"Chấm dứt bệnh lao ở Việt Nam nghĩa là giảm nguy cơ tử vong cho hơn 13.000 người mỗi năm và hàng trăm nghìn gia đình không phải lo lắng vì có người mắc lao” là nhận định của Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan tại Lễ kỷ niệm Ngày Thế giới phòng chống lao 24/3/2024 do Bệnh viện Phổi Trung ương và Chương trình Chống lao quốc gia tổ chức tại Hà Nội.
Việt Nam là quốc gia có gánh nặng bệnh lao và bệnh lao kháng đa thuốc đứng thứ 11/30 quốc gia có số người mắc bệnh và gánh nặng bệnh lao cao nhất trên toàn cầu. Ước tính, mỗi năm nước ta có khoảng 9.200 ca mắc mới lao đa kháng thuốc, chiếm 4,5% trong nhóm bệnh nhân lao mới và 15% trong nhóm đã từng điều trị.
So với miền Bắc và miền Trung thì dịch tễ lao tại miền Nam còn nặng nề hơn rất nhiều, đặc biệt tại các tỉnh khu vực Tây Nam Bộ với khoảng 400-500 ca bệnh trên 100.000 dân.
Năm 2023, Chương trình Chống lao quốc gia đã phát hiện 106.086 trường hợp mắc lao các thể, tăng 2.282 bệnh nhân, tương đương tăng 2,2% so với cùng kỳ năm 2022 và tăng 27.151 (34,4%) so với cùng kỳ năm 2021 (năm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của dịch bệnh COVID-19).
Phát biểu tại buổi Lễ, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho rằng, số liệu thống kê về bệnh nhân lao được phát hiện và báo cáo hàng năm tại Việt Nam mới chỉ chiếm khoảng 60% số bệnh nhân lao trên thực tế. Đặc biệt, Bộ trưởng nhấn mạnh, gia đình của các bệnh nhân mắc lao phải chi trả những khoản chi phí cao, vượt quá 20% thu nhập hàng năm của cả hộ gia đình.
Việt Nam cam kết nỗ lực chấm dứt bệnh lao vào năm 2035
Việt Nam cam kết cùng với thế giới chấm dứt bệnh lao trên toàn cầu vào năm 2035. Đây là một mục tiêu rất tham vọng nhưng hết sức có ý nghĩa để cứu sống hàng chục nghìn người dân Việt Nam mỗi năm.
Để đạt được cam kết của thế giới chấm dứt bệnh lao vào năm 2035, ngành y tế Việt Nam mong muốn tiếp tục nhận được sự cam kết mạnh mẽ của Chính phủ và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị hỗ trợ công tác phòng, chống lao.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho rằng, đây là thời điểm cần đánh giá, tổng kết 10 năm triển khai thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu, giải pháp mà chúng ta đã đề ra trong Quyết định số 374/QĐ-TTg ngày 17/03/2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc Phê duyệt Chiến lược quốc gia phòng, chống lao đến năm 2020 và tầm nhìn 2030. Cùng với mục tiêu của thế giới, ngành y tế sẽ có những giải pháp, điều chỉnh, bổ sung để Việt Nam đạt được mục tiêu chấm dứt bệnh lao.
Tại buổi Lễ, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác phát hiện bệnh lao từ cơ sở. Trong đó, cuốn tài liệu "Hướng dẫn triển khai hoạt động phát hiện chủ động, tích cực bệnh lao, lao tiềm ẩn và một số bệnh hô hấp tại cộng đồng và cơ sở y tế - Tăng cường vai trò của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh" do Chương trình Chống lao quốc gia xây dựng sẽ giúp nâng cao năng lực cho cán bộ y tế cơ sở, giúp phát hiện sớm bệnh lao ngay tại địa phương.
Bên cạnh đó, cần huy động sự hưởng ứng của toàn xã hội trong công tác phòng, chống lao, tăng cường tiếp cận của người dân với các dịch vụ y tế, chủ động tham gia tìm kiếm dịch vụ khám và điều trị bệnh lao, vượt qua mọi rào cản từ phía người bệnh cũng như thầy thuốc và xã hội; Chú trọng vận động đầu tư đa nguồn cho công tác phòng, chống lao bao gồm ngân sách Nhà nước, ngân sách địa phương, tài trợ quốc tế, bảo hiểm y tế, xã hội hoá…