Tin tứcSự việc làm dấy lên lo ngại về sự an toàn khi trẻ nhỏ sử dụng đồng hồ thông minh – thiết bị vốn được quảng bá như lựa chọn thay thế an toàn hơn cho điện thoại trong những năm gần đây ở Trung Quốc.
Ban đầu, đồng hồ thông minh được thiết kế đơn giản với tính năng nghe gọi giới hạn và định vị GPS để phụ huynh theo dõi con cái. Nhưng ngày nay, những thiết bị này đã mở rộng chức năng, cho phép truy cập mạng xã hội, nhắn tin, đăng bài, thậm chí kết bạn bằng cách “chạm đồng hồ” trong sân trường.
Liu Meng, một nữ sinh ở Quảng Châu mắc hội chứng Asperger – một dạng rối loạn phổ tự kỷ, từng gặp khó khăn trong giao tiếp và thường bị cô lập. Khi học lớp 5, cha mẹ mua cho Liu chiếc đồng hồ thông minh, chủ yếu để quản lý vị trí. Nhưng thiết bị này đã mở ra cho Liu một thế giới kết nối mới.
Nhờ khả năng kết bạn và tham gia nhóm theo sở thích như vẽ tranh, phim hoạt hình hay thể thao, Liu dần tìm thấy niềm vui giao tiếp. Cô bé bắt đầu chia sẻ cảm xúc qua hàng chục bài đăng mỗi ngày. Đến lớp 9, Liu đã có gần 150 người bạn online.
“Em cảm thấy được lắng nghe và tôn trọng”, Liu nói. Dù có quan hệ gần gũi với cha mẹ, em vẫn khao khát sự gắn bó cảm xúc từ bạn bè cùng trang lứa – điều mà thiết bị này giúp em phần nào có được.
Không lâu sau, Liu được thêm vào một nhóm trò chuyện chứa nhiều nội dung không phù hợp với lứa tuổi. Những cuộc trò chuyện có hình ảnh nhạy cảm, lời lẽ khiếm nhã, thậm chí là những “quảng cáo” kết bạn yêu cầu gửi ảnh riêng tư.
Liu từng có bạn trai đầu tiên qua một nhóm chat như vậy. “Khi đó tôi tò mò và nghĩ rằng như vậy sẽ giúp mình được chấp nhận hơn”, Liu nhớ lại.
Mẹ của Liu – bà Wang Ting – lo lắng khi phát hiện người bạn trai yêu cầu con gái gửi ảnh cá nhân. Dù được con chia sẻ mọi chuyện, bà vẫn quyết định đưa Liu đi học lớp giáo dục giới tính, đồng thời không tịch thu thiết bị. Với bà, chiếc đồng hồ này không chỉ mang lại rủi ro mà còn là nơi giúp con gái học cách kết nối với thế giới xung quanh.
Chen Xian sau sự cố với con gái đã gửi khiếu nại đến công ty sản xuất đồng hồ, yêu cầu làm rõ lý do những từ ngữ nhạy cảm vẫn xuất hiện trong nhóm trò chuyện. Phản hồi ban đầu từ bộ phận chăm sóc khách hàng là “một trò đùa trẻ con”, khiến chị càng phẫn nộ. Sau đó, công ty cam kết sẽ bổ sung những từ như “chết” vào danh sách bị chặn.
Tuy nhiên, việc kiểm soát nội dung vẫn còn nhiều lỗ hổng. Một số thương hiệu đã bổ sung tính năng lọc tin nhắn hoặc trợ lý ảo kiểm tra nội dung, nhưng tin nhắn thoại hay hình ảnh có hại vẫn dễ dàng vượt qua hàng rào bảo vệ.
Chen chia sẻ, trước đây chị không kiểm tra kỹ các tính năng của đồng hồ vì nghĩ đó chỉ là thiết bị liên lạc đơn giản. Sau sự việc, chị phải vô hiệu hóa một số tính năng và thừa nhận: “Nó không khác gì một chiếc điện thoại thông minh thu nhỏ. Ngay cả người lớn còn khó kiểm soát hết, huống gì trẻ nhỏ”.
Ông Cai Dan – Viện trưởng Viện Tâm lý, Đại học Sư phạm Thượng Hải – cho biết, đồng hồ thông minh đã trở thành biểu tượng của sự hòa nhập trong giới trẻ. “Trẻ thường dùng cùng một mẫu đồng hồ để kết bạn, tạo ra mạng lưới xã hội riêng biệt. Trang cá nhân trên thiết bị cũng là nơi các em chia sẻ cảm xúc và nhận được sự đồng cảm”.
Tuy nhiên, ông cảnh báo, dù công nghệ có hiện đại đến đâu, các thiết bị điện tử không thể thay thế sự kết nối cảm xúc thật ngoài đời. Các kỹ năng xã hội như đồng cảm, hợp tác hay sẻ chia chỉ hình thành thông qua tương tác thực tế.
Ông khuyến khích phụ huynh không nên can thiệp quá mạnh tay mà cần đồng hành, hướng dẫn con trẻ hiểu đúng các giá trị sống. Trẻ cần được phép thử nghiệm, vấp ngã trong phạm vi an toàn để trưởng thành một cách lành mạnh.
“Không thể bỏ qua sự hiện diện của thiết bị thông minh trong đời sống học sinh, nhưng càng không thể để con trẻ bước vào thế giới đó một mình”, ông Cai nói.
