Tin tứcNgày 27/11, Quốc hội thảo luận về dự thảo sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, với trọng tâm là tăng mạnh thuế đối với thuốc lá nhằm kiểm soát tác hại của sản phẩm này.
Theo Bộ Tài chính, giá một bao thuốc lá tại Việt Nam dao động từ 6.000 đến 20.000 đồng, trong khi tại Singapore, một bao thuốc lá có thể lên tới 50 đô la Singapore, tương đương 200.000 đồng. Bình quân, giá một điếu thuốc lá ở Singapore cao hơn cả giá một bao thuốc lá rẻ tại Việt Nam.
Hiện nay, tiền thuế trên mỗi bao thuốc lá ở Việt Nam chỉ khoảng 7.000 đồng, thấp hơn rất nhiều so với các nước trong khu vực và thế giới. Điều này khiến tỷ lệ hút thuốc lá ở Việt Nam, đặc biệt là nam giới, thuộc nhóm cao nhất toàn cầu.
Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đề xuất giữ nguyên thuế suất 75% và bổ sung thuế tuyệt đối theo lộ trình từ năm 2026 đến 2030.
- Thuốc lá điếu: từ 5.000 đồng/bao năm 2026, tăng dần lên 10.000 đồng/bao vào năm 2030.
- Xì gà: từ 50.000 đồng/điếu năm 2026, tăng lên 100.000 đồng/điếu vào năm 2030.
- Thuốc lá sợi, thuốc lào: từ 50.000 đồng/100g năm 2026, lên 100.000 đồng/100g vào năm 2030.
Mục tiêu là giảm tỷ lệ nam giới từ 15 tuổi trở lên hút thuốc xuống dưới 36% vào năm 2030, đồng thời tiến tới mức thuế chiếm 75% giá bán lẻ theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Một số đại biểu lo ngại lộ trình tăng thuế "quá sốc" sẽ ảnh hưởng đến doanh nghiệp, người nông dân và thúc đẩy buôn lậu. Đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cảnh báo rằng nếu công tác chống buôn lậu không hiệu quả, mục tiêu giảm cầu thuốc lá khó đạt được, trong khi buôn lậu thuốc lá siêu lợi nhuận sẽ gia tăng mạnh.
Ngược lại, đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy (Tây Ninh) nhấn mạnh tác hại nghiêm trọng của thuốc lá đối với sức khỏe và nền kinh tế, với gần 70.000 ca tử vong mỗi năm liên quan đến thuốc lá tại Việt Nam. Bà cho rằng ảnh hưởng đến nông dân và doanh nghiệp là không đáng kể, khi diện tích trồng thuốc lá và số lao động ngành này đang giảm dần, trong khi phần lớn nguyên liệu thuốc lá được nhập khẩu.
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc khẳng định: "Không thể lấy lý do buôn lậu, ảnh hưởng nông dân, doanh nghiệp để trì hoãn tăng thuế." Ông cho biết tăng thuế là bước đi cần thiết để giảm tiêu thụ thuốc lá, bảo vệ sức khỏe người dân và giảm gánh nặng y tế, ước tính tiêu tốn khoảng 1 tỷ USD mỗi năm cho các bệnh liên quan đến thuốc lá.
Ủy ban Tài chính - Ngân sách cũng đồng thuận với phương án tăng thuế mạnh, nhấn mạnh đây là giải pháp hiệu quả để kiểm soát tiêu dùng và phù hợp với xu hướng cải cách thuế toàn cầu.
