Tin tứcMới đây, tại kỳ họp lần thứ 6 HĐND TPHCM khóa IX, trả lời chất vấn của các đại biểu, lãnh đạo Cục thuế TPHCM cho biết, sắp tới sẽ có giải pháp thu thuế thu nhập cá nhân người kinh doanh qua Facebook, trong đó có người nổi tiếng livestream quảng cáo sản phẩm…
Cơ quan thuế TPHCM cũng vừa truy thu một cá nhân bán hàng qua mạng với doanh thu hàng trăm tỷ đồng nhưng không kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế suốt nhiều năm liền! Thực tế trên cho thấy, công tác tuân thủ pháp luật về thuế và quản lý thuế kinh doanh qua mạng cần phải được siết chặt. Phóng viên VOH phỏng vấn Luật sư Nguyễn Văn Lộc, Chủ tịch LP Group, chuyên gia tư vấn luật, giải quyết tranh chấp trong thương mại và đầu tư.
Các trang Facebook bán hàng online (Ảnh minh họa: K.H)
* VOH: Cơ quan thuế TPHCM vừa truy thu một cá nhân kinh doanh qua mạng trốn thuế hàng tỷ đồng, kéo dài nhiều năm trời! Ý kiến Luật sư như thế nào?
|
Luật sư Nguyễn Văn Lộc. |
Luật sư Nguyễn Văn Lộc: Việc kê khai và đóng thuế đầy đủ là việc bắt buộc! Còn việc truy thu thuế đối với người không hoàn tất nghĩa vụ, đó cũng là việc rất bình thường. Hàng năm doanh nghiệp, cá nhân có nguồn thu (từ 2 nguồn trở lên) thì họ phải quyết toán thuế để xem năm đó bản thân có đóng thuế đủ hay chưa, tránh bị truy thu hoặc bị phạt sau này. Cơ quan thuế có trách nhiệm tăng cường tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật, cảnh báo, có thể nhắc nhở bằng văn bản để tránh phản ứng của người dân khi mức phạt quá lớn.
* VOH: Người kinh doanh thì cố tình trốn thuế nhưng để xảy ra trường hợp này cũng có lỗ hổng trong quản lý của cơ quan thuế?
Luật sư Nguyễn Văn Lộc: Lỗ hổng về pháp luật cũng chỉ mang tính tương đối. Pháp luật đã quy định kinh doanh và hoạt động kinh doanh khá rõ. Còn thuế thì được áp dụng bằng phương pháp tự kê khai, tự chịu trách nhiệm của người có trách nhiệm nộp thuế, người có phát sinh thu nhập là doanh nghiệp và cá nhân.
Việc kê khai, quyết toán thuế qua điện tử, giao dịch điện tử và các thủ tục… đã có rồi! Vấn đề là người dân, người có trách nhiệm nộp thuế vì một lý do nào đó họ không tuân thủ. Cho nên, thủ tục có thể rườm rà nhưng không thể đổ thừa vì những lỗ hổng đó mà mình có hành vi không kê khai, quyết toán và trốn thuế được.
Tôi cho rằng, cơ quan thuế cần tuyên truyền, hướng dẫn với các văn bản đi vào đời sống thì các lỗ hổng này có thể được kiểm soát. Như vậy, có thể đã có lỗ hổng nhưng nguyên tắc thì phải được thực thi (nguyên tắc ở đây là tự kê khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm như đã trình bày).
* VOH: Ngành thuế TPHCM cho biết sắp tới sẽ xem xét thu thuế những người nổi tiếng livestream sản phẩm quảng cáo trên mạng, Luật sư thấy khả thi không? Đây có phải là biện pháp tất yếu mà cơ quan thuế phải áp dụng trong môi trường kinh doanh hiện nay?
Luật sư Nguyễn Văn Lộc: Tôi nghĩ, đây là biện pháp cần làm! Bất kỳ hoạt động kinh doanh nào mang tính thường xuyên, phát sinh quan hệ giao dịch và có thu nhập (thu nhập ở đây có mục đích thương mại, có sinh lợi…) thì phải kê khai quyết toán thuế! Cơ quan thuế có quyền làm điều đó và tôi ủng hộ cách làm này. Vấn đề là cơ quan thuế cần làm đúng phương pháp, đúng theo các quy định hiện hành. Ở đây, chúng ta cần cân nhắc về sự công bằng cho những người nộp thuế. Mặc dù người kinh doanh có quyền chọn “sân chơi” của mình nhưng giả dụ, họ mua vào, bán ra hàng hóa mà không có hóa đơn, không đóng thuế… thì hậu quả sẽ ra sao cho người tiêu dùng? Chúng ta hãy so sánh giữa người kinh doanh có thu nhập mà không đóng thuế và người tuân thủ pháp luật phải chịu nhiều chi phí, lệ phí, thuế trong kinh doanh xem có phù hợp không? Vì vậy tôi ủng hộ thu thuế kinh doanh qua mạng xã hội. Vấn đề là chúng ta làm cho đúng phương pháp và đúng quy định.
* VOH: Nhưng đối tượng là người nổi tiếng quảng cáo sản phẩm nói rằng: khi quảng cáo, doanh nghiệp ký hợp đồng với họ khá chi tiết về giá cả, thời hạn, cả thu thuế VAT, thuế thu nhập cá nhân...Vậy bây giờ đánh thuế nữa là “thuế chồng thuế”! Luật sư thấy ý kiến này hợp lý không?
Luật sư Nguyễn Văn Lộc: Tôi không nghĩ như vậy! Về quy trình, doanh nghiệp thuê họ quảng cáo, trả thù lao cho họ, nếu doanh nghiệp đã đóng thuế thu nhập cho họ (xem như khấu trừ thuế tại nguồn) thì họ vẫn có trách nhiệm quyết toán thuế cuối năm và phải làm điều đó! Chẳng hạn, họ có 2 nguồn thu trở lên, khi quyết toán thuế thì cần hóa đơn, chứng từ để xác nhận đơn vị chi trả! Tất nhiên việc này sẽ mất nhiều thời gian và không phải đơn vị chi trả nào cũng làm đúng nên cơ quan thuế ra quyết định yêu cầu nộp thêm và hoàn thuế (có thể nộp hoặc được hoàn lại). Đã có nhiều người nộp thuế mà không quyết toán thuế hàng năm nên họ bị truy thu. Phần lớn người có nhiều nguồn thu như từ bất động sản, chứng khoán, quảng cáo…họ không quyết toán thuế, vì vậy hàng năm họ cũng không biết mình đã nộp đúng, nộp đủ chưa?!
* VOH: Theo Luật sư, suốt thời gian dài ngành thuế gần như bất lực trong thu thuế kinh doanh qua mạng, nguyên nhân vì sao?
Luật sư Nguyễn Văn Lộc: Theo tôi, một phần do điều kiện kinh tế xã hội thay đổi quá nhanh, từ đó sự tương thích giữa các văn bản pháp lý và hoạt động kinh doanh có độ chênh. Trong các mô hình kinh doanh thương mại, hiện nay sự thay đổi về công nghệ diễn ra cũng nhanh chóng nên luật pháp và các văn bản không thể điều chỉnh kịp thời. Tuy nhiên nguyên tắc về thuế đã có mà cơ quan thực thi thì lúng túng trong áp dụng luật. Phần khác cũng do ý thức chấp hành quy định về thuế, về kê khai, quyết toán…của doanh nghiệp và người dân cũng chưa cao.
* VOH: Kinh nghiệm nào từ việc quản lý thuế kinh doanh qua mạng ở các nước tiên tiến mà chúng ta có thể học hỏi, áp dụng để việc thu thuế đạt hiệu quả?
Luật sư Nguyễn Văn Lộc: Tôi từng tư vấn rất nhiều các thương vụ quốc tế, qua đó nguyên tắc tự kê khai thuế của doanh nghiệp và người dân rất quan trọng, thậm chí mang tính chủ đạo. Ở các quốc gia tôi từng làm việc như Mỹ, Singapore, Úc…họ đều làm như vậy! Chẳng hạn ở Úc, trừ trường hợp kiểm toán thuế có đại lý thuế xác nhận báo cáo, thì nguyên tắc tự kê khai và tự chịu trách nhiệm rất cao. Chế tài trong trường hợp không đóng hay trễ hạn thuế rất nặng. Ở các quốc gia tiên tiến, người ta áp dụng việc giao dịch không dùng tiền mặt (Việt Nam mình cũng mới áp dụng), hạn chế tối đa dùng tiền mặt và thông qua các thanh toán, chuyển khoản ngân hàng, cơ quan thuế sẽ xác nhận số thuế mà người có thu nhập phải đóng.
* VOH: Xin cám ơn Luật sư