Tin tứcSáng 16-12, tại Hà Nội, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Giải pháp tăng trưởng xuất khẩu cao và bền vững”.
Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết giai đoạn 2020-2025 đánh dấu bước phát triển mạnh mẽ của hoạt động xuất nhập khẩu Việt Nam, qua đó khẳng định vai trò trụ cột của khu vực thương mại đối với nền kinh tế quốc dân.
Theo ông Nguyễn Anh Sơn, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu bình quân giai đoạn này đạt khoảng 10% mỗi năm, đưa Việt Nam gia nhập nhóm 20 nền kinh tế có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất thế giới từ năm 2023. Đặc biệt, Việt Nam đã duy trì xuất siêu liên tục trong 10 năm, góp phần quan trọng vào ổn định kinh tế vĩ mô, tạo nguồn ngoại tệ và củng cố dự trữ ngoại hối quốc gia.
Riêng trong 11 tháng năm 2025, kim ngạch xuất khẩu đạt 430,2 tỷ USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước. Dự kiến cả năm 2025, kim ngạch xuất khẩu sẽ đạt trên 470 tỷ USD, tăng khoảng 16% so với năm 2024, tiếp tục khẳng định vị thế của Việt Nam là nền kinh tế có độ mở cao và là điểm sáng trong thương mại khu vực cũng như toàn cầu.
Bên cạnh những kết quả tích cực, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu nhấn mạnh xuất khẩu Việt Nam đang đối mặt nhiều thách thức mang tính cấu trúc và dài hạn. Trên bình diện quốc tế, kinh tế thế giới phục hồi chậm, xung đột địa chính trị, xu hướng phân mảnh thương mại và chủ nghĩa bảo hộ gia tăng đang làm thu hẹp dư địa tăng trưởng truyền thống.
Đáng chú ý, các tiêu chuẩn mới về phát triển bền vững, giảm phát thải, truy xuất nguồn gốc, trách nhiệm xã hội và “xanh hóa” chuỗi cung ứng ngày càng trở thành điều kiện bắt buộc để tiếp cận các thị trường lớn, tạo áp lực đáng kể đối với doanh nghiệp xuất khẩu, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Ở góc độ nội tại, tăng trưởng xuất khẩu vẫn phụ thuộc nhiều vào khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Doanh nghiệp trong nước chưa tham gia sâu vào các khâu có giá trị gia tăng cao trong chuỗi giá trị toàn cầu. Năng lực thiết kế, marketing quốc tế và xây dựng thương hiệu còn hạn chế, trong khi mức độ phụ thuộc vào nguyên liệu, linh kiện nhập khẩu của nhiều ngành hàng vẫn ở mức cao.
Trong khuôn khổ tọa đàm, các đại biểu đã phân tích những vấn đề đặt ra đối với hoạt động xuất nhập khẩu trong thời gian tới, đồng thời nhấn mạnh yêu cầu chuyển dịch từ mô hình tăng trưởng theo chiều rộng sang tăng trưởng theo chiều sâu, hiệu quả và bền vững, gắn với nâng cao giá trị gia tăng, hàm lượng công nghệ và tỷ lệ nội địa hóa.
Ở góc độ thương mại số, ông Trần Văn Trọng, Tổng Thư ký Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho rằng thương mại điện tử xuyên biên giới đang mở ra dư địa lớn cho xuất khẩu, đặc biệt với doanh nghiệp nhỏ và vừa, song cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về nâng cao năng lực số, logistics và tuân thủ quy định thị trường quốc tế.
Đề cập xu hướng thị trường toàn cầu, TS Nguyễn Thị Thu Trang, chuyên gia pháp luật và hội nhập kinh tế quốc tế, nguyên Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (VCCI) nhấn mạnh đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững về môi trường, lao động, trách nhiệm xã hội và quản trị doanh nghiệp đã trở thành điều kiện bắt buộc đối với hàng hóa xuất khẩu.
Nhiều ý kiến tại tọa đàm cho rằng cần tiếp tục nâng cao hiệu quả tận dụng các hiệp định thương mại tự do, đặc biệt là các hiệp định thế hệ mới, thông qua tăng cường cung cấp thông tin thị trường, hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng quy tắc xuất xứ và tiêu chuẩn kỹ thuật. Đồng thời, việc hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng logistics, thúc đẩy chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp được xác định là các yếu tố then chốt để duy trì tăng trưởng xuất khẩu cao và bền vững trong thời gian tới.
