Theo một nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc trẻ em sử dụng các ứng dụng giao đồ ăn và trò chơi trực tuyến ngày càng phổ biến đã dẫn đến số người mắc béo phì ngày một nhiều ở châu Âu.
Theo WHO, béo phì đang có xu hướng gia tăng từ đây đến năm 2025, tuy nhiên không có quốc gia châu Âu nào đi đúng hướng trong việc ngăn chặn tình trạng này. Gần 60% người lớn và một phần ba trẻ em bị thừa cân hoặc béo phì - và đại dịch Covid đã khiến điều đó trở nên tồi tệ hơn.
Báo cáo của WHO cũng đề xuất một số phương án để cải thiện tình trạng trên, như hạn chế việc trẻ em sử dụng thực phẩm không lành mạnh, giảm giá thành các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe để tăng sức mua, và khuyến khích người dân ở mọi lứa tuổi tập thể dục nhiều hơn.
Theo báo cáo về béo phì của WHO Khu vực Châu Âu năm 2022 cho biết, tỷ lệ người thừa cân và béo phì đã tăng cao đến mức độ khiến những bệnh lý này trở thành “bệnh dịch”, chỉ sau châu Mỹ.
Căn bệnh này đã khiến 1,2 triệu người thiệt mạng mỗi năm ở châu Âu - chiếm 13% tổng số tử vong - và gây ra ít nhất 200.000 ca ung thư mới hàng năm.
Vẫn còn nhiều thử thách
Có quá nhiều chất béo trong cơ thể làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh, bao gồm 13 loại ung thư, tiểu đường loại 2, các vấn đề về tim và phổi. Báo cáo cho biết đây cũng là nguyên nhân chính gây ra các bệnh lý nghiêm trọng khác.
Béo phì là "một căn bệnh phức tạp" và không chỉ do chế độ ăn uống không lành mạnh và thiếu hoạt động thể chất.
Tiến sĩ Hans Kluge, Giám đốc WHO khu vực châu Âu nhận định: “Ai cũng có nguy cơ béo phì, không phân biệt độ tuổi, màu da hay quốc tịch”. Ông cũng cho rằng "chúng ta có thể thay đổi tình trạng béo phì trong khu vực" bằng cách phát triển các hệ thống y tế mạnh mẽ.
Báo cáo cho biết, môi trường thực phẩm được quản lý và kỹ thuật số hóa cao như ở châu Âu sẽ ảnh hưởng đến loại thực phẩm, thời gian và cách mà mọi người sử dụng chúng, và điều này cần được giám sát chặt chẽ hơn. Ví dụ: Các ứng dụng giao thức ăn tiện lợi như hiện nay đang góp phần đáng kể trong việc tăng mức tiêu thụ thực phẩm và đồ uống nhiều chất béo và đường cao.
Ngoài ra, một nghiên cứu khác của Anh cũng cho một bữa ăn với thức ăn chế biến sẵn sẽ đưa vào cơ thể nhiều hơn 200 calo nếu so với thức ăn được chuẩn bị ở nhà. Điều này có nghĩa là, nếu một tuần chỉ toàn dùng thức ăn nhanh hoặc thức ăn bán sẵn, lượng calo dư thừa mà một đứa trẻ nạp vào cơ thể tương đương với tổng lượng calo của cả một ngày.
Tuy nhiên, báo cáo được trình bày tại Hội nghị về bệnh béo phì ở châu Âu cũng cho thấy nếu nhận thức đúng và biết cách tận dụng hợp lý, mô hình giao nhận đồ ăn trực tuyến cũng có thể là phương án tích cực để cải thiện chế độ ăn uống, giúp tiếp cận với thực phẩm và lối sống lành mạnh dễ dàng hơn.
Ngoài tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều calo dư thừa thì việc chơi game trực tuyến - vốn rất phổ biến ở trẻ em - cũng là nguyên nhân dẫn đến chế độ ăn uống kém dinh dưỡng, hành vi không lành mạnh và thời gian ngồi một chỗ nhiều hơn là vận động.
Giải pháp
Nhìn chung thừa cân béo phì cũng như các bệnh mạn tính liên quan có thể phòng và dự phòng được với các giải pháp trong việc cải thiện môi trường sống.
Hai giải pháp then chốt trong cộng đồng với mục tiêu ngăn ngừa sự gia tăng của thừa cân béo phì bao gồm: nâng cao hoạt động thể lực và cải thiện chất lượng khẩu phần ăn dựa trên các thực phẩm sẵn có ở địa phương. Mục tiêu chính của can thiệp là khuyến khích nâng cao mức hoạt động thể lực và lối sống năng động, bên cạnh đó hạn chế những thức ăn nhiều năng lượng cao, nhiều chất béo, đường ngọt và tăng cường sử dụng các thực phẩm lành mạnh tại địa phương.
Khuyến khích lối sống tích cực năng động (hoạt động thể lực, thường xuyên vận động); hạn chế xem ti vi, chơi game trên các thiết bị máy tính; khuyến khích sử dụng khẩu phần ăn nhiều rau và trái cây; hạn chế khẩu phần ăn gồm các thực phẩm giàu năng lượng, nghèo vi chất dinh dưỡng (như các đồ ăn vặt đóng gói, các thức ăn chế biến sẵn nhiều calo, nhiều chất béo no); hạn chế khẩu phần đồ uống có đường; theo dõi cân nặng, chiều cao để duy trì cân nặng (BMI) hợp lý.
