Tại Kỳ họp thứ 6, ngày 28/11/2023, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Kinh doanh bất động sản, gồm 10 Chương, 82 Điều. Trong đó, có quy định "“môi giới bất động sản” không được hành nghề tự do kể từ ngày 01/01/2025”– Đây là thông tin được chia sẻ tại Hội nghị đối thoại doanh nghiệp và chính quyền thành phố Hồ Chí Minh, do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố (ITPC) phối hợp Sở Xây dựng Thành phố tổ chức vừa qua.
Theo khoản 2 Điều 3 Luật Kinh doanh bất động sản 2014, “môi giới bất động sản” là việc làm trung gian cho các bên trong mua bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, cho thuê mua bất động sản.
Tại Điều 61 Luật Kinh doanh bất động sản 2023 quy định, điều kiện của tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản như sau:
- Tổ chức, cá nhân khi kinh doanh dịch vụ bất động sản phải thành lập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về doanh nghiệp hoặc thành lập hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của pháp luật về hợp tác xã (gọi chung là doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản) và phải đáp ứng các điều kiện:
+ Phải có quy chế hoạt động dịch vụ môi giới bất động sản;
+ Phải có cơ sở vật chất, kỹ thuật đáp ứng yêu cầu hoạt động theo quy định của Chính phủ;
+ Có tối thiểu 01 cá nhân có chứng chỉ môi giới bất động sản;
+ Trước khi hoạt động kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản gửi thông tin về doanh nghiệp đến cơ quan quản lý nhà nước về kinh doanh bất động sản cấp tỉnh nơi thành lập doanh nghiệp để được đăng tải trên hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản theo quy định Luật Kinh doanh bất động sản 2023.
- Cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải đáp ứng các điều kiện:
+ Có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản;
+ Phải hành nghề trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản.
Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ BĐS bao gồm: doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch BĐS, dịch vụ môi giới BĐS, dịch vụ tư vấn BĐS, dịch vụ quản lý BĐS. Do đó, từ ngày 01/01/2025, cá nhân hành nghề môi giới BĐS phải hành nghề trong doanh nghiệp KD dịch vụ BĐS như sàn giao dịch BĐS hoặc công ty môi giới BĐS… Điều này đồng nghĩa với việc, cá nhân không được hành nghề môi giới BĐS tự do như hiện nay (khoản 2 Điều 62 Luật kinh doanh BĐS 2014 cho phép cá nhân có quyền kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS độc lập).
Và theo Khoản 2 Điều 64 Luật Kinh doanh bất động sản 2023, cá nhân hành nghề môi giới bất động sản có các quyền:
- Thực hiện môi giới bất động sản theo quy định của Luật Kinh doanh bất động sản 2023;
- Yêu cầu các tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp hồ sơ, thông tin bất động sản thực hiện giao dịch;
- Từ chối môi giới bất động sản không đủ điều kiện đưa vào kinh doanh;
- Yêu cầu các tổ chức, cá nhân có liên quan bồi thường thiệt hại do lỗi của họ gây ra;
- Hưởng thù lao, hoa hồng môi giới bất động sản theo quy định
Về thù lao, hoa hồng cho môi giới bất động sản được quy định theo Điều 47 Luật Kinh doanh bất động sản 2023, việc thanh toán trong giao dịch BĐS, dự án BĐS do các bên thỏa thuận trong hợp đồng và tuân thủ quy định của pháp luật. Chủ đầu tư dự án, doanh nghiệp kinh doanh BĐS, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ BĐS nhận tiền thanh toán theo hợp đồng kinh doanh BĐS, hợp đồng kinh doanh dịch vụ BĐS từ khách hàng thông qua tài khoản. Như vậy, cá nhân hành nghề môi giới BĐS được hưởng tiền thù lao, hoa hồng từ Sàn giao dịch BĐS hoặc doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS. Và, mọi thù lao, hoa hồng môi giới BĐS sẽ chuyển khoản qua ngân hàng.