Dự án Luật Đất đai (sửa đổi): Đền bù thỏa đáng, sát giá thị trường sẽ không còn khiếu kiện

(VOH) - Góp ý cho dự án Luật Đất đai (sửa đổi), nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng để hạn chế khiếu kiện thì cần đền bù thỏa đáng, sát giá thị trường khi thu hồi đất.

Sáng 3/11, tiếp tục Kỳ họp thứ 4, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Đất đai (sửa đổi), trong đó các đại biểu đưa ra nhiều ý kiến đề xuất phù hợp với tình hình thực tế.

Theo Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn TP Hà Nội), trước đây khung giá đất do nhà nước áp đặt ý chí chủ quan nhưng theo dự thảo luật mới sẽ có bảng giá sát với thị trường. Nếu thực hiện được như trong dự thảo luật sẽ xóa bỏ được bất cập hiện nay, hạn chế tham nhũng do giá đất thấp hay khiếu kiện do đền bù không thỏa đáng.

Tuy nhiên, đại biểu này bày tỏ băn khoăn về vấn đề thu hồi đất, hiện có 2 phương thức thu hồi, một là nhà nước đứng ra quyết định thu hồi, hai là doanh nghiệp và người dân thỏa thuận. Trong dự thảo lần này, vẫn tồn tại 2 phương thức trên.

Phương thức để nhà đầu tư thỏa thuận với người dân có vẻ như đảm bảo lợi ích của người dân do họ sẵn sàng trả giá cao vọt hơn hẳn. Trong khi nếu nhà nước thu hồi vì mục đích an ninh quốc phòng thì giá đền bù lại không được như vậy. Do đó sẽ xảy ra bất bình đẳng giữa 2 phương thức và lại sinh ra khiếu kiện.

Xem thêm: Dự thảo luật đất đai: Rà soát về điều kiện, tiêu chí thu hồi đất

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TPHCM) nêu ý kiến, từ khi xây dựng Luật Đất đai năm 2013, bà và nhiều đại biểu đã nêu quan điểm Nhà nước chỉ thu hồi đất vì mục đích quốc phòng an ninh bởi thực tế chứng minh đa số vụ khiếu kiện, ảnh hưởng an ninh, trật tự xã hội, làm mất niềm tin của người dân đều do thu hồi đất làm kinh tế - xã hội.

Trong đó, khiếu kiện của người dân bị thu hồi đất có nguyên nhân từ giá đất tăng nhanh. Nhà nước thu hồi đất thì đền bù giá thấp, khi dự án xây xong, giá đất khu đó lại lên rất cao. Người bị thu hồi đất chắc chắn sẽ rất xót xa.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan
Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Ảnh: Media Quốc hội)

Bà Phong Lan tiếp tục đề nghị Nhà nước chỉ thu hồi đất với các dự án phục vụ mục đích quốc phòng an ninh. Nếu liệt kê các dự án thu hồi đất làm kinh tế - xã hội như dự thảo thì rất khó, bởi không thể liệt kê được hết các dự án trong thực tiễn. Nhà nước chỉ nên quy định theo hướng thuận mua vừa bán giữa doanh nghiệp và người dân.

Với các trường hợp Nhà nước thu hồi đất, cần đền bù theo giá thị trường để người dân thấy thỏa mãn, tránh phát sinh các vấn đề về sau. Theo đại biểu: "Nếu tiền đền bù thu hồi đất không xứng đáng với giá trị mảnh đất thì sự thịnh vượng khi đất nước phát triển không được chia sẻ với người dân".

Xem thêm: Thủ Đức kiến nghị TPHCM phân cấp ủy quyền quyết định thu hồi đất trên địa bàn

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TPHCM) cũng đề nghị nên hạn chế tối đa việc Nhà nước đứng ra thu hồi đất, nên để các dự án kinh tế - xã hội cho người dân và nhà đầu tư tự thương lượng. Ngoài ra, cần rà soát quy định cụ thể hơn về điều kiện, tiêu chí cụ thể đối với từng trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia công cộng, để đảm bảo quyền của người dân theo Hiến pháp và pháp luật.

Ví dụ, dự thảo luật quy định "việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ", là rất gian nan và khó thực hiện.

"Người dân khi đi mua nhà đã phải xem tới xem lui, khảo sát thận trọng. Vậy làm cách nào để bồi thường cho người có đất bị thu hồi có chỗ ở, điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi cũ?", ông Ngân đặt câu hỏi.

Theo ý kiến của vị đại biểu này, nếu cần thiết phải thu hồi đất với các dự án kinh tế - xã hội thì chỉ xem xét với đất nông nghiệp, hạn chế thu hồi đất phi nông nghiệp, đất ở của dân. Ngoài ra, dự thảo luật nên hạn chế tối đa những dự án Nhà nước đứng ra thu hồi đất, để các dự án kinh tế, xã hội cho người dân và nhà đầu tư tự thương lượng theo giá thị trường.

Bình luận