Tin tứcĐiểm nhấn của luật sửa đổi nằm ở hai cải cách lớn: nâng mức giảm trừ gia cảnh và rút gọn biểu thuế lũy tiến từng phần xuống còn 5 bậc. Đây được nhìn nhận là bước “cập nhật” cần thiết để chính sách thuế tiệm cận hơn với nhịp sống thực tế, đồng thời giảm áp lực nghĩa vụ thuế cho người nộp thuế trong bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng.
Nội dung được quan tâm nhiều nhất sau khi luật được ban hành là mức giảm trừ gia cảnh mới. Theo quy định, giảm trừ đối với bản thân người nộp thuế được nâng lên 15,5 triệu đồng/tháng, còn giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc tăng lên 6,2 triệu đồng/tháng. Mức này sẽ áp dụng cho kỳ tính thuế năm 2026, thay thế mức 11 triệu đồng và 4,4 triệu đồng đã duy trì trong nhiều năm qua.
Cách xác định người phụ thuộc về nguyên tắc vẫn giữ: mỗi người phụ thuộc chỉ được tính giảm trừ một lần vào một người nộp thuế. Quy định này nhằm tránh tình trạng “trùng” giảm trừ trong cùng một hộ gia đình, đồng thời bảo đảm tính công bằng trong hệ thống thuế.
Đối với cá nhân cư trú, khoản giảm trừ gia cảnh được trừ trực tiếp vào thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công trước khi tính thuế. Bên cạnh đó, luật tiếp tục mở không gian cho các khoản giảm trừ hợp pháp khác, như đóng góp từ thiện, nhân đạo; chi phí y tế, giáo dục - đào tạo của người nộp thuế và người phụ thuộc với điều kiện có đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp và không được chi trả từ nguồn khác.
Chính phủ sẽ quy định chi tiết về thủ tục và điều kiện để áp dụng nhằm bảo đảm thống nhất khi triển khai trên thực tế.
Theo các chuyên gia, việc nâng giảm trừ gia cảnh lần này phản ánh rõ sức ép lạm phát và mức tăng chi phí sinh hoạt trong những năm gần đây. Khi giá nhà ở, học phí, viện phí, chi phí nuôi dưỡng con cái và chăm sóc người cao tuổi liên tục tăng, mức giảm trừ cũ ngày càng bộc lộ bất cập vì không theo kịp “giỏ chi tiêu” thực tế.
Do đó, điều chỉnh mới được kỳ vọng sẽ giúp giảm gánh nặng thuế cho nhóm thu nhập trung bình - lực lượng đông đảo nhất trong khu vực làm công ăn lương, đặc biệt là các gia đình có người phụ thuộc như trẻ em, cha mẹ già hoặc người cao tuổi.
Khi nghĩa vụ thuế giảm, thu nhập khả dụng tăng lên, người lao động có thêm dư địa để trang trải nhu cầu thiết yếu và tích lũy dài hạn.
Không chỉ tăng mức giảm trừ, luật sửa đổi còn thay đổi cơ chế điều chỉnh giảm trừ gia cảnh - điểm được nhiều người đánh giá “đúng nút thắt” lâu nay. Trước đây, mức giảm trừ chỉ được xem xét điều chỉnh khi chỉ số CPI biến động từ 20% trở lên, dẫn đến độ trễ lớn và cảm giác chính sách thuế thường “lỗi nhịp” với đời sống.
Luật mới giao Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh dựa trên biến động giá cả và thu nhập, bảo đảm phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội từng thời kỳ.
Cơ chế linh hoạt hơn này được kỳ vọng sẽ giúp thuế thu nhập cá nhân phản ứng kịp thời trước các chu kỳ giá cả, tránh để người lao động phải “gồng” thêm trong thời gian dài trước khi chính sách được cập nhật.
Theo ước tính, với mức giảm trừ gia cảnh mới, người lao động dự kiến được giảm hơn 8.700 tỉ đồng tiền thuế. Khoản “để lại” trong túi người dân này được kỳ vọng không chỉ cải thiện chi tiêu hằng ngày mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa tới tiêu dùng, qua đó góp phần hỗ trợ tăng trưởng trong bối cảnh nền kinh tế cần thêm động lực từ thị trường nội địa.
Song hành với giảm trừ gia cảnh, biểu thuế lũy tiến từng phần cũng được tinh giản từ 7 bậc xuống còn 5 bậc, với các mức thuế suất lần lượt là 5%, 10%, 20%, 30% và 35%. Trong đó, mức thuế suất cao nhất 35% áp dụng cho phần thu nhập vượt 100 triệu đồng/tháng, nhằm bảo đảm mục tiêu điều tiết nhóm thu nhập cao để phục vụ các mục tiêu an sinh xã hội.
