Việc khởi tố vụ án được thực hiện sau thời gian xác minh điều tra, theo kiến nghị của thanh tra TP Cần Thơ đối với các gói thầu mua sắm kit xét nghiệm của Công ty Việt Á sản xuất, do CDC Cần Thơ chỉ định thầu.
Tháng 6/2022 thanh tra TP Cần Thơ đã có kết luận trong hai năm 2020 - 2021, các đơn vị đã mua sắm 576 gói thầu, tổng giá trị hơn 276,5 tỷ đồng. Thanh tra đã làm rõ 413 gói thầu, tổng giá trị hơn 238 tỷ đồng.
Kết quả cho thấy một số gói thầu không tổ chức thuê đơn vị thẩm định giá mà tự thành lập tổ mua sắm là chưa đúng quy định, việc lựa chọn nhà thầu của một số gói chưa đáp ứng năng lực thực hiện ngay gói thầu.
Không có 3 bảng báo giá để làm cơ sở chỉ định thầu và xác định giá gói thầu, chưa đăng tải công khai trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, báo chí...
Hồ sơ đấu thầu của một số gói thầu không thể hiện việc gửi dự thảo hợp đồng cho nhà thầu để thương thảo, hoàn thiện hợp đồng, không công khai kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định.
Theo thanh tra, 5 gói thầu do Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Cần Thơ chỉ định thầu, mua sắm kit xét nghiệm của Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á có dấu hiệu "cố ý lựa chọn sản phẩm" của doanh nghiệp này, đồng thời chỉ định Công ty TNHH Khoa học Hợp Nhất là đơn vị cung cấp.
Theo kết luận thanh tra, thời gian ký kết thực hiện hợp đồng không đảm bảo theo quyết định của UBND TP Cần Thơ.
CDC Cần Thơ nghiệm thu, thanh toán cho nhà thầu là Công ty Hợp Nhất không đúng chủng loại kit xét nghiệm, dẫn đến thanh toán vượt quy định.
Thanh tra TP Cần Thơ xác định Giám đốc CDC Cần Thơ, Hội đồng Khoa học công nghệ cơ sở, Tổ thẩm định, Tổ chuyên gia xét thầu và các cá nhân tham mưu thực hiện... có trách nhiệm về những hạn chế, thiếu sót này.
CDC Cần Thơ còn mượn hàng hóa của Công ty Hợp Nhất nhưng chưa làm thủ tục thanh toán, thủ tục đấu thầu tổng giá trị thực hiện hơn 7 tỷ đồng và gói số 2 giá đề nghị phê duyệt 10,6 tỷ đồng.
Một số bệnh viện có dấu hiệu chia tách nhỏ gói thầu để tiến hành mua sắm, để chỉ định thầu theo quy trình rút gọn, vi phạm những điều cấm trong hoạt động đấu thầu.
Tại Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ, cơ quan thanh tra chỉ ra một gói thầu mua sắm kit xét nghiệm Covid-19 của Việt Á theo hình thức chỉ định thầu cũng có dấu hiệu Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Một gói thầu mua sắm máy X-quang di động kỹ thuật số phục vụ phòng chống Covid-19 tại Bệnh viện Y học cổ truyền có dấu hiệu vi phạm các quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng...
Vụ án Việt Á thuộc diện theo dõi, chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Bộ Công an và công an các địa phương đã khởi tố 29 vụ án và hơn 100 người liên quan.
Kết quả điều tra ban đầu xác định, nhằm thu lợi bất chính và chi tiền ngoài hợp đồng, Việt Á đã nâng khống giá thiết bị, chi phí nguyên vật liệu đầu vào. Trong doanh thu khoảng 4.000 tỷ đồng, Việt Á chi "hoa hồng" lót tay cho các đơn vị, cá nhân gần 800 tỷ đồng.
