quyền phạm nhân được tham gia bảo hiểm y tế, quyền hiến mô, một phần bộ phận cơ thể con người góp phần đảm bảo quyền con người, thể hiện được tính nhân văn trong xây dựng, phát triển văn hóa - xã hội và xây dựng con người.
Theo Bộ Công an, chính sách này sẽ làm phát sinh thủ tục, hành chính trong thực hiện quyền của phạm nhân khi có nguyện vọng hiến mô, một phần bộ phận cơ thể con người.
Theo Bộ Y tế, trong những năm qua Việt Nam có những tiến bộ trong việc vận động hiến tạng. Năm 2023, tỉ lệ người chết não hiến mô tạng đã tăng 15% so với năm trước.
Mặc dù đạt được nhiều thành tựu nhưng Việt Nam vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu ghép tạng của người bệnh khi hơn 94% số tạng ghép đến từ nguồn hiến sống.
Hiện nay nguồn mô, tạng của người hiến ở nước ta còn khan hiếm so với nhu cầu cần được ghép. Hàng chục ngàn người bệnh vẫn đang giành giật sự sống từng ngày để chờ được ghép tạng.