Tin tứcNgân hàng Nhà nước Việt Nam vừa ban hành Công văn yêu cầu các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán và các đơn vị liên quan triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm chủ động phòng ngừa rủi ro, nâng cao chất lượng dịch vụ, bảo đảm hoạt động thanh toán an toàn, thông suốt trong thời gian quyết toán năm 2025 và Tết Nguyên đán năm 2026.
Đây là giai đoạn thị trường thường xuyên ghi nhận lưu lượng giao dịch tăng mạnh, nhu cầu rút tiền - chuyển khoản - thanh toán trực tuyến dồn dập, trong khi các thủ đoạn lừa đảo, chiếm đoạt tài sản cũng có xu hướng bùng phát theo “mùa cao điểm”.
Định hướng xuyên suốt của công văn là siết kỷ luật tuân thủ, nâng năng lực kiểm soát và bảo vệ người dùng trên toàn bộ chuỗi thanh toán: từ mở tài khoản, phát hành thẻ, giao dịch tại đơn vị chấp nhận thanh toán, cho đến ví điện tử và hạ tầng liên ngân hàng.
Trọng tâm đầu tiên là yêu cầu các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tiếp tục thực hiện nghiêm các biện pháp quản lý rủi ro; phòng ngừa, ngăn chặn hành vi gian lận trong hoạt động thanh toán, nhất là thời điểm cuối năm 2025 và dịp Tết 2026.
Công văn nhấn mạnh việc tổ chức triển khai chặt chẽ quy trình mở và sử dụng tài khoản thanh toán, thẻ ngân hàng, cũng như cung ứng dịch vụ thanh toán theo đúng quy định pháp luật; đặc biệt lưu ý các quy định mới ban hành.
Song song đó là các yêu cầu về bảo đảm an ninh, an toàn, bảo mật trong hoạt động thanh toán theo các quy định và hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước.
Không dừng lại ở “đầu vào” là tài khoản và thẻ, cơ quan quản lý yêu cầu các ngân hàng tăng cường biện pháp quản lý, kiểm tra, giám sát đối với các đơn vị chấp nhận thanh toán.
Mục tiêu là kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi lợi dụng giao dịch thanh toán tại điểm chấp nhận (như cửa hàng, cơ sở dịch vụ, kênh bán hàng…) cho những mục đích bất hợp pháp.
Đây được xem là một mắt xích quan trọng vì trong thực tế, rủi ro không chỉ đến từ phía người dùng mà còn có thể phát sinh từ khâu chấp nhận thanh toán nếu thiếu giám sát hoặc bị lợi dụng.
Với nhóm trung gian thanh toán, Ngân hàng Nhà nước “đặt hàng” mức độ chặt chẽ tương tự, tập trung vào ví điện tử và các dịch vụ trung gian.
Các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán phải thực hiện nghiêm quy trình mở - sử dụng ví điện tử, quy trình quản lý rủi ro, hợp đồng/thỏa thuận mở và sử dụng ví điện tử theo đúng quy định pháp luật.
Đi kèm là các biện pháp phòng, chống, ngăn ngừa và giảm thiểu nguy cơ bị lợi dụng dịch vụ trung gian thanh toán vào các hoạt động trái pháp luật, theo các văn bản chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước.
Ở tầng hạ tầng và vận hành hệ thống, công văn yêu cầu các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tăng cường quản lý, giám sát, kiểm soát chặt chẽ hoạt động thanh toán liên ngân hàng qua các hệ thống thanh toán, bảo đảm an toàn và thông suốt, phục vụ tốt nhu cầu thanh toán của khách hàng trong thời gian quyết toán 2025 và Tết 2026.
Đây là “xương sống” của dòng chảy thanh toán trong nền kinh tế; chỉ cần nghẽn hoặc xảy ra sự cố, tác động dây chuyền có thể lan nhanh sang nhiều kênh và nhiều nhóm khách hàng.
Về hạ tầng kỹ thuật phục vụ người dân, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng xây dựng kế hoạch cụ thể cho hoạt động ATM, bao gồm tiếp quỹ, bảo trì, bố trí nhân sự và phương án ATM lưu động phù hợp từng địa bàn.
Rà soát toàn bộ hệ thống kỹ thuật và đường truyền, nhất là hạ tầng thanh toán trực tuyến, nhằm hạn chế tối đa sự cố phát sinh, qua đó nâng chất lượng dịch vụ trong mùa cao điểm.
Bên cạnh yêu cầu về vận hành, công văn cũng đề cập phối hợp trong công tác thu - chi ngân sách nhà nước. Ngân hàng Nhà nước yêu cầu tăng cường phối hợp và bố trí nguồn lực phù hợp để kéo dài thời gian giao dịch của hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng quốc gia trong giai đoạn quyết toán cuối năm, bảo đảm các khoản thu, chi ngân sách được thực hiện an toàn, chính xác và kịp thời.
Ngân hàng Nhà nước đặc biệt nhấn mạnh vai trò của truyền thông trong phòng ngừa rủi ro. Các ngân hàng và đơn vị trung gian thanh toán được yêu cầu chủ động cảnh báo, nâng cao nhận thức cho khách hàng về thủ đoạn lừa đảo; hướng dẫn biện pháp bảo mật thông tin cá nhân; đồng thời khuyến cáo người dùng không chia sẻ dữ liệu sinh trắc học nhằm hạn chế nguy cơ bị lợi dụng trong giao dịch.
