Động thái này diễn ra trong bối cảnh giá bất động sản liên tục tăng cao, đặc biệt là phân khúc nhà ở thương mại và chung cư tại các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM. Theo Bộ Xây dựng, một phần nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do sự tham gia của các nhóm đầu cơ, môi giới, gây nhiễu loạn thị trường.
Bộ Xây dựng nhận định, hiện tượng tăng giá bất động sản mạnh trong thời gian gần đây xuất phát từ sự thổi giá của các nhà đầu tư và môi giới, những người mua đi bán lại với mục đích trục lợi.
Những hành động này không chỉ làm thị trường bất động sản mất ổn định mà còn gây khó khăn cho người dân có nhu cầu mua nhà ở thực sự. Đặc biệt, tại Hà Nội, giá nhà đất tại các khu vực như Tây Hồ, Ba Đình, Hai Bà Trưng và Hoài Đức tăng đột biến so với nhu cầu thực tế của thị trường.
Bộ cũng cho rằng thị trường bất động sản Việt Nam hiện tại chưa thực sự bền vững và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nhiều căn nhà, đất nền bị bỏ trống, không sử dụng, nhưng vẫn không ngừng tăng giá do các chiêu trò đầu cơ.
Để giảm thiểu tình trạng này, Bộ Xây dựng đã đề xuất Bộ Tài chính nghiên cứu và đưa ra các chính sách thuế nhằm đánh vào những bất động sản thứ hai và những bất động sản không sử dụng, bị bỏ hoang. Mục tiêu chính của đề xuất này là ngăn chặn tình trạng đầu cơ và tạo điều kiện cho thị trường bất động sản phát triển bền vững hơn. Việc đánh thuế bất động sản thứ hai không chỉ giúp kiểm soát tình trạng tăng giá vô lý mà còn góp phần hạn chế bất động sản bị bỏ hoang, lãng phí tài nguyên đất đai.
Trước đó, một số chuyên gia và tổ chức trong ngành như Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cũng đã đề xuất việc áp dụng thuế đối với bất động sản thứ hai trở lên. VARS đề xuất mức thuế sẽ tăng dần đối với những giao dịch mà người bán có thời gian sở hữu ngắn, nhằm ngăn chặn việc mua bán ngắn hạn để kiếm lời.
Tháng 8/2023, cử tri TPHCM cũng đưa ra kiến nghị đánh thuế đối với nhà thứ hai và áp thuế cao hơn đối với bất động sản bỏ trống, không sử dụng. Các cử tri cho rằng, việc bỏ trống nhà đất mà không tận dụng sẽ gây lãng phí nguồn lực đất đai, trong khi nhiều người dân có nhu cầu thực sự về nhà ở lại gặp khó khăn vì giá cao.
Bộ Tài chính cho biết đang nghiên cứu dự án Luật Thuế bất động sản, dự kiến sẽ trình Quốc hội cho ý kiến vào kỳ họp thứ 8 diễn ra vào tháng 10 tới. Các đề xuất đánh thuế bất động sản thứ hai và bất động sản bỏ hoang sẽ được xem xét kỹ lưỡng nhằm đảm bảo tính công bằng và hiệu quả trong việc kiểm soát thị trường.
Với những động thái tích cực từ Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính, đề xuất này được kỳ vọng sẽ góp phần kiềm chế đầu cơ, điều chỉnh giá nhà đất về mức hợp lý, giúp thị trường bất động sản phát triển bền vững hơn trong thời gian tới.