Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê của Việt Nam, trong 5 tháng đầu năm 2022, đầu tư trực tiếp của nước ngoài vào Việt Nam tăng 7,8% so với cùng kỳ năm ngoái, đây là mức tăng cao nhất trong vòng 5 năm trở lại đây.
Các doanh nghiệp Trung Quốc đóng vai trò khá quan trọng trong làn sóng đầu tư vào Việt Nam trong những năm gần đây. Vì sao ngành sản xuất chế tạo của Trung Quốc lại hướng sự chú ý sang Việt Nam? Giữa "made in Việt Nam" và "made in Trung Quốc" tồn tại những mối quan hệ nào trong chuỗi cung ứng? Người đứng đầu một số doanh nghiệp Trung Quốc tại Việt Nam đã chia sẻ với phóng viên tờ Global Times về những suy nghĩ của họ khi đầu tư xây dựng nhà máy tại đây.
Việt Nam có lợi thế về thị trường lao động, vị trí địa lý và chính sách
Ông Hà Quốc Khánh, giám đốc một nhà máy Trung Quốc tại TP.HCM chuyên về lắp ráp các thiết bị điện tử và các sản phẩm điện tử có thương hiệu, nói với phóng viên tờ Global Times rằng nhà máy của ông có mặt tại Việt Nam đã được 10 năm. Ban đầu, khi công ty lựa chọn đến phát triển tại TPHCM là do thấy được 3 lợi thế khi đầu tư tại đây. Thứ nhất, Việt Nam có lợi thế về thị trường lao động. Hiện mức lương của lao động phổ thông tại các doanh nghiệp sản xuất có vốn đầu tư nước ngoài ở TP.HCM vào khoảng 1.500 - 2.900 nhân dân tệ/tháng (tương đương 5,2 - 10 triệu đồng), mức lương của nhân sự quản lý bậc trung người Việt Nam vào khoảng 3.000 -5.000 nhân dân tệ/tháng. Thứ hai, Chính phủ Việt Nam thực hiện chính sách thu hút đầu tư nước ngoài bằng ưu đãi thuế, đất đai…Thứ ba là lợi thế về vị trí địa lý, TPHCM có thể kết nối với khu vực nội địa của các nước Đông Nam Á và các cảng lớn trên thế giới bằng đường bộ, đường thủy nội địa và đường biển. Nhờ lợi thế về vị trí địa lý mà TP.HCM đóng vai trò là đầu tàu kinh tế mạnh mẽ của cả nước.
Ông Khánh cho biết thêm, đầu tư xây dựng nhà máy tại Việt Nam còn được hưởng những lợi thế về xuất khẩu như chứng nhận xuất xứ Việt Nam. Trong những năm gần đây, Việt Nam được hưởng các ưu đãi về thuế quan nhờ ký kết Hiệp định thương mại tự do (FTA) với các nước và các thị trường như Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Liên minh châu Âu (EU) và châu Mỹ... Do đó, các nhà máy Trung Quốc tại Việt Nam có thể hướng đến những thị trường xuất khẩu quan trọng trên thế giới với giá thành tương đối thấp. Đây là một lợi thế để cải thiện tỷ suất lợi nhuận của doanh nghiệp.
Nhằm thúc đẩy xuất khẩu và phát triển kinh tế, chính phủ Việt Nam cũng không ngừng đẩy mạnh các chính sách ưu đãi để thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ và châu Âu như đưa ra các chính sách ưu đãi về cơ hội tiếp cận và môi trường kinh doanh đối với các công ty Nhật Bản và Hàn Quốc hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, lắp ráp hàng điện tử, xe máy, ô tô...
Đồng thời, với cơ cấu dân số mà những người trẻ tuổi chiếm số đông, Việt Nam là một thị trường tiêu thụ tiềm năng đầy hứa hẹn. Tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM, có thể cảm nhận rõ sự cải thiện trong đời sống của người dân và sự phát triển cơ sở hạ tầng tại đây. Các mặt hàng điện tử kỹ thuật số như điện thoại thông minh rất phổ biến và được ưa chuộng. Bên cạnh đó, các mặt hàng tiêu dùng có giá trị lớn như ô tô ngày càng trở nên phổ biến trong đời sống của người dân, và nhiều gia đình thường lựa chọn phương tiện di chuyển bằng ô tô trong các dịp lễ tết.
Có sự liên kết với chuỗi sản xuất công nghiệp của Trung Quốc
Sau nhiều năm phát triển, tại TP.HCM đã hình thành các khu công nghiệp, cùng các tỉnh lân cận và vùng đồng bằng sông Cửu Long, nơi đây có nhiều nhà máy có vốn đầu tư nước ngoài, trong đó có các nhà máy của Trung Quốc, nhất là các nhà máy sản xuất.
Nhiều nhà máy của Trung Quốc tại Việt Nam cần nhập khẩu một lượng lớn nguyên liệu từ Trung Quốc, các nhà cung cấp đầu nguồn tại nước này sẽ cung cấp và vận chuyển nguyên liệu đến TP.HCM và các nơi khác bằng đường biển. Sau khi nhận hàng, các nhà máy sẽ tiến hành sản xuất và lắp ráp, sau đó lại vận chuyển bằng đường biển sang Trung Quốc và các nước khác để tiêu thụ.
Đài BBC mới đây dẫn lời ông Thi Triển, giáo sư tại Học viện Ngoại giao Trung Quốc, nói rằng cái gọi là "sự chuyển giao" sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam thực chất là "sự lan tỏa" của chuỗi cung ứng của Trung Quốc, và Việt Nam sẽ hình thành mối quan hệ lồng ghép với chuỗi cung ứng của Trung Quốc.
