Ngày 29/10, tại phiên trình bày dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi) trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã nêu đề xuất cho phép tách việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giải phóng mặt bằng thành một dự án độc lập, áp dụng cho tất cả các nhóm dự án.
Một trong những thay đổi đáng chú ý của dự thảo Luật Đầu tư công lần này là việc nâng mức quy mô vốn đầu tư công cho các dự án quan trọng quốc gia, với ngưỡng từ 30.000 tỷ đồng trở lên.
Đối với các dự án thuộc nhóm A, B, và C, mức quy mô vốn sẽ được tăng gấp đôi so với quy định hiện hành, trong đó các dự án nhóm A có vốn từ 10.000 đến 30.000 tỷ đồng sẽ do Thủ tướng phê duyệt.
Đáng chú ý, Chính phủ đề xuất thí điểm tách riêng công tác giải phóng mặt bằng thành một dự án độc lập, bao gồm cả các dự án nhóm B và C. Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, chính sách tách giải phóng mặt bằng đã từng được Quốc hội áp dụng thử nghiệm tại các địa phương như Khánh Hòa, Đà Nẵng, Nghệ An và Luật Thủ đô 2024.
Kết quả cho thấy, chính sách này tạo ra sự linh hoạt cho các đơn vị quyết định chủ trương đầu tư trong việc lựa chọn phương án giải phóng mặt bằng phù hợp, mang lại hiệu quả tích cực trong triển khai dự án.
Bên cạnh đó, đề xuất yêu cầu các dự án giải phóng mặt bằng phải tuân thủ quy hoạch, kế hoạch rõ ràng, và đảm bảo nguồn vốn được xác định khi phê duyệt chủ trương đầu tư dự án. Việc này nhằm tránh tình trạng giải phóng mặt bằng tràn lan, không đúng mục đích, dẫn đến việc đất đai bị bỏ hoang và lãng phí tài nguyên.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, ông Lê Quang Mạnh, đồng thuận với đề xuất của Chính phủ về việc tách đền bù và tái định cư thành các dự án thành phần độc lập. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng cần quy định chi tiết và chặt chẽ để đảm bảo việc đền bù, tái định cư gắn liền với tiến độ hoàn thành dự án, tránh lãng phí và sử dụng đất sai mục đích.
Theo quy định tại Luật Đầu tư công hiện hành, thời gian thực hiện và bố trí vốn cho các dự án thành phần độc lập phải tuân thủ thời gian hoàn thành của từng nhóm dự án: nhóm A không quá 6 năm, nhóm B không quá 4 năm và nhóm C không quá 3 năm.
Đồng thời, mặt bằng đã giải phóng không được dùng vào các mục đích khác, cũng như không được điều chỉnh phương án hay hướng tuyến sau khi đã đền bù, giải phóng.