Ta vẫn biết, sử dụng quá nhiều chất béo có thể gây ra một loạt các vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe, trong đó có đột quỵ. Tuy nhiên, theo nghiên cứu mới nhất, việc bạn sử dụng loại chất béo nào - chứ không phải số lượng nhiều hay ít - mới là nguyên nhân gây hại đến sức khỏe của bạn.
Theo nghiên cứu vừa được công bố vào đầu tuần này tại Hội nghị khoa học năm 2021 của Hiệp hội Tim mạch Mỹ, một chế độ ăn có chứa chất béo nguồn gốc từ thực vật có thể làm giảm nguy cơ đột quỵ.
Kết quả của nghiên cứu chưa được kiểm nghiệm thêm bởi các bên độc lập khác, tuy nhiên theo kết quả này thì hầu hết những người sử dụng chất béo từ thực vật có nguy cơ đột quỵ thấp hơn 12% so với những người không sử dụng hoặc sử dụng rất ít loại chất béo này.
Ngược lại, những người tiêu thụ nhiều chất béo bão hòa có nguồn gốc động vật có nguy cơ đột quỵ cao hơn 16% so với những người không dùng hoặc dùng rất ít chất béo động vật.
Tác giả chính của nghiên cứu này, nghiên cứu sinh hậu tiến sĩ Fenglei Wang thuộc Khoa Dinh dưỡng, Trường Y tế công TH Chan thuộc Đại học Harvard cho biết: “Kết quả nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng, loại chất béo nào và các nguồn thực phẩm khác nhau cung cấp chất béo quan trọng hơn kiểm soát tổng lượng chất béo trong chế độ ăn, nhằm mục đích ngăn chặn các bệnh lý về tim mạch bao gồm cả đột quỵ.”
Thực tế là, bạn cần chất béo để duy trì sự sống. Chất béo giúp cơ thể hấp thụ dễ dàng các loại vitamin từ thực phẩm, thúc đẩy sự sản sinh các hormone có lợi cho cơ thể, tạo năng lượng và giúp cơ thể giữ ấm. Chính các loại chất béo không bão hòa có trong cá, rau củ và các loại hạt có thể giúp kéo giảm lượng cholesterol trong máu và giữ cơ thể bạn luôn khỏe mạnh và hoạt động ổn định.
Vậy những chất béo lành mạnh này đến từ đâu? Theo Alice Lichtenstein - Giám đốc Viện Dinh dưỡng Tim mạch của Đại học Tufts ở Boston (Mỹ), chúng là những loại dầu ép từ rau củ và các loại hạt như dầu bắp, dầu cây rum, dầu hướng dương, dầu đậu nành - vốn chứa nhiều chất béo không bão hòa đa; và dầu hạt cải, dầu ô liu chứa nhiều chất béo không bão hòa đơn. Đây chính là những loại dầu chúng ta nên sử dụng trong chế độ ăn hàng ngày.
Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa (trans) thường không tốt cho sức khỏe. Chất béo bão hòa thường có trong các loại thịt đỏ và thịt đã chế biến sẵn, thường có xu hướng hóa rắn ở nhiệt độ phòng. Trong nghiên cứu đề cập ở đầu bài, đây là các loại thịt như thịt bò, heo, cừu, thịt xông khói, xúc xích, thịt ba chỉ và nhiều loại thịt chế biến khác.
Tiến sĩ Frank Hu - người đứng đầu Viện Dinh dưỡng của Trường Y tế công thuộc Đại học Harvard trong một bài phỏng vấn với CNN cho biết: “Việc giảm sử dụng thịt đỏ và thịt chế biến sẵn xuống mức vừa phải trong một chế độ ăn lành mạnh có thể kéo giảm tỷ lệ tử vong nói chung xuống 13%, tử vong vì bệnh tim xuống 14%, tử vong vì ung thư xuống 11% và nguy cơ mắc tiểu đường type 2 xuống 24%.”
Điều thú vị là, theo kết quả của nghiên cứu, các chất béo có trong các sản phẩm từ sữa - như phô mai, bơ, sữa tươi, kem đều không có mối liên hệ đến nguy cơ cao bị đột quỵ. Vai trò của sữa và các sản phẩm từ sữa - nguồn cung cấp chính canxi cho cơ thể - vẫn đang được các nhà nghiên cứu bàn luận sôi nổi. Theo Hướng dẫn Chế độ ăn cho người Mỹ giai đoạn 2020-2025 của Bộ Nông nghiệp nước này, người dân cần sử dụng 3 phần sữa và các thực phẩm từ sữa trong một ngày, đặc biệt ưu tiên cho các loại ít béo hoặc không béo.
Chuyên gia dinh dưỡng Tracy Severson đến từ Viện Tim mạch, thuộc Đại học Khoa học và Sức khỏe Oregon (Mỹ), cho rằng kết luận của nghiên cứu mới nói trên không có nghĩa chúng ta loại bỏ hoàn toàn thịt ra khỏi bữa ăn của mình, bởi đây là nguồn cung cấp protein chủ yếu. Thay vào đó, chúng ta nên ăn các thực phẩm có nguồn protein chay như đậu lăng, ngũ cốc.
Ngoài ra, kết quả này được đưa ra dựa trên phân tích các nghiên cứu của 117.000 y tá và chuyên gia sức khỏe trong 27 năm, trong đó bao gồm hai nghiên cứu kéo dài nhất của Mỹ.
Theo số liệu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), tại Mỹ, cứ 4 phút có người chết vì đột quỵ. Mỗi năm nước này có hơn 795.000 người bị đột quỵ. Đây cũng là nguyên nhân gây tử vong nhiều thứ 5 tại Mỹ.
Đột quỵ xảy ra khi dòng máu đến một phần não bị cắt đứt. Nguyên nhân của tình trạng này có thể do cục máu đông (đột quỵ do thiếu máu cục bộ) hoặc vỡ mạch máu (đột quỵ xuất huyết). Đột quỵ do thiếu máu cục bộ chiếm gần 90% số ca đột quỵ hàng năm, trong khi loại còn lại chỉ chiếm 10%.
