Mô hình bác sĩ gia đình được Bệnh viện Quận 10 triển khai từ tháng 10/2012 song song với hoạt động khám chữa bệnh bảo hiểm y tế. Ban đầu, Phòng khám Bác sĩ gia đình của Bệnh viện chỉ có 2 bàn khám và khám chữa bệnh cho khoảng 1.000 lượt bệnh nhân mỗi tháng. Sau một năm thí điểm, do nhu cầu theo dõi sức khỏe và khám chữa bệnh của người dân tăng, Bệnh viện quận 10 đã triển khai thêm 6 bàn khám với 24 bác sĩ phụ trách. Hiện nay, trung bình mỗi tháng, phòng khám bác sĩ gia đình Bệnh viện quận 10 đón khoảng 7.000 lượt bệnh nhân.
Ưu điểm của mô hình “Bác sĩ gia đình” là bệnh nhân được tự chọn bác sĩ khám bệnh và theo dõi sức khỏe cho mình. Khi có nhu cầu khám, bệnh nhân chỉ cần gọi điện trước để nhận số thứ tự hoặc yêu cầu tư vấn thời gian khám phù hợp. Ngoài ra, bệnh nhân có thể đặt lịch khám với chính bác sĩ của mình. Điều đó không chỉ tiết giảm thời gian chờ đợi cho bệnh nhân mà còn giảm áp lực khám bệnh cho các bác sĩ.
Với quy định chặt chẽ trong việc khám chữa bệnh và lưu trữ hồ sơ sức khỏe của bệnh nhân, các bác sĩ gia đình phải dành nhiều thời gian hơn để thăm hỏi, tư vấn kỹ lưỡng về bệnh tật, cách ăn uống, luyện tập và sử dụng thuốc phù hợp cho các bệnh nhân của mình... Bệnh nhân Nguyễn Thị Mùi (P.15, Q.10) cho biết: “Trước đây, cô đăng ký khám bảo hiểm tại Bệnh viện quận 10. Khi khám rất đông, có khi đi buổi sáng mà phải chờ tới buổi chiều mới được khám. Cô nghe giới thiệu về phòng khám bác sĩ gia đình, khám bệnh nhanh và bác sĩ theo dõi bệnh tình của mình từ đầu tới cuối thì tốt hơn. Cô bị tim mạch huyết áp, được bác sĩ Khiêm điều trị, từ bấy đến giờ là khỏe lắm, trước đây mấy tháng cô lại phải đi cấp cứu. Giờ yên tâm lắm, yên tâm cả chuyện sức khỏe và yên tâm cả chuyện gia đình”.
Hiện nay, tại Bệnh viện quận 10, chi phí khám bác sĩ gia đình là 30.000 đồng, trong đó, người bệnh chỉ đóng 28.000 đồng, bảo hiểm y tế hỗ trợ 2.000 đồng/lượt khám và thanh toán chi phí xét nghiệm, thuốc điều trị theo đúng quy định cho bệnh nhân… Với chi phí khám bệnh phù hợp và sự hỗ trợ như vậy, bệnh nhân luôn có cơ hội để tiếp cận dịch vụ bác sĩ gia đình để theo dõi sát sao bệnh tình của mình. Điều quan trọng nhất là bệnh nhân sẽ được bác sĩ quản lý thông tin sức khỏe toàn diện như: nhóm máu, tiền sử bệnh, các kết quả xét nghiệm, quá trình sử dụng thuốc, dị ứng thuốc... Khi bệnh nhân cần được chữa trị chuyên sâu, bác sĩ gia đình sẽ trực tiếp giới thiệu và chuyển bệnh nhân tới bác sĩ chuyên khoa, đồng thời có sự hỗ trợ, trao đổi, cung cấp kết quả xét nghiệm, phim X-quang, và hồ sơ bệnh án mà bệnh nhân đã từng điều trị để bác sĩ chuyên khoa có thể tham khảo và đưa ra phác đồ điều trị tốt nhất.
Bác sĩ chuyên khoa 2 Lê Thanh Tùng - Phó giám đốc Bệnh viện Q.10 chia sẻ: “Cơ chế bác sĩ gia đình được thiết lập không nhất thiết phải là chuyên khoa y học gia đình mà các chuyên khoa sâu quay lại học bác sĩ gia đình vẫn được và như vậy, nguồn lực của y học gia đình rất mạnh. Thứ hai, bởi do bị chi phối bởi cơ chế lựa chọn của người bệnh, người bác sĩ bị kích thích phải luôn luôn tự trau dồi kiến thức khám chữa bệnh để người bệnh đừng bỏ mình đi”.
Để được cấp phép khám bệnh bác sĩ gia đình, các bác sĩ chuyên khoa, đa khoa phải trải qua một quá trình đào tạo kỹ lưỡng để có thể khám, chăm sóc bệnh nhân mọi lứa tuổi và có thể kiểm soát các vấn đề sức khoẻ thông thường mà phần lớn bệnh nhân đối mặt. Theo thống kê, nếu được bác sĩ gia đình có trình độ chăm sóc, trong 100 bệnh nhân chỉ có 1 – 2 bệnh nhân cần chuyển đến những bệnh viện chuyên khoa để điều trị sâu hơn. Hiện nay, mô hình phòng khám bác sĩ gia đình đã được triển khai thí điểm tại nhiều bệnh viện tại TP.HCM như Bệnh viện Tân Bình, Bệnh viện quận 2, quận 1, quận 10… và 30% trạm y tế xã, phường.
Tại quận 10 đã có hai trạm y tế được triển khai mô hình bác sĩ gia đình để đáp ứng nhu cầu khám bệnh cho người dân, đó là trạm y tế phường 9 và phường 10. Nói về việc phát triển mô hình này, Phó Giám đốc Bệnh viện Quận 10 - Lê Thanh Tùng cho biết thêm: “Một ngày nào đó, bệnh viện chúng tôi không thể phát triển thêm nữa, nếu không có biện pháp khắc phục thì chất lượng sẽ bị đi xuống. Vì vậy, chúng tôi đã tính toán các biện pháp giảm tải, đó là phát triển vệ tinh cho mình, từng bước chuyển xuống dưới phường. Chúng tôi đã triển khai ở phường 9, phường 10. Hiện tại số lượng bệnh chưa đến nhiều, 1-5 bệnh nhân mỗi ngày. Số lượng khiêm tốn như vậy nhưng đó là tín hiệu đáng mừng đứng ở góc độ quản lý bởi trước đây không ai đến. Đến năm 2015, chúng tôi sẽ dần đưa mô hình này vào hệ thống y tế tư nhân và thực hiện chung mục tiêu chăm sóc sức khỏe cho người dân…”.
Hiện nay, các nước phương Tây không có trạm y tế phường-xã, do đó bác sĩ gia đình là những người làm phòng khám tư. Còn tại Việt Nam, với ưu thế mạng lưới trạm y tế phường-xã phủ rộng, nếu phát triển mô hình bác sĩ gia đình tại đây sẽ rất hiệu quả vì các bác sĩ vừa gần với dân hơn, vừa có nhiều thời gian để tiếp xúc với người bệnh. Sở Y tế TP.HCM và một số bệnh viện Quận đang đẩy mạnh hoạt động khám bệnh bác sĩ gia đình tại phường thông qua việc cải thiện cơ sở vật chất, đào tạo chuyên môn bác sĩ gia đình một cách kỹ lưỡng, tạo điều kiện cho các bác sĩ làm việc tại trạm y tế phường - xã tham gia khám chữa bệnh tại phòng khám bác sĩ gia đình tại bệnh viện để nâng cao kiến thức chuyên môn. Với sự hỗ trợ từ các cơ quan y tế, sự hỗ trợ chuyên môn từ các chuyên gia trong và ngoài nước, mô hình bác sĩ gia đình sẽ từng bước được nhân rộng và đáp ứng tốt nhất nhu cầu chăm sóc sức khỏe, điều trị bệnh của người dân tại TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung.
