Tại buổi họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước về các luật đã được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 9, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Mạnh Khương cho biết Luật Việc làm (sửa đổi) sẽ tháo gỡ những "điểm nghẽn của điểm nghẽn", góp phần hoàn thiện thể chế, thúc đẩy phát triển thị trường lao động và hướng tới mục tiêu đảm bảo việc làm bền vững.
Luật mới hóa giải nhiều nút thắt thị trường lao động
Luật Việc làm sửa đổi được thiết kế nhằm đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật, đồng thời thể chế hóa bốn nghị quyết quan trọng – được xem là “bộ tứ trụ cột” để nâng cao chất lượng lao động, việc làm.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Mạnh Khương, luật lần này tăng cường phân cấp, phân quyền, chỉ quy định khung pháp lý chung và giao Chính phủ quy định chi tiết về thủ tục hành chính, trình tự, hồ sơ... qua đó nâng cao tính linh hoạt, hiệu quả trong triển khai chính sách.
Luật áp dụng cho tất cả người lao động là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, bao gồm các nội dung như chính sách tạo việc làm, phát triển kỹ năng nghề, bảo hiểm thất nghiệp, quản lý nhà nước về việc làm và vận hành hệ thống thông tin thị trường lao động.
Đột phá về dữ liệu và hạ tầng thị trường lao động
Một điểm nhấn quan trọng là quy định đăng ký lao động làm cơ sở xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về lao động – bảo đảm “đúng, đủ, sạch, sống”. Luật quy định dữ liệu đăng ký lao động sẽ được cấp số ID. Cơ sở dữ liệu này sẽ được kết nối với hệ thống cơ sở dữ liệu dân cư, các cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành khác.
Bộ Nội vụ dự kiến xây dựng hệ thống thông tin thị trường lao động theo mô hình tập trung, thống nhất, đa tầng, đa lĩnh vực; đồng thời phát triển sàn giao dịch việc làm quốc gia – dự kiến khai trương vào tháng 9 tới – để kết nối cung cầu lao động một cách tự động, chấm dứt tình trạng kết nối thủ công như hiện nay.
Hỗ trợ phát triển kỹ năng, tạo việc làm trong lĩnh vực mới
Luật cũng bổ sung nhiều chính sách hỗ trợ phát triển kỹ năng nghề, tạo việc làm trong các lĩnh vực mới như khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh...
Ngoài ra, các quy định mới còn bao gồm chính sách khuyến khích vay vốn tạo việc làm, đa dạng hóa nguồn lực, tăng cường hợp tác công tư trong cung ứng dịch vụ việc làm.
Đối với nguồn nhân lực chất lượng cao, luật bổ sung quy định về khung trình độ, tiêu chuẩn kỹ năng nghề, đánh giá và cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia để đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động trong nước và quốc tế. Người lao động đi làm việc ở nước ngoài cũng có thể vay vốn qua Ngân hàng Chính sách xã hội.
Cải cách bảo hiểm thất nghiệp
Chính sách bảo hiểm thất nghiệp được cải cách theo hướng mở rộng đối tượng tham gia, linh hoạt mức đóng (tối đa 1% tiền lương), đơn giản hóa điều kiện, giảm thủ tục hành chính nhằm tăng độ bao phủ và hiệu quả thực thi.
Luật mới có giúp giảm thất nghiệp?
Trả lời câu hỏi về việc Luật Việc làm có giúp giảm tỉ lệ thất nghiệp, đại diện Bộ Nội vụ cho biết: tỷ lệ thất nghiệp phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tăng trưởng kinh tế, cơ cấu dân số, chính sách vĩ mô... Tuy nhiên, việc sửa đổi luật lần này sẽ góp phần quan trọng trong hoàn thiện thể chế thị trường lao động – yếu tố then chốt để duy trì cân đối vĩ mô, thu hút đầu tư, đáp ứng nhu cầu lao động chất lượng.
“Dữ liệu thống kê từ Tổng cục Thống kê hiện nay chỉ được cập nhật 3 tháng/lần, còn dữ liệu đăng ký lao động là dữ liệu ‘sống’, thay đổi hàng giờ, giúp quản lý lao động và dự báo thị trường chính xác hơn trong vòng 5 năm tới mà không cần điều tra trực tiếp” – đại diện Bộ Nội vụ khẳng định.



