Tin tứcBản mẫu thu nhỏ XB-1 của Overture
Hôm 23/3, công ty khởi nghiệp hàng không Boom Supersonic đã thực hiện một bước quan trọng hướng tới mục tiêu đưa máy bay siêu thanh trở lại bầu trời, sau khi máy bay mẫu XB-1 rời mặt đất lần đầu tiên.
Chuyến bay ngắn, tốc độ cận âm trên sa mạc Mojave diễn ra muộn hơn mấy năm so với dự kiến, nhưng điều đó cho thấy ít nhất Boom vẫn đang có được tiến bộ.
Chuyến bay thử nghiệm XB-1 cất cánh lúc 7:28 sáng thứ Năm (giờ Thái Bình Dương), đạt độ cao tối đa 2100 mét và tốc độ tối đa 455km/h. Nó hạ cánh sau 12 phút bay, lúc 7:40 sáng.
Kể từ khi máy bay siêu thanh chở khách Concorde kết thúc hoạt động cách đây 20 năm vì những lỗi kỹ thuật không thể khắc phục. Nay mẫu thử nghiệm XB-1 của Boom ra đời. Boom Supersonic đã giành được hợp đồng với các hãng hàng không lớn như American và United, cũng như quan hệ đối tác sản xuất và phát triển với Florida Turbine Technologies và GE Additive.
Tuy nhiên, với Rolls-Royce. Nhà sản xuất động cơ phản lực danh tiếng này của Anh đã chia tay Boom vào năm 2022, để công ty khởi nghiệp này tự phát triển động cơ của riêng mình.
Đáng chú ý là những động cơ đó không được sử dụng trên XB-1. Máy bay XB-1 ban đầu dự kiến bay vào năm 2017, sử dụng bộ ba động cơ phản lực J85 có từ những năm 1950, loại được sử dụng để cung cấp năng lượng cho các máy bay cổ điển như máy bay huấn luyện Northrop T-38 hoặc máy bay chiến đấu F-5.
Còn chiếc Overture, máy bay thương mại siêu thanh cỡ lớn của Boom, sẽ sử dụng bốn động cơ riêng do công ty sản xuất vẫn đang được phát triển và sẽ có tên gọi là Symphony.
Giám đốc điều hành và người sáng lập Boom là Blake Scholl nói rằng mỗi động cơ Symphony sẽ mang lại công suất gấp khoảng 3 lần so với ba động cơ J85 của XB-1.
Loại động cơ chỉ là một trong nhiều điểm khác biệt về thiết kế giữa XB-1 và mẫu Overture cuối cùng, trong đó ít nhất là kích thước. XB-1 là “bản trình diễn nguyên mẫu tỷ lệ 1/3 cho Overture”.
XB-1 rất hữu ích cho việc xác thực dữ liệu mô phỏng và sự phát triển của nó đã mang lại kết quả cho thiết kế của Overture, mặc dù bề ngoài cả hai trông không giống nhau chút nào.
“Nếu nguyên mẫu của bạn trông giống hệt chiếc máy bay sản xuất của bạn, điều đó thực sự có nghĩa là bạn chưa học được gì. Và chúng tôi đã học được rất nhiều điều từ XB-1 thông qua thiết kế, phát triển, sản xuất, điều đó đã giúp chúng tôi cải thiện Overture,” Scholl nói.
XB-1 còn có mục đích quan trọng khác: gây quỹ
“Các dự án mạo hiểm như thế này luôn được tài trợ, bạn huy động được một số vốn, bạn chứng minh được một số cột mốc quan trọng. Và việc cất cánh chiếc XB-1 là một trong những cột mốc rất quan trọng. Điều đó chứng tỏ thành tích thực hiện, chứng tỏ rằng tiến độ đang tiến triển và cho phép tiếp cận vốn và định giá cao hơn bao giờ hết,” Scholl nói. “ SpaceX hay bất kỳ loại hình liên doanh hàng không vũ trụ tư nhân nào khác đều có cách hoạt động phát triển như vậy.”
Mục tiêu hiện tại là máy bay Overture sẽ thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 2030, nhưng để đạt được điều đó sẽ rất tốn kém. Scholl cho biết Boom đã huy động được hơn 700 triệu USD cho đến nay, nhưng việc phát triển tổng thể Overture có thể tiêu tốn tới 8 tỷ USD.
Ngoài vấn đề tài chính, một trong những thách thức quan trọng nhất của Boom có thể nằm ngay trong tên gọi của nó.
Các quy định ngày nay chống lại máy bay có tiếng ồn quá lớn, có nghĩa là các chuyến bay Overture sẽ ở tốc độ cận âm trên hầu hết các vùng đất liền có người ở, chỉ được tăng tốc siêu thanh khi di chuyển qua đại dương.
Việc triển khai các công nghệ được phát triển trên những chiếc máy bay biểu diễn như NASA X-59, có thể biến tiếng nổ âm thanh thành “tiếng đập” âm thanh, có thể nới lỏng những quy định đó trong tương lai.
Mặc dù vậy, chỉ bay ở tốc độ Mach 1,7 trên mặt nước sẽ giảm gần một nửa thời gian của các chuyến bay từ New York đến London hoặc từ Seattle (Mỹ) đến Tokyo.
Phần cần khắc phục là tính bền vững. Bay nhanh hơn hai lần so với một chiếc máy bay phản lực hiện tại tất nhiên phải sử dụng nhiều nhiên liệu hơn. Việc đó càng trở nên khó khăn hơn khi Overture chỉ chứa có 64 hành khách so với 853 hành khách mà bạn có thể bay qua Đại Tây Dương trên một chiếc Airbus A380.
Nhiên liệu hàng không bền vững - SAF, có thể ngăn việc di chuyển với tốc độ siêu thanh vì nó trở thành gánh nặng đối với môi trường. SAF được tạo ra bằng cách sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo và truyền cacbon một cách lý tưởng ra khỏi khí quyển thông qua việc thu giữ không khí trực tiếp. Về lý thuyết, điều này sẽ tạo ra một loại nhiên liệu máy bay trung hòa carbon thực sự.
Các bước tiếp theo của Boom đang chứng minh rằng các thiết kế của các kỹ sư của họ không chỉ có thể bay mà còn có thể phá vỡ rào cản âm thanh. Giám đốc điều hành Scholl cho biết, XB-1 sẽ phải trải qua 15 chuyến bay thử nghiệm trong suốt cả năm, được gọi là nhiệm vụ "mở rộng vỏ bọc", cuối cùng sẽ đẩy vỏ bọc đó xuyên qua hàng rào âm thanh.
Boom cũng đang đạt được tiến bộ mở “siêu nhà máy” Greensboro, NC mà Scholl cho biết đã vượt tiến độ và sẽ khai trương vào mùa hè này. Nhưng Overture, chiếc máy bay sẽ được lắp ráp ở đó, còn nhiều năm nữa mới có.
“Chúng tôi vẫn đang đặt mục tiêu cho ra đời Overture vào khoảng cuối thập kỷ này. Có rất nhiều việc phải làm từ giờ đến lúc đó và mục tiêu của chúng tôi là cho ra đời nó một cách an toàn nhưng cũng cần nhanh chóng vì chúng tôi muốn chiếc máy bay này sớm đến với bạn bè, gia đình và khách hàng của chúng tôi,” anh ấy nói.
Giấc mơ về du lịch trên một chuyến bay siêu thanh vẫn đang hướng tới hiện thực, nhưng những người muốn di chuyển nhanh chóng trong không trung sẽ phải kiên nhẫn ngồi chờ thêm một thời gian nữa.
