Ngược về lịch sử, chiến thắng ngày 30/4/1975 đã kết thúc thời kỳ chiến tranh vệ quốc của nhân dân Việt Nam và mở ra một kỷ nguyên phát triển trong hòa bình, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ. Thế nhưng, hậu quả chiến tranh để lại cho một thành phố vừa được giải phóng là vô cùng nặng nề: những vùng đất bị hoang hóa; tình trạng thiếu thốn lương thực, thực phẩm; nạn thất nghiệp tràn lan; an ninh, trật tự xã hội chưa ổn định.
Trước tình hình đó, thực hiện chủ trương của thành phố, ngày 28/3/1976, hơn một vạn Thanh niên xung phong (TNXP) trong Tổng đội TNXP Thành Đoàn và Tổng đội TNXP Xây dựng Kinh tế mới đã đồng loạt ra quân đến những vùng nông thôn, núi rừng để khai hoang, phục hóa, xây dựng những khu kinh tế mới.
Chỉ gần 2 năm sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, tuổi trẻ TNXP được biết đến với việc biến “vành đai trắng” thành “vành đai xanh”; hình thành những làng định cư kinh tế mới tại những vùng hoang vắng...
Nhân kỷ niệm 40 năm xây dựng và phát triển lực lượng TNXP Thành phố, Đài Tiếng nói Nhân dân TPHCM - VOH, đã có cuộc phỏng vấn ông Trần Phú Lữ - Chỉ huy trưởng Lực lượng TNXP TPHCM:
Chỉ huy trưởng Lực lượng Thanh niên xung phong TPHCM - Trần Phú Lữ. Ảnh: Minh Hiệp
*VOH: Ngày 28/3/1976, tổ chức Lực lượng TNXP Thành phố ra đời, qua 40 năm đi vào hoạt động, có thể nói đến nay Lực lượng TNXP Thành phố đã trở thành niềm tự hào của Đảng bộ, Nhân dân Thành phố và cán bộ, viên chức, đội viên TNXP, khi 2 lần vinh dự được Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng lao động. Nhìn lại chặng đường 40 năm xây dựng và phát triển, theo ông, thành quả lớn nhất mà Lực lượng TNXP Thành phố gặt hái được là gì?
- Ông Trần Phú Lữ: ...Thành quả lớn nhất đạt được trong quá trình xây dựng và phát triển, đó là thông qua những hoạt động thực tiễn, Lực lượng TNXP Thành phố đã tập hợp, thu hút, giáo dục, đào tạo, rèn luyện hàng vạn thanh niên thành phố, góp phần hình thành một đội ngũ lao động mới, có văn hóa, có năng lực tổ chức thực hiện và quản lý, kiến thức chuyên môn trên các lĩnh vực và cung cấp đội ngũ cán bộ cho thành phố, ...
Thanh niên xung phong thành phố đã trở thành là một môi trường “trồng người”, là “trường học lớn” cho thanh niên thành phố trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển kinh tế - xã hội thành phố.
*VOH: Với chủ đề “Xung kích, năng động, sáng tạo góp phần xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh văn minh, hiện đại, nghĩa tình”, hoạt động kỷ niệm 40 năm thành lập Lực lượng TNXP Thành phố có sự gắn kết chặt chẽ với hoạt động kỷ niệm 85 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Ông có thể điểm qua những hoạt động nổi bật của Lực lượng TNXP Thành phố trong đợt kỷ niệm này, thưa ông?
- Ông Trần Phú Lữ: Ngay từ cuối năm 2014, Lực lượng TNXP đã chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động kỷ niệm 40 năm thành lập Lực lượng và báo cáo Thường trực Thành ủy, Thường trực UBND Thành phố để thống nhất chủ trương tổ chức thực hiện ngay từ đầu năm 2015 và đến nay TNXP đã và đang tổ chức thực hiện nhiều hoạt động có ý nghĩa thiết thực, trong đó:
- Một là, đối với nhiệm vụ chính trị được giao: TNXP tập trung củng cố, nâng cao chất lượng và hiệu quả các hoạt động đang thực hiện; trong đó tập trung nâng cao chất lượng công tác quản lý, giáo dục người nghiện ma túy, thực hiện tốt đề án "Quản lý, cắt cơn, giải độc và tư vấn tâm lý cho người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định tại các cơ sở xã hội”, thực hiện thí điểm các hoạt động công ích mới như xe buýt đưa rước học sinh; đồng thời sẽ mạnh dạn nghiên cứu đề xuất thành phố tham gia thực hiện các chương trình đột phá, gắn với xây dựng nếp sống văn minh đô thị, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội và bảo vệ cảnh quan môi trường thành phố; qua đó góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng thành phố có chất lượng cuộc sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình.
- Hai là, TNXP tập trung thực hiện tốt hoạt động đền ơn đáp nghĩa, nhất là công tác chăm lo cho các gia đình thương binh, liệt sỹ, tử sỹ TNXP cũng như gia đình cán bộ, đội viên TNXP có hoàn cảnh khó khăn.
Cùng với Hội cựu TNXP, chúng tôi đã vận động cán bộ viên chức, đội viên TNXP, cựu TNXP, các tổ chức cá nhân bên ngoài đóng góp được hơn một tỷ đồng cho Quỹ bảo trợ TNXP để thực hiện sửa chữa 04 căn nhà tình nghĩa cho gia đình thương binh liệt sĩ TNXP và xây mới 05 căn nhà tình thương theo chương trình xây dựng nông thôn mới tại huyện Nhà Bè; thực hiện trợ cấp khó khăn, hỗ trợ vay vốn sản xuất, tổ chức các đoàn thăm và tặng quà cho gia đình thương binh liệt sĩ, tử sỹ TNXP nhân ngày thành lập Lực lượng TNXP, ngày thương binh liệt sĩ và Tết cổ truyền dân tộc. Đồng thời, TNXP cũng tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện các hạng mục còn lại của Khu tưởng niệm liệt sỹ TNXP.
- Ba là, tập trung thực hiện các hoạt động văn hóa văn nghệ như vận động và đặt hàng sáng tác 40 ca khúc tân nhạc, cổ nhạc viết về TNXP; thực hiện biên tập và phát hành nội bộ 03 tuyển tập truyện ký, thơ và nhạc TNXP được sáng tác qua các thời kỳ cũng như 01 dĩa CD ca nhạc đặc biệt gồm những bài hát mang đậm dấu ấn TNXP Thành phố.
TNXP cũng đã phối hợp với Đài tuyền nói Nhân dân thực hiện chương trình phát thanh “Chúng tôi là TNXP”, phối hợp với Đài truyền hình Thành phố thực hiện bộ phim tài liệu 06 tập chủ đề “40 năm - Phát huy truyền thống anh hùng”, phim ca nhạc “Tự hào TNXP”, chương trình Thay lời muốn nói “TNXP - Một thời đẹp nhất”. Đồng thời để đẩy mạnh và nâng cao chất lượng các hoạt động tuyên truyền văn hóa văn nghệ, TNXP đã thành lập lại nhóm ca Áo xanh TNXP – một mô hình hoạt động gần giống như đội văn công TNXP cũ trước đây.
Đặc biệt là tối nay (27/3), Thành phố sẽ trang trọng tổ chức Lễ kỷ niệm và chương trình ca nhạc đặc biệt chủ đề “Mãi xanh màu áo xung phong” tại Hội trường Thống nhất để chào mừng 40 năm xây dựng và phát triển của Lực lượng TNXP Thành phố.
*VOH: Nhiều ý kiến cho rằng, từ khi được thành lập đến nay, Lực lượng TNXP Thành phố đã góp phần quan trọng trong việc cùng Thành phố thực hiện tốt chương trình giảm ma túy, giảm tội phạm trên địa bàn Thành phố. Ông nhận định như thế nào về vấn đề này và phương hướng để Lực lượng TNXP Thành phố đẩy mạnh hoạt động trong thời gian tới là gì, thưa ông?
- Ông Trần Phú Lữ: Trong 40 năm xây dựng và phát triển, TNXP luôn xác định nhiệm vụ xã hội là nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt; trong đó công tác tiếp nhận, quản lý, giáo dục người nghiện ma túy được Lực lượng thực hiện từ những năm 90 theo chương trình mục tiêu 03 giảm của Thành ủy, sau đó thực hiện theo Nghị quyết 16 của Quốc hội khóa XI và hiện nay thực hiện theo Luật Phòng chống ma túy và Luật xử phạt vi phạm hành chính.
Qua hơn 15 năm thực hiện, TNXP Thành phố đã cùng với ngành lao động thương binh - xã hội và các cơ quan chức năng liên quan đã không ngừng đấu tranh giành giựt từng con người – những người được xem là khiếm khuyết một phần nhận thức, lỡ sa vào tệ nạn ma túy để trở thành những người có ích cho gia đình và xã hội.
Việc đưa người nghiện ma túy, nhất là người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định vào các cơ sở cai nghiện bắt buộc đã góp phần kéo giảm tình hình tội phạm, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, tạo sự an tâm, phấn khởi và nhận được sự đồng tình ủng hộ của nhân dân Thành phố.
Đối với Lực lượng TNXP Thành phố, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Lực lượng TNXP lần thứ X đã khẳng định sẽ tập trung thực hiện có hiệu quả các chương trình, đề án nhằm giải quyết các vấn đề xã hội của Thành phố; trong đó thực hiện tốt Đề án "Quản lý, cắt cơn, giải độc và tư vấn tâm lý cho người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định tại các cơ sở xã hội” và thực hiện tốt hoạt động cắt cơn, giải độc cho người cai nghiện ma túy tại gia đình, cộng đồng.
Đồng thời, tập trung nâng cao chất lượng công tác quản lý, giáo dục; công tác điều trị, chăm sóc y tế; tổ chức lao động trị liệu, lao động giải quyết việc làm; dạy văn hóa, dạy nghề và hỗ trợ tái hòa nhập cộng đồng cho người nghiện ma túy. Bên cạnh đó sẽ tiếp tục thực hiện việc sắp xếp và chuyển đổi, tổ chức lại các cơ sở cai nghiện theo đúng định hướng đa dạng hóa các mô hình và giải pháp điều trị nghiện, sẵn sàng tiếp nhận, quản lý, giáo dục các đối tượng xã hội khác do Thành phố giao.
*VOH: Cảm ơn ông.
