Hành động buôn bán và vận chuyển các loài động vật thuộc danh mục được bảo vệ không chỉ là vi phạm pháp luật, mà còn đe dọa nghiêm trọng đến hệ sinh thái và đa dạng sinh học.
Chiều ngày 9/7/2024, trong khi tuần tra trên Quốc lộ 29, tổ công tác thuộc Công an thị xã Đông Hòa phát hiện Lê Duy Lâm điều khiển xe máy chở theo cha ruột cùng hai bình thủy tinh chứa rượu. Bên trong là hai cá thể rắn quý hiếm: rắn hổ chúa và rắn đẻn khoanh đầu vàng. Qua kiểm tra, Lâm khai nhận đang vận chuyển rượu rắn để bán cho một người mua trên mạng xã hội. Tuy nhiên, anh không thể xuất trình giấy tờ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của những cá thể động vật này.
Cơ quan chức năng lập tức khám xét nơi ở của Lâm, thu giữ thêm nhiều tang vật đáng lo ngại, bao gồm 12 chiếc răng sơn dương, 290 gram vảy tê tê Java, 23 móng gấu nâu và nhiều hộp sọ động vật khác.
Theo quy định tại Nghị định 64/2019/NĐ-CP và Nghị định 84/2021/NĐ-CP của Chính phủ, các loài động vật như rắn hổ chúa, tê tê Java, và sơn dương thuộc danh mục nguy cấp, quý hiếm cần được bảo vệ nghiêm ngặt. Tuy nhiên, để xác minh chính xác loài và xác lập tội danh, cần có kết quả giám định chuyên sâu từ các cơ quan khoa học.
Ngày 23/10/2024, kết luận giám định của Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật xác nhận các tang vật thu giữ thuộc danh mục động vật nguy cấp. Từ đó, Công an thị xã Đông Hòa khởi tố vụ án, khởi tố bị can Lê Duy Lâm với tội danh "Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm" theo khoản 1, Điều 244 Bộ luật Hình sự.