Tin tứcChiều 5/12, chủ trì cuộc họp về Đề án phòng chống sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán và xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh yêu cầu xây dựng hệ thống giải pháp toàn diện và xác định rõ thứ tự ưu tiên các dự án nhằm ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu.
Theo Thủ tướng, ĐBSCL là vùng đất trù phú, giàu tiềm năng, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp, nhưng đang đối mặt cùng lúc nhiều thách thức mang tính hệ thống và có tác động tương hỗ, trong đó vấn đề nguồn nước giữ vai trò trọng tâm.
Những thách thức này ảnh hưởng trực tiếp tới sinh kế của gần 18% dân số cả nước. Mặc dù chỉ chiếm 12,8% diện tích, vùng đồng bằng lại đóng góp tới 95% lượng gạo xuất khẩu, 60% thủy sản và 65% trái cây xuất khẩu của Việt Nam. Vì vậy, Đề án phải đưa ra các nhóm giải pháp “thuận thiên”, thích ứng linh hoạt và xử lý căn cơ từng vấn đề, bảo đảm hài hòa giữa yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và sự bền vững của hệ sinh thái tự nhiên.
Thủ tướng yêu cầu Đề án phải trình bày rõ cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn; phân tích nguyên nhân, đề xuất quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp theo từng giai đoạn cụ thể.
Trong vấn đề huy động vốn, Thủ tướng nhấn mạnh cần phát huy tối đa nguồn lực của người dân và doanh nghiệp thông qua các hình thức hợp tác công tư như BT, BOT và các nguồn vốn vay ưu đãi. Ông đặt mục tiêu huy động ít nhất 35% vốn ngoài ngân sách để triển khai các dự án trọng điểm, tạo sự chủ động trong đầu tư hạ tầng và nâng cao khả năng ứng phó trước tác động của biến đổi khí hậu.
Thủ tướng cũng đề nghị các địa phương chú trọng phát triển giao thông đường thủy, khai thác thế mạnh tự nhiên nhằm giảm tải cho giao thông đường bộ và nâng cao hiệu quả vận chuyển hàng hóa. Đồng thời phải xem xét kỹ yếu tố khoa học và tính khả thi của từng công trình, tránh trường hợp một mục tiêu mang lại lợi ích nhưng lại gây tác động bất lợi cho mục tiêu khác. Các giải pháp như di dời dân cư khỏi khu vực sạt lở, bảo vệ rừng ngập mặn, rừng phòng hộ ven biển, chuyển đổi mô hình sản xuất theo vùng sinh thái và giảm khai thác nước dưới đất cần được lồng ghép đồng bộ trong Đề án.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà được giao chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường hoàn thiện Đề án; Bộ Tài chính có trách nhiệm cân đối ngân sách và đề xuất phương thức huy động vốn. Trước đó, tháng 7/2023, Chính phủ đã đồng ý chủ trương vay 2,53 tỷ USD từ sáu đối tác quốc tế để triển khai 16 dự án phát triển bền vững ĐBSCL. Trong số này có dự án đường ven biển dài 415 km qua bảy tỉnh với tổng mức đầu tư gần 43.000 tỷ đồng; dự án đê bao sông Măng Thít giai đoạn hai hơn 4.150 tỷ đồng tại Vĩnh Long; dự án nâng cấp quốc lộ 61C hơn 3.900 tỷ đồng tại Hậu Giang; dự án hạ tầng khu vực nam sông Tiền hơn 4.260 tỷ đồng tại Đồng Tháp; dự án hồ trữ ngọt tiểu vùng Tứ giác Long Xuyên hơn 2.660 tỷ đồng tại An Giang; và dự án phát triển bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu tại Cần Thơ gần 9.800 tỷ đồng.
Việc xây dựng Đề án phòng chống sạt lở, sụt lún, hạn hán và xâm nhập mặn tại ĐBSCL mang ý nghĩa chiến lược lâu dài, hướng đến nền tảng hạ tầng thích ứng và phát triển bền vững cho vùng trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khó lường. Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành và địa phương phối hợp chặt chẽ, bảo đảm tiến độ và hiệu quả. Khi triển khai đồng bộ, các dự án sẽ góp phần nâng cao năng lực chống chịu, bảo vệ sinh kế người dân và tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội bền vững cho vùng trọng yếu này.
