Tin tứcBệnh viện Đa khoa huyện Mường Khương (Lào Cai) mới đây tiếp nhận cấp cứu bệnh nhân nam 46 tuổi ở xã Lùng Vai bị ngộ độc cấp vì ăn củ ấu tàu hầm xương heo.
Theo lời kể gia đình, trước đó bệnh nhân này ra chợ mua củ ấu tàu về đập nát, ninh với xương để ăn. 3 giờ sau khi ăn, bệnh nhân buồn nôn, nôn và tê bì vùng mặt lưỡi và miệng lan ra toàn thân kèm theo co quắp chân tay, vã mồ hôi tức ngực khó thở nôn liên tục.
Bệnh nhân đã được gia đình đưa vào cấp cứu tại trạm y tế xã Lùng Vai (huyện Mường Khương). Sau khi cấp cứu, bệnh nhân được chuyển tuyến lên bệnh viện Đa khoa huyện Mường Khương trong tình trạng kích thích nhiều, da lạnh, vã mồ hôi, kêu đau tức ngực, khó thở, huyết áp không đo được, loạn cơ tròn đại tiện không tự chủ.
Bệnh viện Đa khoa huyện Mường Khương cho biết, bệnh nhân được chẩn đoán ngộ độc aconitin có trong củ ấu tàu, có nguy cơ tử vong cao do rối loạn huyết động và loạn nhịp tim.
Sau 2 giờ xử trí mạch và huyết áp bệnh nhân dần ổn định trở lại và sau 2 ngày điều trị bệnh nhân đã tỉnh táo, tiếp xúc tốt, không còn đau tức ngực, không khó thở, các chỉ số sống ổn định.
Củ ấu tàu là gì?
Củ ấu tàu còn gọi là ô đầu, ú tầu, gấu tầu, củ gấu rừng là rễ của cây ô đầu, thường mọc hoang hoặc trồng ở vùng biên giới phía Bắc như các tỉnh Cao Bằng, Hà Giang, Lào Cai.
Củ ấu tàu được xếp vào danh sách thuốc độc bảng A, nhưng cũng là một vị thuốc quý đứng thứ 4 trong “tứ đại danh dược” (sâm, nhung, quế, phụ) sau khi được bào chế cẩn thận.
Theo đông y, củ ấu tàu thường được dùng làm rượu thuốc để xoa bóp chữa các chứng đau, tê, nhức, mỏi. Tuy nhiên, thành phần độc tố chính của ấu tàu là aconitin (chất gây tê đầu lưỡi) và các alcaloid khác, có thể gây tử vong chỉ với một hàm lượng rất nhỏ.
Ngộ độc củ ấu tàu chủ yếu do uống quá liều thuốc nam, thuốc bắc có củ ấu tàu, uống nhầm thuốc dùng xoa bóp ngoài da để điều trị giảm đau do viêm dây thần kinh và bệnh thấp khớp hoặc ăn phải rễ cây này. Ngộ độc củ ấu tàu còn do ăn thức ăn chứa ấu tàu được chế biến không đúng cách.
Ngoài ra, ngộ độc có thể xảy ra khi để da tiếp xúc lâu với lá ô đầu.
Triệu chứng ngộ độc củ ấu tàu
Khi bị ngộ độc, bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng nôn, buồn nôn, tê môi, lưỡi, tay, chân hoặc toàn thân, cảm giác tức ngực, khó thở, loạn nhịp tim. Các triệu chứng nặng hơn như co giật, suy hô hấp, thậm chí ngừng tim, tử vong.
Khi xuất hiện các triệu chứng ngộ độc cần lập tức đến cơ sở y tế gần nhất để xử trí, tuyệt đối không ở nhà tự theo dõi hoặc điều trị theo biện pháp dân gian.
Vì củ ấu tàu rất độc nên người dân tuyệt đối không tự ý sử dụng. Khi dùng các chế phẩm thuốc có thành phần là củ ấu tàu phải hết sức thận trọng và theo đúng hướng dẫn của thầy thuốc có kinh nghiệm.
Người dân không tự chế biến củ ấu tàu làm thức ăn nếu không biết cách loại bỏ độc tố.
Không được uống rượu ngâm củ ấu tàu bởi có thể ngộ độc dẫn đến tử vong. Các loại rượu ngâm củ ấu tàu dùng để xoa bóp phải được dán nhãn rõ ràng, cất giữ cẩn thận, tránh xa tầm tay trẻ em.
