Các tổ chức tín dụng tăng mạnh trích lập dự phòng, giúp cải thiện bộ đệm rủi ro và hỗ trợ tín hiệu tích cực cho bức tranh chất lượng tài sản toàn ngành.
Trong báo cáo ngành ngân hàng vừa công bố, Công ty cổ phần Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết nợ xấu nội bảng toàn hệ thống tăng thêm khoảng 7 nghìn tỷ đồng so với quý trước, lên mức 274 nghìn tỷ đồng. Tuy tăng về số tuyệt đối, tỷ lệ nợ xấu lại giảm từ 2,04% trong quý II/2025 xuống 2,01% trong quý III/2025.
VDSC đánh giá xu hướng này chưa đáng lo vì nợ xấu hình thành ròng (nợ nhóm 2) tiếp tục giảm mạnh, từ mức cao hơn trong quý trước xuống còn 28 nghìn tỷ đồng. Cùng lúc, các ngân hàng cũng thu hẹp quy mô xử lý rủi ro còn khoảng 21 nghìn tỷ đồng, thấp hơn lượng nợ xấu mới phát sinh.
Điều này cho thấy tốc độ tạo mới nợ xấu đang hạ nhiệt. Phần lớn ngân hàng duy trì được sự cải thiện trong kiểm soát chất lượng tín dụng. Một số trường hợp vẫn ghi nhận nợ xấu tăng nhưng mang tính đặc thù.
Tại MB, nợ xấu tăng trong quý III/2025 chủ yếu liên quan nhóm khách hàng trong lĩnh vực năng lượng tái tạo chưa hoàn tất đàm phán hợp đồng mua bán điện với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN). Nhóm phân tích của VDSC nhận định tình trạng này chỉ tạm thời và dự kiến được giải quyết trong quý IV/2025 khi tiến trình đàm phán có tiến triển.
Ở chiều ngược lại, nhiều ngân hàng thể hiện chất lượng tài sản tích cực. VietinBank, Techcombank, ACB và Sacombank được đánh giá nổi bật nhờ khả năng thu hồi nợ tốt, giảm áp lực nợ xấu và tăng dự phòng rủi ro.
VDSC ghi nhận các ngân hàng tiếp tục tăng trích lập dự phòng, với tổng giá trị khoảng 34 nghìn tỷ đồng trong quý gần nhất. Nhờ động thái này, tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLR) toàn ngành tăng từ 91% trong quý II/2025 lên 96%.
Nhóm phân tích Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho biết hoạt động thu hồi nợ xấu cũng góp phần đáng kể vào lợi nhuận ngân hàng. Xu hướng này nhiều khả năng còn tiếp diễn trong quý cuối năm khi các khoản nợ xử lý trước đó bắt đầu mang lại dòng tiền.
Yuanta lưu ý: tăng trưởng tín dụng nhanh có thể kéo theo rủi ro nợ xấu mới, do dư nợ lớn hơn dễ chịu tác động từ biến động thị trường. Tuy vậy, triển vọng cải thiện chất lượng tín dụng toàn hệ thống vẫn sáng lên trong giai đoạn cuối năm 2025 và năm 2026 nhờ ba lực đẩy.
Thứ nhất, thị trường bất động sản bước vào chu kỳ phục hồi. Sức khỏe tài chính của doanh nghiệp bất động sản cải thiện sẽ giúp giảm áp lực nợ xấu, bởi nhóm này chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng dư nợ tín dụng.
Thứ hai, quá trình đưa Nghị quyết 42 về xử lý nợ xấu vào luật tạo hành lang pháp lý rõ ràng hơn cho hoạt động thu giữ tài sản bảo đảm và xử lý nợ. Khi thủ tục pháp lý rút ngắn, ngân hàng có cơ hội thu hồi nợ nhanh hơn.
Thứ ba, giải ngân đầu tư công tăng tốc giúp doanh nghiệp cải thiện dòng tiền, góp phần giảm nợ quá hạn.
Việc luật hóa Nghị quyết 42 được kỳ vọng thúc đẩy thị trường xử lý nợ xấu chuyên nghiệp hơn. Các ngân hàng có quy mô nợ xấu lớn, nhất là phần nợ nằm ngoài bảng cân đối, sẽ có cơ hội tăng thu nhập từ xử lý nợ khi hành lang pháp lý minh bạch và chi phí xử lý giảm.
Yuanta nhận định: “Áp lực trích lập dự phòng sẽ giảm dần, nhất là với ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu thấp và tỷ lệ bao phủ nợ xấu cao. Những ngân hàng này sẽ có thêm dư địa nâng lợi nhuận.”
Xu hướng nợ xấu mới giảm, dự phòng tăng và khả năng thu hồi cải thiện cho thấy hệ thống ngân hàng đang kiểm soát rủi ro tốt hơn. Việc củng cố “bộ đệm an toàn” giúp các ngân hàng chủ động trước biến động kinh tế và tạo nền tảng để tăng trưởng bền vững trong thời gian tới.



