Tin tứcVới 481/487 đại biểu (97,37% tổng số đại biểu tham gia) tán thành, Quốc hội đã thông qua nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM. Nghị quyết có 12 điều và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/8/2023.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý một số điểm lớn tại dự thảo nghị quyết.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách Lê Quang Mạnh cho rằng việc thực hiện thí điểm các cơ chế, chính sách này để "tạo cơ sở pháp lý, động lực để TPHCM phát triển nhanh, bền vững".
Nghị quyết mới gồm các chính sách mới lần đầu được quy định về đầu tư, tài chính ngân sách, quản lý đất đai, quy hoạch và tổ chức bộ máy. Nghị quyết mới cũng đưa ra một số chính sách đã được quy định tại Nghị quyết 54 và các nghị quyết cơ chế đặc thù đã được áp dụng tại các địa phương khác.
Về đầu tư, TPHCM được thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD), trong đó sử dụng ngân sách địa phương triển khai dự án đầu tư công độc lập để bồi thường, hỗ trợ, tái định cư với các dự án đầu tư theo đồ án thiết kế đô thị riêng, quy hoạch vùng đô thị vùng phụ cận các nhà ga thuộc các tuyến đường sắt, nút giao thông dọc tuyến đường vành đai 3.
UBND TPHCM được quyết định điều chỉnh mật độ xây dựng, chỉ tiêu hạ tầng kỹ thuật, xã hội với các dự án này.
Quốc hội cho phép TPHCM đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) với dự án lĩnh vực thể thao, văn hóa; y tế, giáo dục đào tạo. TP HCM được áp dụng loại hợp đồng BOT với dự án nâng cấp, mở rộng, hiện đại hóa công trình đường bộ hiện hữu.
Trường hợp chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng chiếm tỷ trọng lớn hơn 50% tổng mức đầu tư của dự án và phương án tài chính sơ bộ của dự án PPP không bảo đảm khả năng hoàn vốn, HĐND thành phố xem xét, quyết định việc tăng tỷ lệ vốn nhà nước tham gia dự án PPP nhưng không quá 70% tổng mức đầu tư của dự án.
TPHCM cũng được áp dụng hợp đồng BT, với tổng mức đầu tư dự án theo loại hợp đồng này được xác định như dự án đầu tư công. Chính phủ quy định lãi vay, lợi nhuận hợp lý, phương thức thanh toán, quyết toán thực hiện dự án áp dụng loại hợp đồng BT. Các chi phí này được tính vào tổng mức đầu tư dự án.
Về tài chính, ngân sách nhà nước, HĐND thành phố quyết định và điều chỉnh mức, tỷ lệ thu phí, lệ phí chưa có trong danh mục của Luật Phí, lệ phí (trừ phí, lệ phí toà án, các loại phí thuộc nguồn thu ngân sách trung ương). Ngân sách thành phố được hưởng 100% số tăng thu từ các khoản thu do điều chỉnh phí, lệ phí.
TPHCM được thực hiện cơ chế tạo nguồn để cải cách tiền lương, chính sách an sinh xã hội cho cả thời kỳ ngân sách theo quy định của cấp có thẩm quyền.
Thành phố cũng được vay qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, và nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho vay lại, với tổng dư nợ tối đa 120% số thu ngân sách TPHCM được hưởng theo phân cấp.
Tổng mức vay và bội chi ngân sách thành phố hằng năm do Quốc hội quyết định theo Luật Ngân sách nhà nước.
Công ty đầu tư tài chính nhà nước TPHCM (HFIC) là công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên 100% vốn nhà nước, quản lý Quỹ đầu tư phát triển địa phương. Nguồn lực thu được từ cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước do UBND thành phố làm đại diện, được dùng để tăng vốn cho HIFC.
Về thu hút nhà đầu tư chiến lược, TPHCM được tự quyết cơ chế, chính sách ưu đãi, ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược trong lĩnh vực sản xuất chip, công nghiệp mạch tích hợp bán dẫn, vật liệu mới.
Nghị quyết cũng đưa ra chính sách miễn thuế thu nhập cá nhân, doanh nghiệp với khoản thu nhập từ chuyển nhượng vốn góp, quyền góp vốn vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.
Về tổ chức bộ máy, TPHCM được lập Sở An toàn thực phẩm, trực thuộc UBND thành phố. UBND huyện thuộc thành phố tối đa 3 phó chủ tịch. UBND phường, xã, thị trấn có quy mô dân số từ 50.000 người trở lên có tối đa 3 phó chủ tịch.
TPHCM được quyết định thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc; quy định phân cấp, ủy quyền một số nhiệm vụ, quyền hạn thuộc thẩm quyền HĐND, UBND…; quy định việc HĐND TPHCM thành lập một số ban, phòng ban, văn phòng thuộc TP Thủ Đức.
So với nghị quyết 54, dự thảo nghị quyết mới lần này bao gồm nội dung rộng hơn và cụ thể hơn trên bảy lĩnh vực với 44 cơ chế, chính sách đặc thù, trong đó có 22 cơ chế mới.
Trong quá trình thảo luận tại tổ và tại hội trường, nhiều đại biểu Quốc hội đã bày tỏ sự đồng tình về sự cần thiết ban hành nghị quyết để TPHCM phát triển vì cả nước, cùng cả nước.
Nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị mở rộng hơn nữa các cơ chế để TPHCM có quyền tự quyết các vấn đề quan trọng như tổ chức bộ máy, thu hút đầu tư và nguồn nhân lực, xây dựng hạ tầng giao thông...
