Nhiều đại biểu cho rằng mô hình công ty hợp danh không phải là giải pháp tối ưu cho VPCC, đặc biệt ở các khu vực có điều kiện kinh tế khó khăn.
Thay vào đó, họ đề xuất mở rộng mô hình hoạt động sang các loại hình doanh nghiệp tư nhân và công ty trách nhiệm hữu hạn, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa. Điều này sẽ giúp tăng tính linh hoạt và đáp ứng tốt hơn nhu cầu công chứng của người dân ở các khu vực này.
Đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đắk Nông) đã nêu thực trạng ở một số địa phương, như Bắc Giang, nơi mà nhiều phòng công chứng nhà nước đã bị giải thể nhưng lại không thể thành lập mới các VPCC.
Ông Giang đề nghị cần “mở khóa” dịch vụ công chứng, bao gồm cả việc cho phép công chứng ngoài trụ sở, tương tự như việc cấp căn cước công dân lưu động.
Đại biểu Trần Nhật Minh (Nghệ An) cũng đồng tình, nhấn mạnh rằng việc loại bỏ mô hình công ty tư nhân trong lĩnh vực công chứng đã hạn chế quyền tự do lựa chọn hình thức kinh doanh của các VPCC và gây khó khăn trong hoạt động tổ chức. Tại Nghệ An, có những huyện miền núi mà người dân phải di chuyển hàng trăm km để tiếp cận dịch vụ công chứng, do đó, việc mở rộng mô hình doanh nghiệp tư nhân sẽ giúp cải thiện tình hình này.
Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Tạo (Lâm Đồng) cảnh báo về tình trạng “hợp danh ảo,” khi nhiều VPCC chỉ có trên danh nghĩa mà không có đủ công chứng viên hoạt động thực tế. Ông đề xuất mô hình doanh nghiệp tư nhân, trong đó công chứng viên cũng là người đại diện pháp luật và chịu trách nhiệm chính, sẽ hiệu quả hơn và rõ ràng hơn trong thực tế.
Liên quan đến việc công chứng ngoài trụ sở, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà lưu ý rằng quy định này cần được cụ thể hóa để tránh việc lạm dụng và áp dụng thiếu nhất quán. Bà cho rằng công chứng là một quy trình phức tạp, cần được thực hiện tại trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng, trong khi việc lấy chữ ký có thể được thực hiện ngoài trụ sở trong một số trường hợp đặc biệt.
Đồng thời, đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Quảng Bình) nhận định rằng Luật Công chứng nên tập trung vào quy định về trình tự, thủ tục công chứng, còn loại giao dịch nào cần phải công chứng thì nên được quy định trong các luật nội dung khác như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, hay Luật Kinh doanh bất động sản.
Những đề xuất này phản ánh sự cần thiết của việc cải thiện hệ thống công chứng tại Việt Nam, nhằm tăng tính linh hoạt, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân và đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan.


