Khắc phục vướng mắc “có vốn trước hay có dự án trước”
Có hiệu lực từ ngày 1/1/2020, Luật Đầu tư công năm 2019 có một số điểm mới, cụ thể như sau:
Thứ nhất là, thống nhất về nguồn vốn đầu tư công (nguồn vốn ngân sách nhà nước và nguồn thu hợp pháp của các cơ quan tổ chức dành cho đầu tư).
Thứ hai, đẩy mạnh phân cấp trong việc xem xét quyết định các phê duyệt chủ trương đầu tư, đặc biệt là phân cấp thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn.
Ba là, đẩy mạnh phân cấp cho các địa phương trong việc quyết định các dự án đầu tư công, trong đó cả các dự án nhóm A.
Bốn là, đổi mới mạnh mẽ phương thức kế hoạch hóa, nhằm đáp ứng tốt hơn đối với thực tiễn vận hành của nền kinh tế, khắc phục được vướng mắc lớn nhất về đầu tư công trước đây, đó là vấn đề “có vốn trước hay có dự án trước”.
Năm là, tăng cường hơn tính cao tính công khai, minh bạch trong hoạt động đầu tư công, Luật bổ sung quy định về Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về đầu tư công.
Nhiều Luật mới có hiệu lực từ năm 2020
Phát triển ngành chăn nuôi theo các chuỗi liên kết giá trị
Luật Chăn nuôi có hiệu lực từ ngày 1/1/2020 gồm 8 chương, 83 điều, quy định về hoạt động chăn nuôi, quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân trong hoạt động chăn nuôi, quản lý nhà nước về chăn nuôi.
Theo đó, Luật quy định các nguyên tắc hoạt động chăn nuôi trên tinh thần phát triển ngành chăn nuôi theo các chuỗi liên kết giá trị, phát huy tiềm năng, lợi thế so sánh và xã hội hoá tối đa tạo nguồn lực xã hội đầu tư vào chăn nuôi theo nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế.
Cấm đánh đập, hành hạ vật nuôi từ 01/01/2020, cũng là một trong những nội dung mới tại Luật Chăn nuôi 2018 có hiệu lực thi hành từ 01/01/2020
Theo đó, đã quy định về việc đối xử nhân đạo với vật nuôi như sau:
- Không đánh đập, hành hạ vật nuôi;
- Có chuồng trại, không gian chăn nuôi phù hợp với vật nuôi;
- Cung cấp đủ thức ăn, nước uống bảo đảm vệ sinh; …
Đồng thời, Luật cũng quy định khi giết mổ vật nuôi phải hạn chế gây sợ hãi, đau đớn cho vật nuôi; phải có biện pháp gây ngất trước khi giết mổ; không để chúng chứng kiến cảnh đồng loại bị giết mổ.
Phạm nhân đồng tính, chuyển giới được giam giữ riêng
Đây là điểm mới tại Luật Thi hành án hình sự 2019 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2020.
Theo đó, những phạm nhân dưới đây sẽ được bố trí giam giữ riêng:
- Phạm nhân nữ;
- Phạm nhân là người dưới 18 tuổi;
- Phạm nhân là người nước ngoài;
- Phạm nhân là người mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A theo quy định của Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm;
- Phạm nhân có dấu hiệu mắc bệnh tâm thần, bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình trong thời gian chờ quyết định của Tòa án;
- Phạm nhân có con dưới 36 tháng tuổi theo mẹ vào trại giam;
- Phạm nhân thường xuyên vi phạm nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân;
- Phạm nhân là người đồng tính, người chuyển đổi giới tính, người chưa xác định rõ giới tính có thể được giam giữ riêng.
Như vậy, thay vì chỉ có 06 đối tượng được bố trí giam giữ riêng như theo quy định của Luật hiện hành thì nay, Luật Thi hành án hình sự 2019 đã bổ sung thêm 02 đối tượng nữa, đó là:
- Người đồng tính, người chuyển đổi giới tính, người chưa xác định rõ giới tính;
- Phạm nhân có con dưới 36 tháng tuổi theo mẹ vào trại giam.
Cấm ép người khác uống rượu, bia
Luật Phòng, chống tác hại của rượu bia 2019 có điều khoản cấm xúi giục, kích động, lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu, bia được nhiều người quan tâm.
Luật này quy định biện pháp giảm mức tiêu thụ rượu, bia; biện pháp quản lý việc cung cấp rượu, bia; biện pháp giảm tác hại của rượu, bia; điều kiện bảo đảm cho hoạt động phòng, chống tác hại của rượu, bia; quản lý nhà nước và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng, chống tác hại của rượu, bia.
Ảnh minh họa: TNO
Luật nghiêm cấm không được lái xe sau khi uống rượu bia. Đồng thời yêu cầu nhà hàng quán ăn có bán rượu, bia phải hỗ trợ gọi taxi cho khách rời nhà hàng. Các nhà hàng, siêu thị, cửa hàng tạp hóa, trung tâm thương mại phải niêm yết thông báo không bán rượu, bia cho người dưới 18 tuổi. Nếu có nghi ngờ về độ tuổi của người mua rượu, bia phải yêu cầu xuất trình căn cước công dân, chứng minh nhân dân…
Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2020.
Bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công dân
Luật Bảo vệ bí mật Nhà nước quy định về bí mật Nhà nước, hoạt động bảo vệ bí mật Nhà nước và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Theo Luật này, bí mật Nhà nước được phân loại thành 3 độ mật: tuyệt mật, tối mật và mật theo từng lĩnh vực. Thời hạn bảo vệ bí mật Nhà nước là 30 năm đối với bí mật Nhà nước ở mức độ "tuyệt mật"; 20 năm đối với bí mật Nhà nước ở mức độ "tối mật"; 10 năm đối với bí mật Nhà nước ở mức độ "mật"… Đây là quy định tiến bộ của Luật nhằm đảm bảo quyền tiếp cận thông tin của công dân.
Luật còn quy định về: Gia hạn thời hạn bảo vệ bí mật Nhà nước nếu việc giải mật gây nguy hại đến lợi ích quốc gia, dân tộc; Điều chỉnh độ mật; Giải mật; Tiêu hủy tài liệu, vật chứa bí mật Nhà nước…
Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2020.
Tốt nghiệp sư phạm không làm đúng ngành phải hoàn trả học phí
Có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2020, Luật Giáo dục khắc phục những bất cập của Luật Giáo dục hiện hành, đáng chú ý phải kể đến một số điểm mới mang tính đột phá sau: Bổ sung quy định học sinh, sinh viên sư phạm được hỗ trợ tiền đóng học phí và chi phí sinh hoạt trong toàn khóa học. Người được hỗ trợ tiền đóng học phí và chi phí sinh hoạt sau 2 năm kể từ khi tốt nghiệp nếu không công tác trong ngành giáo dục hoặc công tác không đủ thời gian quy định thì phải bồi hoàn khoản kinh phí được hỗ trợ.
Học sinh, sinh viên sư phạm được hưởng các chính sách học bổng khuyến khích học tập, trợ cấp xã hội, miễn, giảm học phí.
Học sinh tiểu học trong cơ sở giáo dục công lập không phải đóng học phí; ở địa bàn không đủ trường công lập, học sinh tiểu học trong cơ sở giáo dục tư thục được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng học phí…
Thêm nhiều trường hợp tạm hoãn nghĩa vụ dân quân tự vệ
Kể từ ngày Luật Dân quân tự vệ có hiệu lực thi hành (1/7/2020), thêm một số trường hợp tạm hoãn nghĩa vụ dân quân tự vệ, như nam giới một mình nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi; người có chồng hoặc vợ là công chức, viên chức, công nhân quốc phòng đang phục vụ trong quân đội, công an; lao động chính duy nhất trong hộ cận nghèo... Một số trường hợp được thôi nghĩa vụ trước thời hạn, như: Người có lệnh gọi nhập ngũ hoặc lệnh gọi thực hiện nghĩa vụ công an; có quyết định tuyển dụng công chức, viên chức, công nhân quốc phòng hoặc công an nhân dân; Người có giấy báo và vào học ở cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, trường của cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội; có giấy báo và đi lao động, học tập, làm việc ở nước ngoài; Dân quân nữ tự vệ mang thai hoặc nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi.
Hàng loạt quy định mới liên quan đến công chức, viên chức
Một trong những nội dung đáng chú ý của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức (có hiệu lực từ ngày 1/7/2020) là việc bổ sung 1 hình thức xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức. Đặc biệt nhấn mạnh việc sau khi đã nghỉ việc, nghỉ hưu, cán bộ, công chức vẫn có thể bị xử lý bằng hình thức “xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm”.
Không chỉ tác động mạnh mẽ đến cán bộ, công chức mà dự án Luật này cũng ảnh hưởng không nhỏ đến viên chức. Một trong số đó là quy định về 2 loại hợp đồng làm việc. Theo đó, viên chức vẫn thực hiện 2 loại hợp đồng là không xác định thời hạn và xác định thời hạn.
Đối với hợp đồng không xác định thời hạn hay còn gọi là “chế độ biên chế suốt đời” của viên chức sẽ không còn được áp dụng với các đối tượng mới được tuyển dụng từ ngày 1/7/2020.
