Mỗi bữa ăn cần có đầy đủ các nhóm các thực phẩm quan trọng cho trẻ. Ảnh: internet
Khẩu phần cho trẻ phải đúng cả lượng và chất
* Bé gái 23 tháng tuổi, nặng 10 kg, cao 82cm. Mỗi ngày, bé ăn 3 chén cháo (khoảng 200 ml, gồm: 1 muỗng cà phê dầu, 2 muỗng cà phê thịt và 1 muỗng rau) và 700 ml sữa, nhưng bé vẫn không tăng cân nhiều, liệu khẩu phần ăn của bé đã đúng chưa?
Thông qua khẩu phần dinh dưỡng như trên thì đây không phải là khẩu phần đúng cho bé từ 18 - 24 tháng. Hiện nay, với chiều cao và cân nặng hiện tại thì bé thiếu 2 cm chiều cao và 1,5 kg cân nặng theo chuẩn. Với bé từ 12 tháng tuổi trở đi, khẩu phần là 4 chén cháo/ngày và 600 - 700 ml sữa. Như vậy, bé thiếu 1 chén cháo trong ngày và công thức nấu của mẹ cũng chưa chính xác dẫn đến việc bé bị thiếu lượng chất béo trong khẩu phần hàng ngày. Thiếu chất béo chẳng những thiếu năng lượng khẩu phần mà còn làm nhiều loại vitamin khác như A, E không được hấp thu do thiếu chất béo làm dung môi, dẫn đến bé bị thiếu các vitamin này trong cơ thể.
Trẻ trong giai đoạn này phải được ăn 4 bữa/ngày (sáng, trưa, chiều (khoảng 3,4 giờ chiều) và tối (khoảng 6,7 giờ tối)) và sữa được dùng như là nước uống xen kẽ trong các bữa ăn chứ không phải là 1 bữa chính thức để giảm thức ăn vô dạ dày của bé. Vì nếu bé ăn nhiều thức ăn cùng lúc, dạ dày bị căng và bé sẽ bị ói.
Khi nấu cháo, cân lượng mà chúng ta cho vào 200 ml cháo là 1 muỗng thịt, 1 muỗng rau và 1 muỗng dầu, nhưng ở đây, mẹ cho 2 muỗng thịt dẫn đến lượng rau và lượng dầu không đủ. Đa số các trường hợp bé ói là do lượng thịt nhiều, mà ở tuổi này bé không nhai được thuần thục như người lớn nên thịt nhiều sẽ làm lợn cợn trong cháo, làm cho thức ăn không được hòa trộn với nhau dẫn đến việc bé không nuốt được.
Cách nấu cháo cho trẻ: Nấu cháo trắng sẵn cho vào tủ lạnh, mỗi bữa chúng ta múc ra 1 chén khoảng 180 ml, cho vào nồi, bằm thật nhuyễn thịt/cá với lượng là 1 muỗng canh ăn phở, sau đó, hòa tan phần thịt cá này vào nước lạnh rồi mới cho vào nồi cháo và bắt lên bếp nấu chín phần thịt/cá và cháo, đánh nhuyễn ra, sau đó cho tiếp vào 1 muỗng rau. Đối với các bé hay bị nôn ói thì dùng rau lá, tách bỏ phần gân lá, băm thật mịn. Khi cháo chín thì mới cho rau vào trộn lên. Rau phải nấu vừa chín và còn giữ màu xanh. Tắt bếp, đổ cháo trong nồi vào chén. Sau đó, cho 1 muỗng dầu đầy tràn vào chén cháo và trộn đều để dầu được hút hết vào trong bột cháo, khi đó tất cả các thực phẩm sẽ hòa quyện với nhau và chất dầu khi đó không còn nằm riêng mà hòa lẫn hết vào cháo, khi đó cho bé ăn. Với bé trên 18 tháng tuổi, chúng ta có thể nêm một chút nước mắm hoặc muối vào khẩu phần (nêm lạt nhất có thể).
Cho bé ăn 4 bữa/ngày, sau 4 cữ ăn khoảng 10-15 phút, có thể cho bé ăn thêm ½ trái chuối hoặc 2 muỗng canh trái cây nạo. Ngoài trái cây, bé có thể ăn phô mai, ván sữa hay các loại bánh,… nhưng chỉ với một lượng dùng để tráng miệng từ 1 - 2 muỗng canh. Giữa 4 bữa ăn không nên cho bé ăn bữa phụ mà chỉ cho uống sữa xen kẽ để bé được hấp thu từ từ các thực phẩm đã dùng.
Thời gian tắm nắng thích hợp cho trẻ là từ 6 - 10 giờ sáng và từ 4 - 5 giờ chiều. Ảnh: phununet
Thiếu vitamin D, dẫn đến thiếu canxi
* Bé được 2 tháng tuổi, nặng 6 kg và dài 60 cm, tắm nắng 15 phút mỗi ngày vào buổi sáng nhưng đêm ngủ, bé vẫn có dấu hiệu thiếu canxi như đổ mồ hôi và vặn mình. Khi sinh bé nặng 3,5 kg và dài 51 cm, như vậy, bé có bị thiếu canxi không?
Trường hợp này, bé không có vấn đề về thiếu canxi, thiếu dinh dưỡng. Đối với trẻ tăng đủ chiều cao và cân nặng trong giai đoạn dưới 6 tháng tuổi, dù bú mẹ hay dùng sữa ngoài thì rất hiếm khi bé bị thiếu canxi, ngược lại lượng canxi còn rất cao vì trong sữa chứa rất nhiều canxi và hoàn toàn cung cấp đủ cho nhu cầu phát triển của bé.
Hơn nữa, vẫn chưa thể kết luận rằng bé bị thiếu canxi, vì ngoài các triệu chứng trên thì thiếu canxi còn có các biểu hiện khác như co giật bàn chân, đổ mồ hôi trộm kèm theo các biến dạng xương, đầu bị bẹp,… Nếu bé bị thiếu canxi thì việc tăng cân nặng và chiều cao của bé sẽ có vấn đề. Với bé này, có khả năng hệ thần kinh của bé chưa phát triển đầy đủ dẫn đến việc kích thích các tuyến mồ hôi làm tăng tiết nhiều hơn. Việc tăng tiết mồ hôi dẫn đến giấc ngủ của bé không liên tục, khiến bé thức dậy và vặn vẹo. Tuy nhiên, triệu chứng này sẽ hết theo thời gian.
Khi phơi nắng cho bé, thời gian cần thiết là từ 15 phút (đối với các bé có da trắng) đến 30 phút (đối với các bé có làn da đỏ và ngâm đen), vì với lượng thời gian này mới đủ lượng vitamin D cần thiết. Nếu phơi nắng mà bé vẫn chưa đủ lượng vitamin D thì nên mang bé đến bác sĩ nhi khoa để được bổ sung vitamin D trong khoảng một vài tháng đến khi cơ thể bé có khả năng tổng hợp vitamin D tốt hơn. Do đó, trường hợp này thì khả năng bị thiếu vitamin D nhiều hơn là khả năng thiếu canxi và nếu lượng vitamin D bị thiếu thì canxi sẽ không được hấp thu. Lưu ý, mẹ cần duy trì cho con bú sữa mẹ vì sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng rất tốt cho bé.
Tư vấn: Bác sĩ - Thạc sĩ Đào Thị Yến Phi (Trưởng Bộ môn Dinh dưỡng ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch)
Các bạn có thể tham gia giao lưu trực tiếp với các các chuyên gia về các vấn đề nuôi dạy con trong Chương trình Kỹ năng làm cha mẹ trên sóng FM 99.9 MHz vào tối thứ Sáu hàng tuần, từ 20 giờ 5 phút đến 21 giờ. Đăng ký tham gia qua số điện thoại: 39.10.48.66. Chương trình do VOH phối hợp cùng Công ty Thủ Đức House thực hiện.
