Tin tứcBộ Công Thương đã trình dự thảo Luật Thương mại điện tử, nhằm thắt chặt quản lý và bảo vệ người tiêu dùng.
Livestream bán hàng và những bất cập hiện tại
Theo Bộ Công Thương, livestream bán hàng hiện nay chủ yếu được điều chỉnh như một hình thức quảng cáo, chưa có quy định riêng đối với các chủ thể tham gia như người bán, người thực hiện livestreams hoặc nền tảng TMĐT. Các vấn đề về minh bạch thông tin, định danh chủ tài khoản, trình độ chuyên môn của người livestream cũng chưa được kiểm soát chặt chẽ.
Người tiêu dùng thường gặp khó khăn trong việc truy xuất thông tin về người bán hoặc sản phẩm, dẫn đến nguy cơ mua phải hàng kém chất lượng, hàng giả, hoặc bị lừa đảo. Nhiều giao dịch trực tuyến hiện nay không cung cấp đầy đủ thông tin về điều kiện giao dịch, giá cả, vận chuyển và phương thức thanh toán.
Bên cạnh đó, việc giải quyết tranh chấp trong TMĐT vẫn là bài toán khó. Người tiêu dùng gặp nhiều rào cản khi khiếu nại, đặc biệt với các nền tảng không cung cấp công cụ hỗ trợ hoặc không có cơ chế xử lý hiệu quả.
Đề xuất của Bộ Công Thương
Bộ Công Thương đã đề xuất một số giải pháp trong dự thảo Luật Thương mại điện tử:
- Định danh người bán: Người bán hàng trên nền tảng TMĐT phải thực hiện định danh theo pháp luật về xác thực điện tử trước khi cung cấp hàng hóa, dịch vụ.
- Minh bạch thông tin: Người bán phải công bố công khai tên, địa chỉ, mã số định danh hoặc mã số thuế thu nhập cá nhân, cùng các điều kiện giao dịch, giá cả và chính sách bảo hành.
- Quy định đối với người livestream: Những người thực hiện livestream bán hàng phải tuân thủ các yêu cầu về trình độ chuyên môn và cung cấp thông tin rõ ràng cho người xem.
- Tăng trách nhiệm của nền tảng số: Các nền tảng TMĐT phải triển khai giải pháp định danh người bán, đồng thời chịu trách nhiệm trong trường hợp xảy ra các hành vi gian lận hoặc vi phạm quy định.
Thực trạng và các vi phạm trong TMĐT
Việt Nam là thị trường TMĐT phát triển mạnh mẽ với doanh số B2C đạt 25 tỷ USD vào năm 2024, tăng trung bình 26,7% mỗi năm. Tỷ lệ người dân tham gia TMĐT đạt hơn 60%, với chi tiêu trung bình 400 USD/người/năm.
Tuy nhiên, cùng với sự tăng trưởng, số vụ vi phạm trong lĩnh vực này cũng gia tăng nhanh chóng. Năm 2024, lực lượng quản lý thị trường đã xử lý 3.124 vụ vi phạm TMĐT, tăng 266% so với năm trước. Tổng số tiền phạt vi phạm hành chính đạt 48 tỷ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm hơn 34 tỷ đồng.
Một trường hợp nổi bật là vụ thu giữ hơn 125.000 sản phẩm vi phạm của Nguyễn Hoàng Mai Ly – "hot girl" livestream bán hàng. Cô sử dụng các chiêu trò quảng cáo gây chú ý, kết hợp với những người nổi tiếng để thu hút hàng nghìn lượt xem mỗi phiên.
Hướng đến một môi trường TMĐT minh bạch
Bộ Công Thương cam kết siết chặt quản lý và đưa ra các quy định cụ thể nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đồng thời nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm của các nền tảng TMĐT.
Việc triển khai các biện pháp định danh và kiểm soát chặt chẽ hoạt động livestream không chỉ giúp hạn chế rủi ro lừa đảo, gian lận thương mại, mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của TMĐT, góp phần vào mục tiêu chuyển đổi số quốc gia.
