Ngày 9/11, Chính phủ đã trình Quốc hội dự án Luật Việc làm sửa đổi, trong đó đề xuất mở rộng diện tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) cho người lao động có hợp đồng ngắn hạn, từ một tháng trở lên, và cả những người làm việc không trọn thời gian nhưng có thu nhập đủ để đóng bảo hiểm xã hội (BHXH).
Hiện nay, theo Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, những người làm việc từ đủ một tháng đến dưới ba tháng đã phải tham gia BHXH bắt buộc, song chưa được tham gia BHTN.
Điều này gây ra sự bất công, đặc biệt khi nhóm lao động này thường xuyên đối mặt với nguy cơ mất việc làm mà không được bảo vệ quyền lợi. Việc mở rộng diện BHTN sẽ giúp khắc phục tình trạng này, mang đến sự an toàn và công bằng hơn cho người lao động.
Theo đề xuất, hai nhóm sẽ được bổ sung vào diện tham gia BHTN: người lao động có hợp đồng từ một tháng trở lên và người làm việc không trọn thời gian nhưng có tiền lương đủ để đóng BHXH. Đây là bước đi phù hợp với Nghị quyết 28 của Trung ương, với mục tiêu đến năm 2030 đạt khoảng 45% lực lượng lao động tham gia BHTN.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cũng nhận định chính sách BHTN hiện nay còn thiên về trợ cấp thất nghiệp mà thiếu các biện pháp phòng ngừa và hỗ trợ người lao động chủ động thích ứng trước biến động của thị trường lao động. Đồng thời, một số quy định về căn cứ tính mức hưởng trợ cấp thất nghiệp vẫn gắn với mức lương cơ sở, điều này không còn phù hợp trong bối cảnh Chính phủ đang tiến tới bỏ mức lương cơ sở theo Nghị quyết 27.
Ủy ban Xã hội của Quốc hội, thông qua Chủ nhiệm Nguyễn Thúy Anh, cũng bày tỏ sự ủng hộ với mục tiêu này nhưng lưu ý rằng việc mở rộng diện BHTN là "rất thách thức." Ủy ban yêu cầu Chính phủ dự báo cụ thể số lượng người lao động được mở rộng, đánh giá tác động và đảm bảo khả năng thực hiện.
Một điểm mới trong dự luật là đề xuất linh hoạt mức đóng BHTN nhằm hỗ trợ người lao động kịp thời trong các tình huống thiên tai, dịch bệnh. Theo đó, người lao động và doanh nghiệp sẽ đóng tối đa 1% tiền lương hoặc quỹ lương tháng, trong khi Nhà nước sẽ hỗ trợ thêm 1% từ ngân sách trung ương, giúp giảm áp lực cho cả người lao động và doanh nghiệp trong thời gian khó khăn.
Ngoài ra, Chính phủ còn đề xuất xây dựng hệ thống thông tin thị trường lao động toàn diện, giúp quản lý, nghiên cứu và xây dựng chính sách phát triển lao động.
Hệ thống này sẽ bao gồm cơ sở dữ liệu về người lao động, chương trình cho vay giải quyết việc làm và mở rộng diện cho vay cho lao động đi làm việc ở nước ngoài, mở ra cơ hội mới cho người lao động trong và ngoài nước.