Loài cóc này được tìm thấy trong chuyến thám hiểm của nhóm nghiên cứu thuộc Tổ chức Bảo tồn Indo-Myanmar, với sự tham gia của các nhà khoa học Việt Nam và quốc tế.
Loài cóc mới mang tên "cóc răng núi Pờ Ma Lung" (Oreolalax adelphos), được phát hiện ở độ cao trên 2.900 m tại đỉnh núi Pờ Ma Lung, thuộc huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu. Đây là khu vực thuộc dãy Hoàng Liên Sơn – một trong những điểm nóng đa dạng sinh học của Việt Nam và thế giới. Nghiên cứu về loài cóc này vừa được công bố trên tạp chí khoa học quốc tế Zootaxa vào đầu tháng 10/2024.
Tên gọi "adelphos" trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là "anh em", phản ánh mối liên hệ sinh thái của loài này với loài cóc răng Sterling (Oreolalax sterlingae), một loài khác cũng sống trên núi Pờ Ma Lung. Đây là loài thứ hai thuộc chi cóc răng được tìm thấy tại khu vực này, cho thấy sự đa dạng và độc đáo của hệ sinh thái nơi đây.
Cóc răng núi Pờ Ma Lung có kích thước nhỏ gọn, với cá thể đực dài khoảng 38 mm và cá thể cái khoảng 26,2 mm. Đặc điểm nổi bật của loài là một hàng răng nhỏ trên vòm miệng, gọi là răng vomerine, cùng với các họa tiết đốm đen, xám và kem trên da. Trên bụng, loài cóc này có những đốm đặc trưng và mống mắt mang hai tông màu độc đáo, góp phần tạo nên ngoại hình bắt mắt.
Ngoài ra, loài cóc này còn sở hữu một nếp gấp da nhỏ phía sau mắt, giúp nhận diện và phân biệt với các loài lưỡng cư khác. Những đặc điểm hình thái và sinh học đặc biệt này đã thu hút sự chú ý của giới khoa học và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu và bảo tồn hệ động vật đặc hữu của Việt Nam.
Việc phát hiện loài cóc răng núi Pờ Ma Lung không chỉ là bước đột phá về mặt khoa học mà còn có ý nghĩa lớn đối với công tác bảo tồn sinh vật. Theo Tiến sĩ Ben Tapley, đồng tác giả của nghiên cứu và chuyên gia về bò sát và lưỡng cư thuộc Sở thú London, đây là một khám phá bất ngờ và thú vị, cho thấy sự phong phú nhưng cũng đầy thách thức của hệ sinh thái Hoàng Liên Sơn.
Khu vực Pờ Ma Lung đang đối mặt với nhiều mối đe dọa nghiêm trọng như hoạt động khai thác gỗ, thu thập củi và sự lan rộng của các đồn điền nông nghiệp. Những tác động này làm thu hẹp môi trường sống tự nhiên của loài cóc mới phát hiện, khiến chúng có nguy cơ bị liệt vào danh sách cực kỳ nguy cấp theo Sách đỏ IUCN.