Tin tứcHạ viện Mỹ hôm qua thứ Tư đã thông qua luật cấm TikTok nếu chủ sở hữu ByteDance có trụ sở tại Trung Quốc không bán cổ phần của mình trên nền tảng truyền thông xã hội phổ biến này trong vòng sáu tháng kể từ khi dự luật được ban hành.
Hạ viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu áp đảo để thông qua dự luật có thể loại bỏ TikTok khỏi các cửa hàng ứng dụng của Hoa Kỳ. Cuộc bỏ phiếu thành công với tỷ số 352-65, với phần lớn phiếu không đến từ đảng Dân chủ.
Có gì trong dự luật Hạ viện?
Về cơ bản, luật này mang lại cho ByteDance hai lựa chọn: bán TikTok hoặc đối mặt với lệnh cấm.
Nếu ByteDance chọn thoái vốn cổ phần của mình, TikTok sẽ tiếp tục được hoạt động ở Mỹ, nếu Tổng thống xác định “thông qua quy trình liên cơ quan” nền tảng này không còn bị đối thủ nước ngoài kiểm soát nữa. Dự luật cũng sẽ yêu cầu ByteDance từ bỏ quyền kiểm soát thuật toán nổi tiếng của TikTok, thuật toán cung cấp nội dung cho người dùng dựa trên sở thích của họ.
Theo các chuyên gia cho rằng sẽ rất khó để ByteDance bán TikTok trong vài tháng tới.
Theo dự luật, nếu công ty chọn không bán, TikTok sẽ bị cấm hoạt động trên các cửa hàng ứng dụng chẳng hạn như các cửa hàng do Apple và Google cung cấp cũng như các dịch vụ lưu trữ web cho đến khi việc thoái vốn xảy ra.
Các nhà lập pháp của cả hai bên - cũng như các quan chức thực thi pháp luật và tình báo - từ lâu đã bày tỏ lo ngại rằng chính quyền Trung Quốc có thể buộc ByteDance giao dữ liệu của 170 triệu người Mỹ sử dụng TikTok. Mối lo ngại bắt nguồn từ một bộ luật an ninh quốc gia của Trung Quốc buộc các tổ chức phải hỗ trợ thu thập thông tin tình báo điều mà ByteDance có thể phải tuân theo và các cách thức kiểm soát sâu rộng khác mà chính phủ Trung Quốc thực hiện.
TikTok đã phủ nhận những khẳng định rằng nó có thể được sử dụng như một công cụ của chính phủ Trung Quốc. Công ty cho biết họ chưa bao giờ chia sẻ dữ liệu người dùng Hoa Kỳ với chính quyền Trung Quốc và sẽ không làm như vậy nếu được yêu cầu. Cho đến nay, chính phủ Mỹ cũng chưa đưa ra bất kỳ bằng chứng nào cho thấy TikTok đã chia sẻ thông tin đó với chính quyền Trung Quốc.
Ngoài những lo ngại về bảo mật, một số nhà lập pháp, nhà nghiên cứu và nhà phê bình TikTok còn cho rằng ứng dụng này ngăn chặn những nội dung bất lợi cho Bắc Kinh , điều mà TikTok phủ nhận.
Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia cũng cảnh báo công bố hôm thứ Hai rằng chính phủ Trung Quốc đã sử dụng TikTok để gây ảnh hưởng đến các cuộc bầu cử gần đây ở Mỹ.
Báo cáo cho biết: “Các tài khoản TikTok do một bộ phận tuyên truyền của Trung Quốc điều hành được cho là đã nhắm mục tiêu vào các ứng cử viên từ cả hai đảng chính trị trong chu kỳ bầu cử giữa nhiệm kỳ của Hoa Kỳ vào năm 2022”.
TikTok sẽ đóng cửa ngay, TikTok có quyền kiện ra tòa?
Không đúng. Không chỉ có Hạ viện mà Thượng viện Mỹ cũng cần phải thông qua những điều trong dự luật để nó trở thành luật. Nhưng không rõ điều gì sẽ xảy ra trong căn phòng đó, nơi một số dự luật nhằm cấm TikTok đã từng bị đình trệ mấy năm qua. Các nhà lập pháp Thượng viện đã chỉ ra rằng dự luật này sẽ được xem xét kỹ lưỡng.
Tổng thống Joe Biden cho biết ông sẽ ký dự luật nếu các nhà lập pháp thông qua. Nếu điều đó xảy ra, ByteDance sẽ có 180 ngày để bán TikTok cho người mua đủ điều kiện.
Đề xuất này cũng có thể bị thách thức tại tòa án bởi TikTok, công ty đã kiện để chống lại các nỗ lực khác nhằm cấm nền tảng này ở cả cấp quốc gia và cấp tiểu bang.
Những nỗ lực cấm TikTok trước đây?
Vào năm 2020, cựu Tổng thống Donald Trump đã cố gắng cấm nền tảng truyền thông xã hội thông qua một lệnh hành pháp. Điều này sau đó đã bị tòa án chặn lại sau khi TikTok khởi kiện.
Chính quyền Trump cũng đã môi giới một thỏa thuận vào năm 2020, theo đó các tập đoàn Oracle và Walmart của Mỹ sẽ nắm giữ cổ phần lớn trong TikTok vì lý do an ninh quốc gia. Tuy nhiên, thương vụ này không bao giờ được thực hiện vì một số lý do, một trong số đó là do Trung Quốc áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chặt chẽ hơn đối với các nhà cung cấp công nghệ của mình.
Chính quyền Biden đã thu hồi lệnh hành pháp của Trump nhưng vẫn tiếp tục xem xét nền tảng này bởi Ủy ban đầu tư nước ngoài bí mật ở Mỹ, một ủy ban nội bộ được cho là đã đe dọa cấm TikTok vào năm ngoái nếu chủ sở hữu Trung Quốc không thoái vốn cổ phần của họ. Nhà Trắng thừa nhận vào tháng trước rằng việc xem xét vẫn đang diễn ra.
Những nỗ lực khác nhằm ban hành lệnh cấm trên toàn quốc đã bị đình trệ vào năm ngoái trong bối cảnh TikTok cũng như những người có ảnh hưởng và doanh nghiệp nhỏ dùng nền tảng này thực hiện các cuộc vận động hành lang.
Liên minh Tự do Dân sự Hoa Kỳ và một số nhóm quyền kỹ thuật số đã phản đối lệnh cấm TikTok vì lý do tự do ngôn luận và cho rằng dự luật mới nhất của Hạ viện sẽ vi phạm quyền của những người Mỹ dựa vào ứng dụng này để biết thông tin, vận động và giải trí.
TikTok phản ứng thế nào với dự luật mới nhất?
Nếu dự luật Hạ viện trở thành luật, đó sẽ là tin xấu đối với các doanh nghiệp nhỏ dựa vào nền tảng tiếp thị hoặc bán sản phẩm trên TikTok Shop vốn là chi nhánh thương mại điện tử của công ty.
Nó cũng sẽ tác động đến cuộc sống của những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội, những người đã dành nhiều năm nuôi dưỡng lượng người theo dõi trên nền tảng này và dựa vào đó để có được các giao dịch thương hiệu hoặc các loại thu nhập khác từ TikTok.
Nhiều người có ảnh hưởng trên TikTok đã được công ty đưa đến Washington trong tuần này để tham gia vào một cuộc vận động hành lang rầm rộ chống lại dự luật. Một số người cho biết lệnh cấm ứng dụng này sẽ làm gián đoạn cuộc sống và công việc kinh doanh của họ.
Người dùng TikTok thì sao?
TikTok đã gửi thông báo tới một số người dùng vào tuần trước, kêu gọi họ gọi cho đại diện của mình về biện pháp được mô tả là “đóng cửa TikTok”.
Công ty nói với người dùng rằng Quốc hội đang lên kế hoạch “cấm hoàn toàn” nền tảng này, điều này có thể “gây thiệt hại cho hàng triệu doanh nghiệp, phá hủy sinh kế của vô số người sáng tạo trên khắp đất nước và từ chối khán giả của các nghệ sĩ”.
Vào thứ Năm, nhiều người dùng đã phản hồi bằng các cuộc gọi đến các văn phòng quốc hội, khiến một số người có liên quan phải tắt điện thoại của họ.
Những nước đã cấm TikTok và quan điểm các nước
Úc - Đã cấm TikTok trên tất cả các thiết bị thuộc sở hữu của chính phủ liên bang vì lo ngại về bảo mật.
Estonia - Tháng 3/2023 Bộ trưởng CNTT và ngoại thương Kristjan Järvan sắp mãn nhiệm chức vụ nói với một tờ báo địa phương rằng TikTok sẽ bị cấm sử dụng điện thoại thông minh do nhà nước cấp cho các quan chức nhà nước.
Anh - ngày 16/3/2023 Oliver Dowden, Ngoại trưởng Vương quốc Anh trong Văn phòng Nội các, đã công bố trong một tuyên bố trước Hạ viện Vương quốc Anh về lệnh cấm ngay lập tức ứng dụng này trên các thiết bị chính thức của chính phủ.
EU - Nghị viện Châu Âu, Ủy ban Châu Âu và Hội đồng EU, ba cơ quan hàng đầu của EU, đều đã cấm TikTok trên thiết bị của nhân viên, với lý do lo ngại về an ninh mạng. Lệnh cấm của Nghị viện Châu Âu có hiệu lực vào ngày 20 tháng 3.
Pháp - 24/3/2023 Chính phủ Pháp đã cấm cài đặt và sử dụng các ứng dụng “giải trí” như TikTok, Netflix và Instagram trên điện thoại nơi làm việc của 2,5 triệu công chức.
Hà Lan - Chính phủ muốn tất cả điện thoại doanh nghiệp của công chức phải được cấu hình để chỉ những ứng dụng, phần mềm hoặc tính năng đã được cấp phép trước đó mới có thể cài đặt và sử dụng.
Na Uy - 23/3/2023 Quốc hội Na Uy đã cấm Tiktok trên các thiết bị làm việc, sau khi Bộ Tư pháp nước này cảnh báo không nên cài đặt ứng dụng này trên điện thoại cấp cho nhân viên chính phủ. Công chức vẫn có thể sử dụng TikTok nếu cần thiết vì lý do nghề nghiệp, nhưng chỉ trên các thiết bị không được kết nối với mạng của chính phủ.
Bỉ - 10/3/2023 Bỉ tuyên bố cấm TikTok sử dụng các thiết bị do chính phủ liên bang Bỉ sở hữu hoặc trả tiền trong ít nhất sáu tháng, với lý do lo ngại về an ninh mạng, quyền riêng tư và thông tin sai lệch.
Đan Mạch - Ngày 6/3/2023, Bộ Quốc phòng Đan Mạch tuyên bố sẽ “cấm sử dụng ứng dụng này trên các đơn vị chính thức” như một biện pháp an ninh mạng. Bộ này cho biết Trung tâm An ninh mạng của quốc gia Scandinavi - một phần của cơ quan tình báo nước ngoài của Đan Mạch - đã đánh giá có nguy cơ gián điệp.
Canada - 28/2/2023 Canada đã thông báo rằng họ sẽ cấm TikTok trên tất cả các thiết bị do chính phủ cấp, vì ứng dụng này có rủi ro “không thể chấp nhận được” đối với quyền riêng tư và bảo mật. Nhân viên cũng sẽ bị chặn tải xuống ứng dụng trong tương lai.
Thủ tướng Justin Trudeau cho biết vào thời điểm đó rằng hành động tiếp theo có thể được thực hiện hoặc có thể không.
New Zealand - 17/3/2023, New Zealand tuyên bố TikTok sẽ bị cấm sử dụng điện thoại của các nhà lập pháp chính phủ vào cuối tháng. Không giống như ở các quốc gia khác như Anh, lệnh cấm không ảnh hưởng đến tất cả nhân viên chính phủ và chỉ áp dụng cho khoảng 500 người trong khu phức hợp quốc hội.
Ấn Độ - Vào năm 2020, Ấn Độ đã áp đặt lệnh cấm TikTok và hàng chục ứng dụng khác của Trung Quốc, bao gồm cả ứng dụng nhắn tin WeChat, vì lo ngại về quyền riêng tư và bảo mật.
Đài Loan - Vào tháng 12/2022, Đài Loan áp đặt lệnh cấm khu vực công đối với TikTok sau khi FBI cảnh báo rằng TikTok gây ra rủi ro an ninh quốc gia.
Các thiết bị của chính phủ, bao gồm điện thoại di động, máy tính bảng và máy tính để bàn, không được phép sử dụng phần mềm do Trung Quốc sản xuất, bao gồm các ứng dụng như TikTok, Douyin tương đương với tiếng Trung hoặc Xiaohongshu, một ứng dụng nội dung về phong cách sống của Trung Quốc.
Pakistan - Chính quyền Pakistan đã tạm thời cấm TikTok ít nhất bốn lần kể từ tháng 10 năm 2020, với lý do lo ngại rằng ứng dụng này quảng bá nội dung trái đạo đức.
Afghanistan - năm 2022 Lãnh đạo Taliban của Afghanistan đã cấm TikTok và trò chơi PUBG với lý do bảo vệ giới trẻ khỏi "bị lừa".
